حمله روز سه‌شنبه اسرائيل به نشست سران حماس در دوحه قطر شباهت بسیاری با اقدامات یک سال اخیر اسرائيل، از جمله حمله به سران حزب‌الله و فرماندهان ارشد نظامی ایران داشت، اما جای یک نهاد که در مرکز حملات ماه ژوئن به ایران قرار داشت، در بیانیه‌های رهبران اسرائیل پس از این حمله خالی بود؛ موساد.
آگهی
به گزارش واشنگتن‌پست به نقل از دو مقام اسرائیلی، سازمان اطلاعات و عملیات ویژه اسرائیل (موساد) طی هفته‌های اخیر طرحی را برای ترور رهبران حماس با استفاده از عوامل خود در قطر آماده کرده بود، اما از اجرای آن سرباززد.
بنابر این گزارش، دیوید بارنیا، مدیر موساد بر این باور بود که ترور رهبران حماس در قطر، روابطی که او و سازمانش با دوحه ایجاد کرده بودند را از هم بگسلد. قطر میزبان دفتر سیاسی حماس است و نقش مهمی را به عنوان میانجی در مذاکرات میان این گروه و اسرائیل برای آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها ایفا می‌کند.
ملاحظات موساد درباره عملیات زمینی در نهایت بر نحوه انجام حمله و احتمال موفقیت آن تاثیر گذاشت. این ملاحظات منعکس کننده نگرانی‌های گسترده‌تر در درون تشکیلات امنیتی اسرائیل نسبت به حمله‌ای است که به دستور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر انجام شد.
اگرچه تقریبا همه مقامات امنیتی اسرائيلی بر سر این موضوع که رهبران حماس، از جمله آن‌هایی که در خارج از غزه زندگی می‌کنند باید تحت تعقیب قرار گرفته و کشته شوند، اتفاق نظر دارند، اما بسیاری از آن‌ها با توجه به این که مقامات حماس در قطر، متحد اصلی آمریکا، گرد هم آمده بودند و در حال بررسی پیشنهادی از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی در غزه در برابر آتش‌بس در جنگ غزه بودند، زمان‌بندی این حملات را زیر سوال بردند.
«اسرائيل به اهداف خود دست نیافت»
بنابر این گزارش، در نتیجه خودداری موساد از اجرای طرح حمله از طریق عوامل مستقر در دوحه، اسرائیل در حملات روز سه‌شنبه به سراغ گزینه دوم یعنی پرواز ۱۵ جنگنده و پرتاب ۱۰ موشک رفت. با این حال، بنابر اعلام حماس، مقامات ارشد این گروه از جمله خلیل الحیه، رهبر موقت آن جان سالم به در بردند و تنها چند مقام رده پایین‌تر و یک مقام امنیتی قطری کشته شدند. اسرائیل تاکنون از ارائه جزئیات درباره نتایج حملات خودداری کرده است. یک منبع آگاه به جزئیات این عملیات گفت: «اسرائيل به اهداف خود دست نیافت.»
اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا عملیات زمینی احتمال موفقیت بیشتری داشت یا نه، اما به گزارش واشنگتن‌پست، در جریان ترور اسماعیل هنیه، رهبر پیشین حماس در تهران، عوامل موساد با کار گذاشتن یک بمب در محل اقامتش، او را کشتند. یک مقام اسرائیلی آگاه گفت: «موساد قطر را میانجی مهمی در مذاکرات با حماس می‌داند و این‌بار حاضر نشد روی زمین دست‌به‌کار شود.»
مقام دیگر اسرائیلی آگاه ضمن زیر سوال بردن زمان‌بندی بنیامین نتانیاهو گفت: «ما می‌توانیم یک، دو یا چهار سال دیگر به سراغ آن‌ها برویم و موساد می‌داند چه کند. چرا الان؟»
به گفته تحلیلگران، به نظر می‌آید آقای نتانیاهو که در پی تهاجم زمینی گسترده به شهر غزه است، صبر خود را در روند مذاکرات از دست داده است.
دیوید ماکوفسکی، پژوهشگر ارشد اندیشکده واشنگتن، گفت: «آقای بارنیا میانجی‌گری قطر را ارزشمند می‌دانست و بر این باور بود که نباید میانجی‌ها یا کانال میانجی‌گری را از بین برد. اما آقای نتانیاهو احتمالا معتقد است که هیچ پیشرفتی درباره آخرین پیشنهاد آقای ترامپ با حماس حاصل نشده و تصمیم گرفته است که وارد شهر غزه شود. اگر چنین باشد، ممکن است که آقای نتانیاهو ممکن است روند مذاکرات را محدودیتی بی‌فایده برای اقدام زمینی دیده باشد.»
گذشته از آقای بارنیا، ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش اسرائیل که از بنیامین نتانیاهو خواسته بود توافق آتش‌بس را بپذیرد، نیز به دلیل نگرانی از تخریب مذاکرات، با زمان‌بندی حمله مخالفت کرد. در مقابل، ران درمر، وزیر امور راهبردی و اسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل با اقدام آقای نتانیاهو موافقت کردند.
نیتزان آلون، افسر ارشد ارتش مسئول مذاکرات گروگان‌ها، حتی به نشست روز دوشنبه درباره عملیات دوحه دعوت نشد، چون رهبران سیاسی ارشد فرض کرده بودند او با حمله‌ای که ممکن بود جان گروگان‌ها را به خطر بیندازد، مخالفت خواهد کرد.
مقامات کنونی و پیشین اسرائیل، از جمله آقای نتانیاهو، گفته‌اند انگیزه آن‌ها برای حمله هوایی به قطر در روز سه‌شنبه این بود که پنجره نادری پیش آمده بود که رهبران کلیدی گروه پشت حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ علیه اسرائیل همگی در یک مکان جمع شده بودند. آن‌ها همچنین گفتند مجبور بودند در برابر حمله روز دوشنبه افراد مسلح فلسطینی در بیت‌المقدس (اورشلیم) که به کشته شدن شش غیرنظامی اسرائیلی منجر شد و حماس مسئولیت آن را پذیرفت و کشته شدن چهار سرباز اسرائیلی در کمین حماس در غزه، واکنش نشان دهند.
موساد در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی، به دستور گلدا مئیر، نخست‌وزیر وقت اسرائيل، طی عملیات مخفیانه‌ای عوامل گروه فلسطینی سپتامبر سیاه را که مسئول کشتار ورزشکاران اسرائیلی در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ بودند، ترور کرد. این عملیات خشم جهانیان را برانگیخت، با این حال روابط اسرائيل با کشورهای جهان با مرور زمان به حالت عادی بازگشت. به گفته برخی مقامات اسرائیلی، بنابر برآورد آن‌ها، روابط با قطر نیز از الگوی یکسانی پیروی می‌کند و در طول زمان ترمیم خواهد شد.