به گزارش رسانه اسرائیلی واینت، با توجه به اقدامات ایران برای بازسازی توان موشکی، مقامات اسرائيلی به صورت فزایندهای نگران حملات پیشدستانه ایران هستند. این در حالی است که مقامات اسرائيلی بر این باورند که آمریکا نسبت به خطر افزایش تنشها در منطقه آگاهی و حساسیت لازم را ندارد.
به گزارش واینت، اگرچه بر روی کاغذ، اسرائیل در نوار غزه با حماس و در لبنان با حزبالله تحت ترتیبات آتشبس قرار دارد، اما در عمل، هر دو جبهه روز شنبه ۲۳ نوامبر شاهد حملات قابل توجهی بودند.
اسرائیل روز شنبه در حمله به نوار غزه یک فرمانده ارشد حماس را هدف قرار داد. ارتش اسرائیل همچنین حملات هوایی را در عمق دره بقاع در لبنان انجام داد.
اسرائيل بر این باور است که دولت و ارتش لبنان در اجرای مفاد آتشبس و خلع سلاح حزبالله ناکام بودهاند و به همین دلیل اخیرا حملات خود را علیه اهداف حزبالله تشدید کرده است. حملات اسرائیل عمدتا بر مناطق شمال رود لیتانی، دره بقاع و بخشهایی از جنوب لبنان متمرکز بوده است.
از سوی دیگر به نظر میرسد که ایالات متحده کمتر از پیش خود را درگیر میکند و این مساله با انتقاد بازیگران بینالمللی روبهرو شده است. آنها ادعا میکنند که واشنگتن نظارت کافی بر اجرای توافق صلح را ندارد.
ورود میشل عیسی، سفیر جدید آمریکا در لبنان، انتظارات اسرائیل را بالا برده که واشنگتن بیروت را برای اتخاذ موضعی سختتر تحت فشار قرار خواهد داد. ایالات متحده همچنین سفر برنامهریزیشده فرمانده ارتش لبنان به واشنگتن را پس از آن که او اسرائیل را «دشمن» توصیف کرد، لغو کرده است.
مقامات اسرائیلی به مشکلات ساختاری در نیروهای مسلح لبنان اشاره میکنند. بخش بزرگی از این نیروها از جوامع شیعه جذب شدهاند و همین امر، رویارویی مستقیم با حزباللهِ شیعه را از نظر سیاسی و اجتماعی دشوار میکند.
مساله حقوق سربازان نیز چالش دیگری است. حقوق ماهانه سربازان لبنانی حدود ۲۰۰ دلار است، این در حالی است که گفته میشود شبهنظامیان حزبالله حدود سه برابر این مبلغ دریافت میکنند. بسیاری از سربازان شغل دوم دارند و انگیزه چندانی برای به چالش کشیدن این گروه ندارند.
بحران اقتصادی گسترده لبنان و ترس از فروپاشی دولت و جنگ داخلی، دامنه اختیار تصمیمگیران را بیش از پیش محدود کرده است. حزبالله در این فضا به گسترش نفوذ و قاچاق سلاح به داخل لبنان ادامه میدهد. سوریه از زمان تضعیف رژیم اسد تلاش کرده برخی از این ارسالها را متوقف کند، اما همچنان قادر نیست به طور کامل جلوی آنها را بگیرد.
رویه اسرائیل این است که منتظر تشدید نقضها نماند و هر زمان که نقضی در آتشبس رخ دهد، با آن به شدت پاسخ دهد. ارتش اسرائیل در روزهای اخیر طی موجی از حملات مستمر دو عضو حزبالله را کشته و تاسیسات دیگری را هدف قرار داده است. حزبالله هشدار داده حملات بیشتر را تحمل نخواهد کرد و ارتش اسرائیل خود را برای چند روز درگیری احتمالی آماده میکند.
اسرائیل ترجیح میدهد الگوی لبنان را در غزه نیز اجرا کند، اما شرایط در آنجا پیچیدهتر است. ایالات متحده خواستار گذار به «مرحله دوم» آتشبس است. اسرائیل با استناد به این که حماس هنوز پیکر سه گروگان کشتهشده در غزه را بازنگردانده است، مقاومت میکند. مقامات اسرائیلی میگویند این گروه تلاشی جدی برای یافتن و انتقال این اجساد انجام نداده است.
اسرائیل برای این که نشان دهد اجازه نخواهد داد حماس دوباره توانمندیهای خود را بازسازی کند، به هرگونه نقض در نوار غزه بهطور قاطع پاسخ میدهد. پس از آن که افراد مسلح در دو حادثه جداگانه از خط تعیین شده در آتشبس عبور کرده و اقدام به تیراندازی کردند، ارتش اسرائیل حملات گستردهای را آغاز کرد. در میان اهداف، ابو عبدالله حدیدی، رئیس عملیات در واحد تامین سلاح حماس، نیز قرار داشت.
در حادثه دیگری، هر ۱۷ فرد مسلحی که از تونلها در منطقه تحت کنترل اسرائیل در رفح بیرون آمدند، کشته یا بازداشت شدند.
مرحله دوم آتشبس مستلزم گامهایی برای تسهیل شرایط در غزه از جمله بازگشایی گذرگاه رفح، گسترش کمکهای انسانی، امکان رفتوآمد به داخل و خارج از این نوار و در نهایت عقبنشینی به یک خط جدید پس از استقرار مرجع ادارهکننده است. با شکلگیری نیروی بینالمللی که اکنون به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده، انتظار میرود فشار برای اجرای مرحله بعدی آتشبس افزایش یابد. پیشبینی میشود نیروهای خارجی، که احتمالا از کشورهای عربی و مسلمان خواهند بود، ظرف چند هفته آینده برای آموزش وارد منطقه شوند.
با این حال، بسیاری از کشورهای عربی به این دلیل که ممکن است مجبور به رویارویی مستقیم با حماس شوند، در اعزام نیرو اکراه دارند.
اسرائیل همچنین میکوشد پیش از ورود نیروهای خارجی، شرایط نبرد را به گونهای شکل دهد که پس از استقرار این نیروها بتواند به نقضها پاسخ دهد، زیرا واکنش نظامی در حضور نیروهای بینالمللی حساستر خواهد شد. علیرغم اظهارات حماس، ارزیابیهای اسرائیل نشان میدهد که تشدید تنش روز شنبه در غزه احتمالا ماهیتی محلی داشته است. آتشبس همچنان پابرجاست و به نظر نمیرسد هیچیک از طرفین در مقطع کنونی بهدنبال فروپاشی کامل آن باشند.
جبهه سوم، ایران است. ارزیابیهای اطلاعاتی اسرائیل نشان میدهد که تهران با هدف حفظ توان هدف قرار دادن جبهه داخلی اسرائیل، در تلاش است برنامه موشکهای بالستیک خود را بازسازی کند. مقامات بینالمللی درباره خطر اشتباه محاسباتی هشدار دادهاند. خطری که براساس آن، هر یک از دو طرف، اسرائیل یا ایران، ممکن است از ترس این که طرف مقابل در آستانه حمله باشد، دست به حمله پیشدستانه بزند.
تلاشهای دیپلماتیک برای کاهش این خطر در جریان است، اما رهبران ایران به اسرائیل اعتماد ندارند و معتقدند ارتش اسرائیل ممکن است در حال برنامهریزی برای اقدام پیشگیرانه باشد. مقامات اسرائیلی میگویند هرچند ایالات متحده در مرکز فرماندهی مشترک در «کریات گت» حضور دارد و ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) در سراسر منطقه فعال است، اما به نظر نمیرسد واشنگتن بهطور کامل نسبت به ظرفیت تشدید تنش آگاهی و حساسیت لازم را داشته باشد.
به گزارش واینت، در هر سه جبهه، اسرائیل برای شکل دادن به صحنه راهبردی پیش از آن که بازیگران خارجی و بهویژه نیروهای خارجی در غزه آزادی عمل آن را محدود کنند، فرصت زمانی محدودی برای اقدام میبیند. آتشبسها ممکن است همچنان برقرار بمانند، اما تنشهای زیر پوست این ترتیبات هنوز فاصله زیادی تا حل شدن دارد.