سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز سهشنبه در حاشیه نشست عرب-روسیه گفت که در زمان انعقاد برجام از این که ایران «مکانیسم ماشه» را پذیرفته، شگفتزده شده است و آن را یک «تله حقوقی» دانست.
سرگی لاوروف در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر ادعای اخیر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران درباره این که روسیه در زمان ریاستجمهوری حسن روحانی تلاشها برای تمدید توافق هستهای را تضعیف کرد، گفت: «ما طی سالهای طولانی برای دستیابی به برجام با هدف حلوفصل موضوع هستهای ایران همکاری نزدیکی داشتیم. تصمیم نهایی درباره برجام مستقیما توسط آقای ظریف و جان کری، وزیر خارجه وقت ایالات متحده، اتخاذ شد. سایر طرفها در آن مقطع عملا در جایگاه ناظر قرار داشتند و تنها شاهد توافق میان ایران و آمریکا بودند.»
آقای لاوروف همچنین فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی و بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را «نمایش غیرقانونی و ظالمانه» در شورای امنیت خواند و گفت: «این سازوکار در تصمیمات شورای امنیت بیسابقه است؛ زیرا اجازه میدهد هر عضو، بهصورت یکجانبه بازگرداندن تحریمها را فعال کند و هیچکس نتواند مانع آن شود.»
آقای لاوروف گفت: «این بند درواقع در مرحله نهایی مذاکرات مستقیما میان محمدجواد ظریف و جان کری مورد توافق قرار گرفته بود. صادقانه بگویم، ما شگفتزده شدیم. اما اگر شرکای ایرانی ما چنین سازوکاری را پذیرفتند که صراحتا باید گفت یک تله حقوقی بود، ما دلیلی برای اعتراض نداشتیم.»
وزیر خارجه روسیه افزود: «میفهمم چرا آقای ظریف از چنین فرمول غیرمعمولی حمایت کرد؛ ایران قصد نداشت برجام را نقض کند و مطمئن بود که هیچکس آن را به نقض توافق متهم نخواهد کرد. در عمل هم ایران توافق را نقض نکرد، این درحالی است که آمریکا از آن خارج شد و اروپاییها هم به تعهدات خود عمل نکردند. پس از آن همان طرفها دوباره از ایران خواستند امتیازات جدید بدهد.»
آقای لاوروف همچنین گفت که «مکانیسم ماشه تا حد زیادی مخلوق» محمدجواد ظریف است.
«مذاکرات مستقیم و چندوجهی»
همزمان، محمدجواد ظریف روز سهشنبه در گفتگو با روزنامه لبنانی «النهار» خواستار «مذاکرات مستقیم و چندوجهی» با آمریکا شد و گفت که زمان لزوما به نفع ایران نیست و فرصت فعلی برای مذاکره ممکن است در ماههای آینده از دست برود.
آقای ظریف گفت: «مذاکره واقعی یعنی از زندان گذشته بیرون آمدن و از همه امکانها و ظرفیتهای قدرت ملی استفاده کردن.»
او افزود: «برخلاف نظر برخی در آمریکا و ایران که مذاکره را به معنای تسلیم میدانند، ایران در مذاکرات برجام به خواستههای طرف مقابل تن نداد و توانست بسیاری از خواستههای خود را به طرف مقابل بقبولاند.»