پس از آنکه هواداران عمران خان، نخستوزیر سابق پاکستان روز سهشنبه ۲۶ نوامبر (۶ آذر) با عبور از موانع پلیس این کشور وارد میدان اصلی اسلامآباد شدند، پلیس پاکستان دوباره کنترل این منطقه مهم را در دست گرفت.
دولت پاکستان اعلام کرد که خیل معترضان با نادیده گرفتن هشدارهای پلیس به سمت مرکز پایتخت به راه افتاده بودند.
معترضان پاکستانی که خواستار آزادی عمران خان، نخستوزیر پیشین هستند، در جریان تظاهرات روز سهشنبه چهار عضو پلیس ضدشورش پاکستان را کشتند.
عمران خان که از شرکت در انتخابات فوریه گذشته محروم شده بود، انتخاباتی که شائبه تقلب در آن مطرح شد، به دلیل دهها پرونده قضایی از صحنه سیاسی کنار گذاشته شده است. او مدعی است که برایش پروندهسازی کردهاند تا از بازگشتش به قدرت جلوگیری کنند.
«تحریک انصاف پاکستان»، حزب متبوع عمران خان، بهرغم سرکوبهای دولت همچنان تجمعات منظم برگزار میکند. تظاهرات روز سهشنبه بزرگترین تجمع آنها در پایتخت از زمان زندانی شدن عمران خان در اوت ۲۰۲۳ است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
«عناصر اخلالگر»
محسن نقوی، وزیر کشور پاکستان گفت: «عناصر اخلالگر حاضر در راهپیمایی چهار عضو نیروهای شبهنظامی رنجرز را در بزرگراهی منتهی به منطقه دولتی شهر به قتل رساندند.
شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، اعلام کرد که این افراد با یک خودرو زیر گرفته شدهاند. او در بیانیهای گفت: «این عناصر اخلالگر بهدنبال انقلاب نیستند بلکه به دنبال خونریزی هستند. این یک اعتراض مسالمتآمیز نیست، بلکه افراطگرایی است.»
دولت همچنین اعلام کرد که روز دوشنبه یک افسر پلیس نیز کشته و نه نفر دیگر به شدت زخمی شدند. این درگیریها از زمانی آغاز شد که معترضان روز یکشنبه به سمت اسلامآباد حرکت کردند.
یکی از معترضان به نام کلات خان، ۵۶ ساله روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما از این دولت بسیار ناامید شدهایم، آنها نمیدانند چگونه کار کنند. رفتار ناعادلانه و بیرحمانهای با ما میشود.»
سرکوب اعتراضها
از اواخر روز شنبه، پایتخت در وضعیت محاصره امنیتی با محدودیتهای رفت و آمد قرار گرفته است. اینترنت همراه بهصورت متناوب قطع شده و بیش از ۲۰ هزار نیروی پلیس مجهز به سپرهای ضدشورش و باتوم، خیابانها را تحت کنترل دارند.
دولت معترضان را به تلاش برای مختل کردن سفر رسمی الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس، متهم کرده است که از روز دوشنبه سفر سهروزهای را به پاکستان آغاز کرده است.
هفته گذشته، فرمانداری شهر اسلامآباد ممنوعیت دوماهه برای تجمعات عمومی اعلام کرد. اما کاروانهای حزب تحریک انصاف از استان خیبر پختونخوا در شمال غربی و استان پرجمعیت پنجاب راهی اسلامآباد شدند و موانع جادهای شامل کانتینرهای انباشتهشده را کنار زدند.
به کانال تلگرام یورونیوز بپیوندید
دولت مشکلات امنیتی را دلیل قطع اینترنت اعلام کرد. مدارس و دانشگاههای اسلامآباد نیز برای روزهای دوشنبه و سهشنبه تعطیل شدند.
محسن نقوی، وزیر کشور اواخر روز دوشنبه با حضور در میدان دی-چاوک در نزدیکی ساختمانهای دولتی اسلامآباد گفت: «هرکسی که اینجا بیاید، دستگیر خواهد شد.»
حزب تحریک انصاف خواستار آزادی عمران خان، رهبر ۷۲ ساله خود است که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نخستوزیر بود و شخصیت برجسته حزب محسوب میشود.
معترضان همچنین به تقلب در انتخابات فوریه گذشته و اصلاحیه قانون اساسی اخیر که قدرت بیشتری به دولت برای اعمال نفوذ در دستگاه قضایی میدهد، اعتراض دارند.
واکنشها
دولت شریف به دلیل استفاده از روشهای سرکوبگرانه برای مهار اعتراضات تحریک انصاف مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.
روزنامه انگلیسیزبان «داون» در یادداشتی نوشت: «این اقدامات نشاندهنده ذهنیت محاصره شدن دولت و تشکیلات آن است، حالتی که در آن آنها خود را دائماً در خطر میبینند و همیشه از غلبه مخالفان میترسند. این ذهنیت آنها را به استفاده مستمر از اقدامات سرکوبگرانه وادار میکند.»
کمیسیون حقوق بشر پاکستان اعلام کرد: «مسدود کردن دسترسی به پایتخت با بستن جادهها و بزرگراهها در پنجاب و خیبر پختونخوا عملاً شهروندان عادی را مجازات کرده است.»
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا از معترضان پاکستان خواست که از خشونت پرهیز کنند و در عین حال از مقامات این کشور نیز خواست «حقوق بشر و آزادیهای اساسی را محترم بشمارند و قوانین جاری و قانون اساسی پاکستان را در حفظ نظم رعایت کنند.»
عمران خان پس از آنکه با ارتش، یعنی عامل اصلی صعود و سقوط سیاستمداران به اختلاف خورد، با رأی عدم اعتماد از قدرت برکنار شد. اما بهعنوان رهبر مخالفان، کارزاری بیپیشینه از نافرمانی را رهبری کرد و اعتراضات خیابانی حزب تحریک انصاف به ناآرامیهایی تبدیل شد که بهانه برای سرکوب هواداران خان به دست دولت داد.
حزب تحریک انصاف در انتخابات امسال کرسیهای بیشتری از بقیه احزاب به دست آورد، اما ائتلافی از احزاب که حرفشنوی بیشتری از ارتش دارند، منتخبان این حزب را از قدرت کنار گذاشت.