روسیه توانست با یک موشک سایوز، کوثر و هدهد، دو ماهواره ایرانی را با موفقیت به فضا پرتاب کند. ماهواره «کوثر» به تصویربرداری با وضوح بالا خواهد پرداخت و «هدهد»، یک ماهواره کوچک ارتباطی است. این دو ماهواره نخستین تلاش بخش خصوصی فضایی ایران در این حوزه به شمار می‌آید.
آگهی
کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو با تاکید بر خصوصی بودن سازندگان این دو ماهواره در حساب ایکس خود نوشته بود: «این دو ماهواره توسط جوانان نخبه ایرانی شرکت دانش‌بنیان امید فضا طراحی و ساخته شده و با حمایت‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، سازمان فضایی ایران و سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه آماده پرتاب شده‌اند.»
روسیه پیشتر نیز در ماه فوریه ماهواره تحقیقاتی ایرانی «پارس ۱» را به فضا پرتاب کرده بود.
توسعه روابط از پرتاب‌های فضایی تا بده و بستان‌های جنگی
این پرتاب در حالی انجام شد که ایران و روسیه در حال گسترش روابط خود در حوزه‌های مختلف هستند. اوکراین و غرب ایران را به تامین پهپادهای انتحاری برای روسیه در جنگ اوکراین متهم کرده‌اند، اما هر دو کشور این ادعا را رد کرده‌اند. همچنین، این پرتاب در پی یک سری شکست‌های پرتاب فضایی از سوی برنامه‌های فضایی غیرنظامی ایران صورت گرفت.
افزایش سطح همکاری‌ها همزمان با حملات متقابل تهران و تل‌آویو
افزایش سطح همکاری میان ایران و روسیه در شرایطی انجام می‌شود که درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل بیش از هر زمانی تهران را در وضعیت دشوار تصمیم‌گیری قرار داده است. حمله تلافی‌جویانه به اسرائیل از سوی رهبر ایران وعده داده شده، قیمت دلار به بالای ۷۰ هزارتومان رسیده و در عین حال ایران می‌داند که در صورت تلافی، احتمال دارد شعله‌های جنگی طولانی را میان دو کشور روشن کند. توان نظامی اسرائیل به طور همه‌جانبه از سوی آمریکا حمایت می‌شود.
برنامه‌های ناموفق ماهواره‌ای ایران
ایران طی دو دهه گذشته برای توسعه برنامه فضایی خود تلاش گسترده‌ای انجام داده است. با این حال توسعه برنامه فضایی ایران با چالش‌های زیادی در زمینه پرتاب ماهواره‌ها به فضا روبرو شده است. از جمله این چالش‌ها، مجموعه‌ای از پرتاب‌های ناموفق بوده که مانع از دستیابی به اهداف مورد نظر در برخی پروژه‌های فضایی شده است.
در این میان می‌توان به شکست پروژه پرتاب‌های ماهواره‌بر سیمرغ به فضا در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ اشاره کرد. ماهواره‌بر سیمرغ که به منظور حمل ماهواره‌های مختلف ایران طراحی شده، چندین بار در پرتاب‌های خود ناموفق بوده است. این ناکامی‌ها اغلب به دلیل مشکلات فنی در مراحل مختلف پرتاب، از جمله مرحله جداسازی ماهواره از موشک، رخ دادند.
آتش‌سوزی در پایگاه فضایی امام خمینی
در فوریه ۲۰۱۹ نیز آتش‌سوزی در پایگاه فضایی امام خمینی منجر به کشته شدن سه پژوهشگر شد. این حادثه بر برنامه فضایی ایران تاثیر منفی داشت و نشان داد که چالش‌های ایمنی و تکنولوژیکی جدی بر سر راه پرتاب‌های فضایی ایران وجود دارند.
انفجار سیمرغ در سکوی پرتاب و تمسخر ترامپ
همچنین در سال ۲۰۱۹ موشک سیمرغ در سکوی پرتاب منفجر شد. این انفجار توجه بین‌المللی زیادی را به خود جلب کرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، تصویری ماهواره‌ای از این حادثه را در توییتر خود منتشر کرد و به طور ضمنی ایران را به ناتوانی در برنامه فضایی‌اش تمسخر کرد.
این ناکامی‌ها نشان‌دهنده پیچیدگی‌های فنی و موانع موجود در توسعه فناوری فضایی ایران است. با این حال، ایران موفقیت‌های پراکنده‌ای در این زمینه به دست آورده است که می‌توان به پرتاب موفق ماهواره نظامی توسط سپاه پاسداران اشاره کرد.
کدام پرتاب‌ها موفق بودند؟
یکی از دستاوردها برای صنعت فضایی ایران پرتاب ماهواره نظامی نور ۱ در تاریخ سال ۲۰۲۰ و نور ۲ در سال ۲۰۲۲ بود. ایران همچنین مدعی است نور ۳، سومین ماهواره بومی خود را اکتبر ۲۰۲۳ به فضا پرتاب کرد. ایران می‌گوید این ماهواره با موفقیت در مدار ۴۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت.
پیش از آن نیز ایران ماهواره امید را در سال ۲۰۰۹ با موشک سفیر راهی فضا کرد. در سال ۲۰۱۱ ماهواره رصد، یک ماهواره تصویربرداری به مدار زمین فرستاده شد.
سال ۲۰۱۲ نیز ماهواره علمی-تحقیقاتی نوید با موفقیت به فضا پرتاب شد. سال ۲۰۱۵ نیز ماهواره فجر برای تصویربرداری به مدار فرستاده شد.