در حالی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته این عمل به لحاظ قانونی ممنوع و شامل مجازات کیفری است، در برخی از کشورهای در حال توسعه بخصوص در آفریقا و خاورمیانه نه تنها ختنه زنان صورت میگیرد بلکه بسیاری در پی آنند تا با قانونی کردن آن، زنان را به انجام این عمل ملزم کنند.
ختنه یا بریدن آلت تناسلی زنان عملی شامل حذف جزئی یا کامل بخشهایی از آلت تناسلی آنان به دلایل غیرپزشکی است. از آنجایی که این عمل برای زنان هیچ مزیت بهداشتی به همراه ندارد و در سطح بینالمللی به عنوان نقض حقوق انسانی زنان و کودکان شناخته شده است.
در حالی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته این عمل به لحاظ قانونی ممنوع و شامل مجازات کیفری است، در برخی از کشورهای در حال توسعه بخصوص در آفریقا و خاورمیانه نه تنها ختنه زنان صورت میگیرد بلکه بسیاری در پی آنند تا با ورود آن به قانون اساسی، آن را به صورت یک امر اجباری در مورد زنان درآورند.
براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ختنه کردن زنان به چهار شیوه صورت میگیرد:
نوع اول: برداشتن کلی یا جزئی کلیتوریس
**نوع دوم: **برداشتن کلی یا جزئی کلیتوریس و لبهای کوچک فرج همراه یا بدون بریدن لبهای بزرگ فرج
نوع سوم: هرگونه تنگ کردن مجرای مهبل با ایجاد یک مهر و موم پوششی با قطع کردن لبهای کوچک فرج و یا بزرگ فرج همراه یا بدون بریدن کلیتوریس
**نوع چهارم: **هرگونه عمل آسیبزای دیگری مانند سوراخ کردن، سوزن زدن و شکافتن
ختنه زنان، ابزاری برای سرکوب جنسی
یکی از مهمترین اهداف ختنه زنان سرکوب جنسی و ممانعت کردن از خیانت است چرا که زنانی که تحت این عمل قرار میگیرند از رابطه جنسی لذت کامل نمیبرند و در برخی رابطه جنسی همواره با درد همراه است.
برخی از پژوهشها حاکی از آن است که ختنه زنان نه تنها ضامن وفاداری آنان به شریک زندگیشان نیست، بلکه به دلیل لذت نبردن از رابطه جنسی این زنان همواره به دنبال شرکای جنسی دیگری هستند و یا به خیالبافی ذهنی روابط جنسی ایدهآل و عاشقانه را خیالبافی میپردازند.
شیوع ختنه زنان در جهان
براساس برآورد سازمان ملل متحد هماکنون ۲۰۰ میلیون زن در جهان زندگی میکنند که تحت یکی از انواع ختنه قرار گرفتهاند و از این تعداد ۴۴ میلیون نفر از آنان دختران زیر ۱۴ سال هستند.
بالاترین آمار شیوع ختنه زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله متعلق به کشورهای سومالی (۹۸ درصد)، گینه (۹۷ درصد)، جیبوتی (۹۳ درصد)، سیرالئون (۹۰ درصد)، مالی (۸۹ درصد)، مصر (۸۷ درصد) و اریتره (۸۳ درصد) است.
از سوی دیگر بنا به آمار سازمان ملل متحد ۴۴ میلیون دختربچه زیر ۱۴ سال در سطح جهان ختنه شده اند. بیشتر این دختران اهل گامبیا (۵۶ درصد)
و موریتانی (۵۴ درصد) هستند.
ختنه زنان در ایران و افغانستان نیز صورت میگیرد. در ایران آمار دقیقی از میزان ختنه زنان وجود ندارد، خوزستان، هرمزگان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی از جمله استانهایی هستند که ختنه زنان در آنها صورت میگیرد.
ختنه زنان با درد، خونریزی و ابتلا به عفونتهای شدید همراه است. این عمل میتواند ناباروری زنان و خطر مرگ نوزادان را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید:
- ختنه زنان در بریتانیا در قرن بیست و یکم
- «خطرناکترین» کلان شهر جهان برای زنان کجاست؟
- خشونت علیه زنان؛ از بدنهای کبود تا روانهای رنجیده
تلاش برای ممنوع کردن ختنه زنان
بریدن و آسیبزدن به دستگاه تناسلی زنان ابتدا به عنوان یک مشکل پزشکی در نظر گرفته میشد، اما از دهه ۹۰ میلادی این عمل علاوه بر مساله پزشکی به یک موضوع حقوق بشری که در آن حقوق اساسی کودکان و زنان نقض میگردد، تبدیل شده است.
در سالهای اخیر این عمل در کشورهای توسعه یافته غربی از لحاظ قانونی جرم تلقی شده و عاملان آنها با مجازات روبرو خواهند شد.
این عمل از سال ۲۰۰۳ میلادی، ۶ فوریه به عنوان روز بینالمللی «عدم هرگونه مدارا با مثله کردن جنسی زنان (International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation)» نامگذاری شدهاست. سازمان ملل متحد برنامههای بسیاری را برای کاهش و برچیدن این رسم پیشنهاد کردهاست.
برخی کشورهای آفریقایی چون مصر در زمینه مباره با این عمل پیشرو هستند. ختنه زنان در مصر از سال ۲۰۰۸ ممنوع شده اما این کشور دارای یکی از بالاترین آمار ختنه زنان در سطح جهان است. بنا به آمار وزارت بهداشت مصر از هر ۱۰ دختر مصری آلت جنسی ۹ نفر به طور کامل یا ناقص بریده شده است. به همین علت دولت مصر در پی آن است تا با وضع قوانین سختگیرانهتر از وقوع آن جلوگیری به عمل آورد.
تلاش برای مشروعیت بخشیدن به ختنه زنان
ختنه زنان در برخی از کشورها و در میان برخی اقوام یک سنت قدیمی محسوب میشود و نه تنها به صورت سنتی صورت میگیرد بلکه بسیاری از مردم این کشورها در پی آن هستند که آن را قانونی کنند.
هفته گذشته یک پزشک کنیایی دادخواستی را در دادگاه ارائه کرد و از قانونگذاران خواست تا ختنه زنان را در این کشور قانونی کنند. از دید این پزشک، ختنه زنان میراث اجدادی آنان است و زنان نیز مانند مردان باید به طور قانونی و فراگیر ختنه شوند.