تغییرات الگوریتم گوگل در سال گذشته باعث سقوط شدید ترافیک موتور جستجو برای وب‌سایت‌ها شده و حتی بسیاری از پایگاه‌های خبری و بنگاه‌های نشر محتوا را ورشکست کرده است.
آگهی
اکنون نیز این غول فناوری با ویژگی جدید خود موسوم به «خلاصه‌سازی هوش مصنوعی» ضربه دیگری به نشردهندگان محتوای آنلاین وارد کرده است.
این قابلیت که با هدف رقابت با ابزارهایی مانند چت جی‌پی‌تی عرضه شده، توسط جمینای تولید می‌شود و خلاصه‌ای کوتاه از نتایج جستجو را در بالای صفحه نمایش می‌دهد. در زیر این خلاصه، لینک منبع و گزینه «نمایش بیشتر» دیده می‌شود.
به عبارت دیگر وقتی کاربر پرسشی را در گوگل وارد می‌کند، پاسخ را در همان خلاصه دریافت می‌کند بدون اینکه روی لینک‌های پایین کلیک کند.
اما این مسئله ریسک بزرگی برای وب‌سایت‌هایی ایجاد کرده که به درآمد حاصل از تبلیغات گوگل و به اصطلاح «سئو» متکی هستند.
سقوط ترافیک وب‌سایت‌های پرمخاطب
معرفی این قابلیت بیش از همه بر سایت‌های گردشگری، سلامت و بررسی محصولات تأثیر گذاشته است.
طبق داده‌های پایگاه «سیمیلاروب»، ترافیک جستجو برای وب‌سایت‌ها بین آوریل ۲۰۲۲ تا آوریل ۲۰۲۵ حدود ۵۵ درصد کاهش یافته است.
گزارشی از وال‌استریت ژورنال نیز نشان می‌دهد ترافیک بسیاری از وب‌سایت‌های خبری مشهور جهان در حال کاهش است.
ترافیک ناشی از جستجو برای سایتی خبری نظیر هافینگتون پست طی سه سال بیش از نصف شده و واشنگتن‌پست نیز افتی مشابه داشته است.
باربارا پِنگ، مدیرعامل بیزنس اینسایدر، در ماه مه حدود ۲۱ درصد از کارکنان خود را به دلیل «افت شدید ترافیک فراتر از انتظار» اخراج کرد.
سهم ترافیک جستجوی ارگانیک نیز در وب‌سایت نیویورک تایمز به ۳۶.۵ درصد در آوریل ۲۰۲۵ کاهش یافت.
نیکلاس تامپسون، مدیرعامل آتلانتیک پیش‌بینی می‌کند که ترافیک گوگل تقریبا به صفر برسد و می‌گوید شرکت‌ها باید مدل کسب‌وکار خود را بازطراحی کنند: «گوگل در حال تغییر از موتور جستجو به موتور پاسخ است.»
کاربران روی لینک‌ها کلیک نمی‌کنند
مدیران گوگل ادعا می‌کنند که این شرکت همچنان متعهد به هدایت ترافیک به وب است و کاربرانی که پس از مشاهده خلاصه روی لینک‌ها کلیک می‌کنند، زمان بیشتری در سایت‌ها می‌گذرانند.
اما تحقیقات تصویر دیگری نشان می‌دهد. طبق مطالعه جدید مرکز پژوهشی «پیو»، تنها درصد کمی از ۹۰۰ کاربر آمریکایی گوگل روی لینک منبع مشخص‌شده در نتایج جستجو کلیک می‌کنند. در واقع بقیه به همان خلاصه کوتاه بسنده می‌کنند.
همچنین در این پژوهش آمده که رایج‌ترین منابع در خلاصه‌های هوش مصنوعی و نتایج سنتی جستجو شامل ویکی‌پدیا، یوتیوب (متعلق به گوگل) و ردیت هستند. حدود ۱۵ درصد منابع در خلاصه‌های هوش مصنوعی از این سه سایت تأمین می‌شوند.
ارجاع به وب‌سایت‌های دولتی در خلاصه‌های هوش مصنوعی بیشتر از نتایج سنتی است. در حالی‌که هر دو تقریبا به یک میزان (۵٪) به وب‌سایت‌های خبری ارجاع می‌دهند.
در واقع ویژگی خلاصه‌سازی هوش مصنوعی تضمین می‌کند که اطلاعات به گونه‌ای ارائه شوند که کاربر هرگز به منبع اصلی مراجعه نکند.
طبق داده‌های منتشرشده توسط پایگاه «رجیستر»، نرخ کلیک روی سایت‌های رتبه اول در جستجوهایی که شامل خلاصه هوش مصنوعی هستند به‌طور میانگین ۳۴.۵ درصد کاهش یافته است. به همین دلیل، قرار گرفتن در صفحه اول، دیگر مانند گذشته ارزشمند نیست.
خطر اطلاعات نادرست
علاوه بر افت ترافیک، مسئله اعتبار اطلاعات نیز مطرح است.
پایگاه «۴۰۴ مدیا» گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد یکی از پاسخ‌های این قابلیت در واقع از خلاصه هوش مصنوعی دیگری گرفته شده بود، که آن نیز خود بر پایه یک منبع هوش مصنوعی نوشته شده بود.
این چرخه باعث افزایش خطا و ایجاد «دور باطل اطلاعات» می‌شود که به گفته کارشناسان درنهایت می‌تواند به فروپاشی مدل‌های هوش مصنوعی منجر شود.
چرخه تبلیغاتی به سود گوگل
مدل درآمدی وب‌سایت‌ها و گوگل بر چرخه‌ای ساده استوار است: وب‌سایت‌ها محتوای رایگان عرضه می‌کنند، گوگل کاربران را هدایت می‌کند و تبلیغات نمایش داده می‌شود.
طبق نتایج یک تحقیق، حدود ۶۸ درصد فعالیت اینترنتی از موتورهای جستجو آغاز می‌شود و ۹۰ درصد جستجوها در گوگل انجام می‌گیرد. این یعنی وب‌سایت‌ها به‌شدت به گوگل وابسته هستند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ویژگی «خلاصه‌سازی هوش مصنوعی» می‌تواند این مدل ۲۳ ساله را نابود کند.
با این حال، گوگل فعلا زیانی احساس نکرده است. شرکت مادر گوگل (آلفابت) در سه‌ماهه پایانی ۲۰۲۴ درآمد خود را به رکوردی تازه رساند: ۹۶.۴ میلیارد دلار (۱۴٪ رشد نسبت به سال قبل). از این میان ۵۴.۲ میلیارد دلار همچنان از تبلیغات بوده است.
علت این است که گوگل اکنون تبلیغات را مستقیما در داخل یا اطراف خلاصه‌های هوش مصنوعی نمایش می‌دهد.
رقابت و فشارهای قانونی
در حالی‌که گوگل همچنان بر بازار سلطه دارد، موتورهای جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی مانند پرپلیکسیتی آرام‌آرام وارد رقابت می‌شوند.
این در شرایطی است که وزارت دادگستری آمریکا همچنان گوگل را به انحصارطلبی متهم می‌کند و حتی خواستار فروش مرورگر کروم شده است.
سیاست‌های اخیر تبلیغاتی و هوش مصنوعی گوگل می‌تواند این مباحث را داغ‌تر کند.