آخرین گزارش سالانه گزارشگران بدون مرز نشان میدهد که سال ۲۰۲۵ برای خبرنگاران سالی خونین و پرخطر بوده است. براساس این گزارش، ۶۷ خبرنگار و فعال رسانهای در دوازده ماه گذشته در سراسر جهان جان باختهاند و نزدیک به نیمی از آنان در خاورمیانه کشته شدهاند.
اسرائیل با اختلاف چشمگیری در صدر فهرست کشورهایی قرار گرفته که بیشترین مرگ خبرنگاران را رقم زده است.
در این گزارش آمده است که نیروهای اسرائیلی در غزه به تنهایی مسئول بیش از ۴۰ درصد کل تلفات روزنامهنگاران هستند. در میان موارد ثبتشده، چندین حمله دو مرحلهای نیز گزارش شده که در آن، پس از نخستین انفجار، حمله دوم زمانی رخ داده که نیروهای امدادی و خبرنگاران به محل رفته بودند.
مرگ پنج روزنامهنگار در جریان چنین حملهای به یک مرکز درمانی در جنوب غزه بهعنوان مرگبارترین واقعه سال ثبت شده است. از زمان آغاز درگیریها در غزه، حدود ۲۲۰ خبرنگار در این منطقه کشته شدهاند؛ رقمی که اسرائیل را برای سومین سال متوالی به مرگبارترین نقطه جهان برای خبرنگاران تبدیل کرده است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
علاوه بر تلفات، موضوع محدودیت دسترسی نیز در گزارش برجسته شده است. خبرنگاران خارجی همچنان امکان ورود آزادانه به غزه را ندارند و تنها گروههایی که در قالب تورهای سازماندهیشده و کنترلشده توسط ارتش اسرائیل وارد میشوند اجازه حضور میدانی دارند.
گزارش تأکید میکند که نبود دسترسی مستقل، بررسی واقعیتها و ثبت حملات را دشوار کرده است.
روزنامهنگاران زندانی
در زمینه بازداشت و زندانی شدن خبرنگاران نیز وضعیت نگرانکننده است. طبق این گزارش، هماکنون ۵۰۳ خبرنگار در سراسر جهان در زندان به سر میبرند و در ایران نیز دست کم ۲۱ روزنامهنگار به دلیل فعالیت رسانهای و حرفهایشان زندانی هستند.
چین با بیش از ۱۲۰ زندانی در صدر این فهرست قرار دارد و پس از آن روسیه و میانمار بیشترین شمار زندانیان رسانهای را دارند.
در خاورمیانه نیز، پس از ایران، کشورهایی چون مصر و عربستان سعودی از جمله نقاطی هستند که روزنامهنگاران در معرض بازداشت و احکام سنگین قرار گرفتهاند.
روزنامهنگاران ناپدید شده
فهرست خبرنگاران زندانی تنها بخشی از تصویر است؛ گزارشگران بدون مرز اعلام کردهاند که شمار خبرنگاران ربودهشده و مفقود نیز همچنان رو به افزایش است.
در حال حاضر ۱۳۵ خبرنگار در ۳۷ کشور مفقودند و از برخی از آنان بیش از سه دهه خبری در دست نیست. سوریه با ۳۷ خبرنگار مفقود، و مکزیک با ۲۸ نفر، در صدر این فهرست قرار گرفتهاند. علاوه بر آن، ۲۰ خبرنگار در مناطق درگیری گروگان گرفته شدهاند و یمن با هفت مورد تازه ربایش، بیشترین رشد را در سال گذشته داشته است.
فشارهای امنیتی و تبعید
گزارشگران بدون مرز میگوید که نظامهای سیاسی و امنیتی در برخی کشورها از فضای پس از بحرانها برای محدود کردن رسانهها استفاده کردهاند.
در ایران، پس از اعتراضات سراسری و نیز رویدادهایی چون جنگ ۱۲ روزه و انفجار در بندر رجایی، فشار بر مطبوعات افزایش یافته و احضار، بازجویی و تشکیل پرونده علیه روزنامهنگاران شدت گرفته است. برخی روزنامهها از اخراج دستهجمعی خبرنگاران و تعطیلی بخشهایی از تحریریههای خود خبر دادهاند.
در بخش دیگری از گزارش، به وضعیت خبرنگاران تبعیدی پرداخته شده است. ایران در میان کشورهایی قرار دارد که بیشترین تعداد روزنامهنگاران مهاجر را دارند. دهها نفر در ماههای اخیر ناچار به خروج از کشور شدهاند و بعضی تحریریهها اکنون فعالیت خود را از خارج ادامه میدهند.
به گفته گزارشگران بدون مرز، بسیاری از درخواستهای کمک اضطراری از سوی روزنامهنگارانی ارسال شده که در پی فشار امنیتی یا تهدید شغلی ناچار به ترک کشور شدهاند.
گزارش با لحنی هشدارآمیز نتیجهگیری میکند که سال گذشته شاهد گسترش نفرت علیه خبرنگاران بوده و این نفرت در موارد متعدد به خشونت مرگبار تبدیل شده است. این سند تأکید میکند که «روزنامهنگاران بهمرور از شاهدان وقایع به اهداف مستقیم تبدیل شدهاند» و خواستار اقدامات مشخص بینالمللی علیه مقامها و نهادهایی شده که مسئول بازداشت، سرکوب و حملات علیه خبرنگارانند.