وزارت دفاع مکزیک تایید کرد که از زمان آغاز به کار دولت ترامپ، به دو ماموریت شناسایی پنتاگون اجازۀ فعالیت داده است. با این وجود هنوز روشن نیست که آیا این هواپیماها در فعالیت‌های جاسوسی دست داشته‌اند یا خیر.
آگهی
در حال حاضر چند موضوع در سرخط خبرهای رسانه‌های مکزیک قرار دارند: هواپیماهای جاسوسی، نظارت هوایی در نزدیکی حریم هوایی مکزیک و درنهایت جنگ دونالد ترامپ با کارتل‌های مواد مخدر.
گزارش‌های مربوط به فعالیت غیرعادی هواپیماهای نظامی ایالات متحده نگرانی‌هایی را برانگیخته است و پس از یک هفته گمانه‌زنی، سرانجام دولت مکزیک به این موضوع واکنش نشان داد.
دولت کلودیا شینبام، رئیس جمهور مکزیک، روز سه‌شنبه برای اولین بار اذعان کرد که پنتاگون از زمان روی کار آمدن ترامپ دست‌کم دو مأموریت شناسایی در نزدیکی حریم هوایی مکزیک انجام داده است؛ در ۳۱ ژانویه و ۳ فوریه.
با این وجود مسیرهای پرواز آنها سوء ظن‌هایی را در مکزیک برانگیخته و گزارش‌ها حاکی از آن است که این ماموریتها، در واقع عملیات «جمع‌آوری اطلاعات» مرتبط با موضع تهاجمی کاخ سفید علیه جنایات سازمان‌یافته است.
ریکاردو ترویلا، وزیر دفاع مکزیک نیز در پاسخ به سوالی درباره ادعای جاسوسی گفت: «ما نمی‌توانیم آن را رد کنیم، زیرا نمی‌دانیم آنها چه می‌کردند».
ترویلا همچنین گفت که این هواپیماها در حریم هوایی بین‌المللی باقی ماندند و وارد فضای مکزیک نشدند.
با این حال، اظهارات وی نشان دهنده تغییری در واکنش دولت شینباوم به این موضوع جنجالی است. زیرا پیش از این وزارت دفاع مکزیک هرگونه فعالیت جاسوسی را قاطعانه تکذیب کرده بود و گزارش‌های رسانه‌های ملی و بین‌المللی که هواپیما را ردیابی کرده بودند، کم اهمیت خوانده بود.
اما این بار ارتش مکزیک از نتیجه گیری در مورد هدف این ماموریتها خودداری کرد و این احتمال را که هدف از این ماموریتها «جمع آوری اطلاعات» بوده، رد نکرد.
بر اساس گزارش‌ها رسمی، پرواز ۳ فوریه در ساعت ۱۳:۴۱ تقریباً در ۸۳ کیلومتری جنوب غربی شهر «کابو سن لوکاس» شناسایی شده و مسیر حرکت پرواز ۳۱ ژانویه نیز تاکنون به طور عمومی فاش نشده است.
ریکاردو ترویلا، وزیر دفاع مکزیک درباره پرواز ۳ فوریه همچنین گفت: «هواپیمایی که این پرواز را انجام داد، فرستنده خود را خاموش نکرد. به عبارت دیگر، فعالیت این هواپیما با مقررات بین‌المللی مطابقت داشت.»
وی تأیید کرد که وزارت دفاع مکزیک از این عملیات آگاه بوده است.
با این حال، هنوز تفاوت‌های قابل توجهی بین داده‌های گزارش شده وجود دارد. شبکه خبری«سی‌ان‌ان» ایالات متحده به نقل از منابع پنتاگون گزارش می‌دهد که در این منطقه دست‌کم ۱۸ ماموریت نظامی ایالات متحده در روزهای پایانی ماه ژانویه و اول فوریه انجام شده است. اما دولت مکزیک تنها دو مورد را به رسمیت شناخته است.
پروازهای تجسسی و ماجرای تعرفه‌ها
جنجال پیرامون این پروازها حول دو موضوع کلیدی می‌چرخد: نوع هواپیمای مورد استفاده توسط نیروهای ایالات متحده و زمان انجام ماموریتها.
شبکه «سی‌ان‌ان» می‌نویسد که هواپیمایی که در نزدیکی «کابو سن لوکاس» شناسایی شده، یک هواپیمای RC-135 Rivet Joint بوده است؛ یعنی یک هواپیمای متخصص در رهگیری ارتباطات زمینی.
این پرواز تنها چند ساعت پس از آن انجام شد که خانم شینبام اعلام کرد که با ترامپ برای به تعویق انداختن اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی روی محصولات مکزیکی به توافق رسیده است.
مکزیک همچنین در ازای اجتناب از این ضربه اقتصادی، موافقت کرد که ۱۰ هزار سرباز را برای مبارزه با قاچاق فنتانیل و عبور غیرقانونی آن، در مرز مستقر کند. گمان می‌رود که این مأموریت‌های نظارتی نیز بخشی از توافق باشند، اگرچه هیچ یک از دولت‌ها به طور علنی آن را تایید نکرده‌اند.
افزایش پروازهای نظارتی پنتاگون نشان می دهد که نیروهای نظامی ایالات متحده قرار است نقش مهم‌تری در جنگ با مواد مخدر ایفا کنند.
دونالد ترامپ در اولین هفته حضورش در کاخ سفید، فرمان اجرایی را امضا کرد که کارتل‌های مواد مخدر را به عنوان سازمان‌های تروریستی معرفی می‌کرد.
این فرمان می‌تواند بطور بالقوه، اقدام نظامی علیه گروه‌های جنایتکار را به عنوان یک مسئله مرتبط با «امنیت ملی» توجیه کند. یکی از نگرانی‌های اصلی مکزیک این است که این کار باعث نقض حاکمیت این کشور شود و واشنگتن به بهانه مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، دستور تهاجم فرامرزی بدهد.
با این وجود ترویلا تاکید کرد که این پروازها تاثیری بر همکاری امنیتی بین دو کشور نداشته است. او گفت: «اکنون کنترل مرزها اولویت ماست؛ اگرچه که همواره به اصول مسئولیت مشترک، اعتماد متقابل و بالاتر از همه احترام به حاکمیت پایبندیم.»
او همچنین گفتگوی روز دوشنبۀ خود با رئیس فرماندهی شمالی ایالات متحده را «صمیمانه» توصیف کرد و افزود قرار است جلسه دیگری بین فرماندهان نظامی هر دو کشور با هدف تامین «امنیت مرزها» برگزار شود.
انتظار می‌رود ترامپ و شینباوم در هفته اول ماه مارس بار دیگر بر سر ماجرای «توقف» وضع تعرفه بر محصولات مکزیکی گفتگو کنند.