اسرائیل اعلام کرد از ابتدای سال ۲۰۲۶ مجوز فعالیت سازمانهای بشردوستانه در غزه را با بیش از دو دهه سابقه تمدید نخواهد کرد؛ تصمیمی که بهگفته نهادهای امدادی، دسترسی به کمکهای حیاتی در این منطقه بحرانزده را با خطر جدی روبهرو میکند.
اسرائیل روز سهشنبه ۳۰ دسامبر (۹ دی ۱۴۰۴) اعلام کرد فعالیت سازمانهای بشردوستانه را با بیش از دو دهه سابقه در غزه، بهدلیل عدم انطباق با مقررات جدید برای بررسی و نظارت بر نهادهای بینالمللی فعال در غزه، متوقف خواهد کرد. این تصمیم از اول ژانویه اجرایی میشود.
وزارت امور دیاسپورای اسرائیل اعلام کرد سازمانهایی که با تعلیق فعالیت مواجه شدهاند، الزامات تازه مربوط به ارائه اطلاعات درباره کارکنان، منابع مالی و نحوه فعالیت خود را رعایت نکردهاند.
بر اساس این اعلام حدود ۲۵ سازمان، معادل ۱۵ درصد از سازمانهای غیردولتی فعال در غزه، موفق به تمدید مجوز خود نشدهاند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
این وزارتخانه، سازمان «پزشکان بدون مرز» را که یکی از بزرگترین نهادهای بهداشتی فعال در غزه است، متهم کرد که نقش برخی از کارکنانش را که اسرائیل مدعی همکاری آنان با حماس و دیگر گروههای مسلح است، بهطور شفاف مشخص نکرده است.
نام سازمانهای دیگری چون «شورای پناهندگان نروژ»، «CARE International»، «کمیته بینالمللی نجات» و بخشهایی از نهادهای خیریه بزرگی مانند «آکسفام» و «کاریتاس» نیز در فهرست سازمانهایی آمده که مجوزشان تمدید نشده است.
این سازمانها در حوزههایی مانند توزیع غذا، خدمات درمانی، حمایت از افراد دارای معلولیت، آموزش و سلامت روان فعالیت میکنند.
اسرائیل و گروههای بینالمللی بر سر میزان کمکهای ارسالی به غزه اختلاف نظر دارند. اسرائیل میگوید به تعهدات خود در زمینه کمکرسانی بر اساس آخرین توافق آتشبس (که از ۱۰ اکتبر به اجرا درآمد) پایبند است، اما سازمانهای بشردوستانه اعداد و ارقام اسرائیل را رد میکنند و میگویند که در این سرزمین ویرانشده فلسطینی با بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت، به شدت به کمکهای بیشتری نیاز است.
واکنشها به درخواست برای افشای نام کارمندان فلسطینی
اوایل امسال، اسرائیل روند ثبتنام سازمانهای امدادی را تغییر داد و از سازمانها خواست فهرست کارکنان خود را به همراه فلسطینیهای شاغل در غزه ارائه کنند. برخی سازمانها میگویند بهدلیل نگرانیهای امنیتی و قوانین حفاظت از دادهها در اروپا، از ارائه فهرست کارکنان فلسطینی خودداری کردهاند.
شاینا لو، مشاور ارتباطات شورای پناهندگان نروژ گفت: «این تصمیم از منظر حقوقی و ایمنی اتخاذ شده است. در غزه شاهد کشته شدن صدها امدادگر بودهایم.»
عدم تمدید مجوزها به این معناست که دفاتر این سازمانها در اسرائیل و شرق بیتالمقدس تعطیل میشود و آنها دیگر قادر به اعزام کارکنان بینالمللی یا ارسال کمک به غزه نخواهند بود.
لو افزود: «با وجود آتشبس، نیازها در غزه عظیم است، اما ما و دهها سازمان دیگر از دریافت کمکهای حیاتی بازمیمانیم. ناتوانی در اعزام نیرو باعث میشود تمام بار کار بر دوش کارکنان محلی خسته ما بیفتد.»
موضع اسرائیل
بر اساس اعلام وزارت امور دیاسپورا، مجوز این سازمانها از اول ژانویه لغو میشود و اگر دفترشان در اسرائیل باشد، تا اول مارس باید کشور را ترک کنند.
آمیخای چیکلی، وزیر امور دیاسپورا و مقابله با یهودستیزی گفت: «پیام روشن است از کمکهای بشردوستانه استقبال میشود، اما سوءاستفاده از چارچوبهای انسانی برای تروریسم پذیرفته نیست.»
نهاد نظامی اسرائیل که بر ورود کمکها به غزه نظارت دارد (COGAT) اعلام کرد سازمانهای فهرستشده در این لیست کمتر از یک درصد از کل کمکها به غزه را تأمین میکنند و کمکرسانی از سوی بیش از ۲۰ سازمانی که مجوزشان تمدید شده، ادامه خواهد یافت. این نهاد افزود روند ثبتنام برای جلوگیری از سوءاستفاده حماس از کمکها طراحی شده است.
«کوگات» در بیانیهای گفت: «روند ثبت نام، برای جلوگیری از بهرهبرداری کمکها توسط حماس است که در گذشته تحت پوشش برخی سازمانهای امدادرسانی بین المللی، آگاهانه یا ناآگاهانه فعالیت می کرد.»
این نخستین بار نیست که اسرائیل فعالیت نهادهای بشردوستانه بینالمللی را محدود میکند.
در جریان جنگ در غزه، اسرائیل به آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» اتهام نفوذ توسط حماس را زد؛ اتهامی که سازمان ملل آن را رد میکند.
اسرائیل در ژانویه، آنروا را از فعالیت در قلمرو خود منع کرد و ایالات متحده که پیشتر بزرگترین حامی مالی این نهاد بود، در اوایل ۲۰۲۴ کمکهای خود را قطع کرد.
آتِنا ریبورن، مدیر اجرایی ائتلاف «AIDA» که بیش از ۱۰۰ سازمان فعال در سرزمینهای فلسطینی را نمایندگی میکند، گفت اسرائیل تضمینی نداده که دادههای جمعآوریشده برای اهداف نظامی یا اطلاعاتی استفاده نشود.
او با اشاره به کشته شدن بیش از ۵۰۰ امدادگر در غزه طی جنگ افزود: «سپردن بررسی کارکنان به یکی از طرفهای درگیر، بهویژه در شرایط اشغال، نقض اصول بشردوستانه از جمله بیطرفی و استقلال است.»
ریبورن گفت که سازمانها نگرانیهای خود را در اینباره ابراز کرده و جایگزینهایی برای ارائه لیست کارکنان مانند بررسی توسط طرف ثالث ارائه دادند، اما اسرائیل از مشارکت در این باره خودداری کرده است.