روزنامه اسرائیلی جروزالم پست، فهرست ۵۰ یهودی تأثیرگذار سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد. رتبه سوم به دیوید بارنیا، رئیس سازمان جاسوسی موساد پس از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه تعلق گرفت.
آگهی
به گزارش این روزنامه، موساد طی یک دوره دست‌کم سه‌ساله به‌طور مداوم فعالیت کرد تا فناوری‌های پیشرفته‌ای را برای عملیات‌های خاص طراحی و ایجاد کند. اسرائیل در سال گذشته میلادی، با بهره‌گیری از توان موساد و ارتش خود توانست به دو دشمن بزرگ و اصلی خود، یعنی ایران و حزب‌الله ظرف مدت تقریباً ۱۰ روز برای هرکدام، حمله کند و ظرفیت‌های آن‌ها را کاهش دهد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
جروزالم پست در مقاله خود به این موضوع پرداخته است که دیوید بارنیا، رئیس موساد، چگونه توانست با ایفای نقشی در این معادله، چنین حملاتی را رقم بزند؟
حزب الله لبنان
ترور نصرالله درماه سپتامبر ۲۰۲۴ شروع دوره‌ای کاملا استثنایی برای موساد به شمار می‌رفت. تا به امروز، بسیاری از ابعاد اجرای حملات موسوم به «پیجرهای انفجاری» مشخص شده است؛ حملاتی که در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (۲۷ شهریور ۱۴۰۳) ضربه سنگینی به حزب‌الله وارد کرد. با این حال، جزئیات کامل از نقش تعیین‌کننده سازمان اطلاعاتی موساد در کشتن حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، تنها ده روز بعد از آن (۶ مهر ۱۴۰۳)، هنوز به‌طور کامل فاش نشده است.
این شکست البته بلافاصله رخ نداد و حدود دو تا چهار هفته زمان برد؛ اما زمانی که سازمان فروپاشید، این اتفاق ناگهانی و متمایز بود. نخستین مؤلفه در تضعیف حزب‌الله، عملیات پیجر موساد بود و اینکه این عملیات چگونه در ۱۰ روز پایانی زندگی آقای نصرالله، شیوه مدیریت او بر حزب‌الله را به شدت تحت تأثیر قرار داد.
فناوری متمایز و اختصاصی واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل در موفقیت این عملیات ترور نقش تعیین‌کننده داشت.
ترکیب فناوری و جاسوسان انسانی
به گفته این روزنامه، بارنیا به این نتیجه رسید که برای رساندن قدرت موساد به سطحی تازه، باید برتری فناورانه با توان عملیاتی با همراهی جاسوسان انسانی در هم آمیخته شود. او دریافت که گاهی صرفاً فناوری‌های پیشرفته کارساز نیستند و تنها حضور عوامل انسانی در میدان می‌تواند مأموریت را به نتیجه برساند.
بر اساس گزارش جروزالم پست، اسرائیل ناچار بود فناوری را به شکلی به حزب‌الله منتقل کند که آن‌ها بدون هیچ شکی و با رضایت خود آن را بپذیرند و سپس به طور گسترده در میان نیروهایشان توزیع کنند، بی‌آنکه بفهمند در حال افتادن در دام یک عملیات خرابکاری هستند.
موساد توانایی‌های منحصربه‌فردی در زمینه ایجاد شرکت‌های پوششی در مجارستان و تایوان داشت و دارد؛ شرکت‌هایی که بخشی از عملیات پیجرها بودند. افزون بر این، موساد مجموعه‌ای از اقدامات عملیاتی دیگر، که همچنان محرمانه باقی مانده‌اند، را در چارچوب کارزار وادار کردن حزب‌الله به پذیرش و استفاده از این فناوری طبق برنامه موساد انجام داد.
ایران
بارنیا زمانی که در ژوئن ۲۰۲۱ برای نخستین بار ریاست موساد را بر عهده گرفت، شروع به ایجاد ساختارهای تازه و تغییر ساختارهای قدیمی برای تشکیل بخش‌های کاملاً تازه و اجرای اصلاحات کرد. هیچ‌کس در آن زمان نمی‌دانست موساد چه زمانی سرانجام عملیات‌های بزرگ خود را در ایران انجام خواهد داد. با این حال، استراتژی بارنیا بر این اصل استوار بود که موساد باید همیشه در وضعیتی قرار گیرد که بتواند عملیات‌های بسیار بزرگ و همزمان را در نقاط مختلف ایران به اجرا بگذارد؛ عملیاتی که با حضور تعداد بی‌سابقه‌ای از مأموران همراه باشد.
آقای بارنیا صدها مأمور موساد و حتی افرادی را که تحت هدایت این مأموران فعالیت می‌کردند، به طور همزمان در عملیات‌های داخل ایران به کار گرفت. گذشته از مأموران واقعی موساد، این سازمان جاسوسی در جذب و آموزش مأموران مخالف محلی ایرانی برای اقدام علیه حکومت به سطح تازه‌ای از همکاری دست یافته است.
برای هر یک از زیرگروه‌ها مأموریت‌هایی کاملاً مشخص و تعریف‌شده در نظر گرفته شده بود.همچنین، سازمان موساد طی سه سال در ارتباط با ایران سطح بالایی از جمع‌آوری اطلاعات و عملیات‌های مراقبتی را اجرا کرد. البته تعداد زیادی عملیات پنهانی ویژه نیز در جریان بود؛ برخی از آن‌ها از دو سال پیش آغاز شده بودند و بعضی دیگر حتی قدمتی بیشتر داشتند.
اجرای عملیات‌های همزمان
به گفته جروزالم پست، حجم عظیمی از فناوری‌های تازه برای ردیابی اهداف و افراد بسیار خاص به کار گرفته شد. پیش از دوره مدیریت بارنیا، موساد توانایی محدودی در اجرای همزمان عملیات‌های تهاجمی بزرگ داشت و بیشتر به عملیات‌های سنتی و محتاطانه در زمینه نظارت و مراقبت بسنده می‌کرد.
موساد در گذشته برای اجرای عملیات‌های بزرگ و متعدد طراحی نشده بود و اغلب به اندازه کافی عوامل انسانی در اختیار نداشت که هم بتوانند در صحنه عمل کنند و هم آموزش‌های لازم در به‌کارگیری تازه‌ترین فناوری‌ها را دیده باشند. در عوض، بیشتر به این صورت عمل می‌شد که دانشمندان موساد ابزارهای خاص و یک‌بار مصرفی را در اختیار نیروهای عملیاتی قرار می‌دادند تا آن‌ها تنها یک یا دو بار بدون آموزش گسترده از آن‌ها استفاده کنند.
در گذشته، توان موساد در بهترین حالت به اجرای یک یا نهایتا یک‌ونیم عملیات بزرگ تهاجمی در یک زمان محدود می‌شد و حتی انجام همزمان دو عملیات کامل برای آن دشوار بود.
آقای بارنیا ساختار موساد را به گونه‌ای بازطراحی کرد که این سازمان بتواند ده‌ها عملیات تهاجمی بزرگ را به‌صورت همزمان و هماهنگ به اجرا بگذارد.
جذب جاسوسان برای موساد
به نوشته جروزالم پست، توانایی موساد برای جذب و به‌کارگیری سریع مأموران تازه در ایران به شکل چشمگیری افزایش یافت. بهره‌گیری از هوش مصنوعی و فناوری‌های سایبری فرصت‌های تازه‌ای فراهم کرد و همچنین روش‌های جدیدی ایجاد شد که امکان آموزش و ارتقای توانایی مأموران از راه دور را مهیا می‌کرد تا آن‌ها بتوانند وظایف پیچیده‌تر و گسترده‌تری را انجام دهند.
بارنیا پیش‌تر مدیریت بخش «تسومت» را برعهده داشت که وظیفه‌اش جذب جاسوسان برای موساد بود. او سپس به عنوان معاون رئیس سازمان، مسئولیت اداره عملیات‌های روزانه را به دوش گرفت. همین تجربه باعث شد وقتی به مقام ریاست رسید، به‌خوبی بداند برای رساندن موساد به سطحی تازه از قدرت چه تغییراتی ضروری است.
مجموعه مأموران موساد در ایران به‌طور جمعی اهداف زیر را نشانه گرفتند: ابتدا حجم بالایی از سامانه‌های راداری و سپس موشک‌های بالستیک را هدف قرار دادند. در ادامه نیز اطلاعات دقیق برای هدف‌گیری طیف گسترده‌ای از دیگر اهداف ایرانی را در اختیار نیروی هوایی اسرائیل قرار دادند.
خسارت واردشده به برنامه موشکی بالستیک ایران بسیار سنگین بود، به‌گونه‌ای که بخش‌هایی از آن نیاز به بازسازی از ابتدا پیدا کرد. براساس گزارش جروزالم پست، برنامه هسته‌ای ایران نیز در شرایطی قرار گرفته که عملاً باید از نو و از پایه بازسازی شود.
ائتلاف سه‌جانبه چین، روسیه و ایران
پرسش‌های بزرگی اخیراً درباره ارتقای همکاری میان چین، روسیه و ایران مطرح شده است و اینکه پکن و مسکو تا چه اندازه به تهران کمک خواهند کرد تا جنبه‌هایی از توانایی خود برای تهدید اسرائیل را بازسازی کند.
از نگاه بارنیا، چین و روسیه باید پیش از هرگونه کمک به ایران، ۱۰ بار درباره پیامدهای آن بیندیشند. او معتقد است موساد و اسرائیل به برتری در آسمان و توان مقابله با موشک‌های ایران دست یافته‌اند.
جروزالم پست در پایان مقاله خود مدعی است که در پاسخ به گزارش‌هایی که حاکی از افزایش ریسک‌پذیری چین در قبال ایران است، موساد موضع سخت‌تری خواهد گرفت و هشدار خواهد داد که پکن باید هزار بار پیش از هر اقدامی فکر کند، چرا که در صورت استفاده ایران از سامانه‌های چینی، همان سامانه‌ها می‌توانند مستقیماً هدف حمله قرار گیرند.