واکنش‌ها به خبر احتمال اهدای یک بوئینگ ۴۰۰ میلیون دلاری از سوی خانواده سلطنتی قطر به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا ادامه دارد. ترامپ با دفاع از احتمال پذیرش چنین هدیه‌ای گفته «مگر احمق باشم که نپذیرم.»
آگهی
او با لحنی تند به خبرنگاری که گفته در پایان دوره ریاست‌جمهوری با این هواپیما چه خواهید کرد گفته «باید از طرح چنین سوالی خجالت بکشی، هواپیما به دفتر اسناد و هدایای ریاست‌جمهوری اهدا می‌شود.»
بدین ترتیب با وجود انتقادها مواضع اخیر ترامپ نشان از آن دارد که رئیس‌جمهوری ۷۸ ساله آمریکا تمایل جدی به پذیرش این هدیه گرانقیمت دارد و گوشش بدهکار انتقادها نیست، نه آنها که از روابط قطر با حماس گله کرده‌اند و نه آنها که پذیرش این هدیه از سوی رئیس‌جمهوری را مخالف قانون اساسی می‌دانند.
ترامپ از روز سیزدهم مه سفر چهارروزه‌ای به منطقه خلیج فارس آغاز کرده است که شامل بازدید از عربستان سعودی، قطر و امارات عربی متحده می‌شود. هدف اصلی این سفر جذب سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی بزرگ برای ایالات متحده اعلام شده است. در جریان این سفر، ترامپ ممکن است با مقام‌های قطری درباره جزئیات اهدای این هواپیما گفت‌وگو کند.
انتقاد سناتورهای دموکرات
منتقدان، از جمله سناتورهای دموکرات هشدار داده‌اند که پذیرش این هدیه می‌تواند نقض قانون اساسی ایالات متحده باشد. آنها به مفادی از قانون اساسی اشاره کرده اند که در آن «پذیرش هدایا از دولت‌های خارجی برای مقام‌های دولتی ممنوع می‌کند. همچنین، استفاده از هواپیمایی که توسط یک قدرت خارجی اهدا شده، نگرانی‌هایی درباره امنیت ملی و نفوذ خارجی ایجاد کرده است.»
پولتیکو همچنین گزارش داده «برخی از چهره‌های جمهوری‌خواه در آمریکا از جمله از جمله لورا لوومر و سناتور رند پال نیز در همین زمینه ابراز نگرانی کرده‌اند.»
به باور آنها «این هدیه می‌تواند بر سیاست خارجی ایالات متحده تاثیر بگذارد، به‌ویژه با توجه به روابط قطر با گروه‌هایی مانند حماس.»
پاسخ ترامپ و کاخ سفید
ترامپ در دفاع از پذیرش این هواپیما اظهار داشت که رد کردن چنین پیشنهادی «احمقانه» خواهد بود و این اقدام را نشانه‌ای از«قدردانی قطر از حمایت دفاعی ایالات متحده در منطقه خلیج فارس» دانست.
این میلیاردر آمریکایی در پاسخ به خبرنگاری که پرسید آیا کشور نفت‌خیز قطر در ازای این اقدام انتظاری خواهد داشت یا نه، در کاخ سفید گفت: «پیشنهاد آنها معرکه است.»
ترامپ افزود: «من از آن آدم‌هایی نیستم که چنین پیشنهادی را رد کنم. آدم باید احمق باشد که به چنین پیشنهادی نه بگوید. یعنی خودمان را از یک هواپیمای رایگان و بسیار گرانقیمت محروم کنیم.»
باید از طرح چنین سوالی خجالت بکشی
وقتی از ترامپ پرسیده شد که آیا پس از ترک ریاست‌جمهوری از این هواپیما برای استفاده شخصی بهره خواهد برد یا نه، ه با خشم پاسخ داد: «از طرح چنین سوالی باید خجالت بکشی. آنها می‌خواهند به‌طور رایگان به ما هواپیمایی بدهند. در چنین شرایطی من می‌توانم بگویم نه، ما چنین هدیه‌ای نمی‌خواهیم و بنا داریم یک میلیارد دلار یا ۴۰۰ میلیون دلار یا هرچه هست به شما بپردازیم یا اینکه می‌توانم تنها به آنها بگویم «خیلی ممنون».
ترامپ همچنین تصریح کرده که این هواپیما در نهایت به مرکز اسناد و هدایای ریاست‌جمهوری اهدا خواهد شد، به همان شکلی که در کتابخانه رونالد ریگان نیز یکی از هواپیماهای سابق ایر فورس وان نگهداری می‌شود.
کاخ سفید نیز اعلام کرد که این هواپیما به وزارت دفاع ایالات متحده اهدا خواهد شد و سپس به مرکز اسناد ریاست‌جمهوری ترامپ منتقل می‌شود تا از نگرانی‌های قانونی جلوگیری شود.
ابهام در فرآیند اهدای بوئینگ
در شرایطی که هنوز وضعیت ارایه این هدیه از سوی قطر در هاله‌ای از ابهام است، برخی منتقدان پرسش‌های قانونی و اخلاقی مطرح کرده‌اند چرا که قانون اساسی ایالات متحده مقام‌های دولتی را از پذیرش هدایا از «هر پادشاه، شاهزاده یا دولت خارجی» منع می‌کند.
همچنین نگرانی‌های امنیتی عمیقی نیز درباره استفاده از هواپیمایی که توسط یک قدرت خارجی اهدا شده و قرار است به‌عنوان مرکز فرماندهی پروازی رئیس‌جمهور در صورت حمله به آمریکا عمل کند، مطرح شده است. دموکرات‌ها به‌شدت با این طرح مخالفت کرده‌اند.
مخالفت ۴ سناتور آمریکایی با پذیرش هدیه مجلل
در بیانیه‌ای از سوی چهار عضو کمیته روابط خارجی سنا آمده است: «هر رئیس‌جمهوری که چنین هدیه‌ای، به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار، را از یک دولت خارجی بپذیرد، در تعارض آشکار منافع قرار می‌گیرد.»
در این بیانیه که به امضای کوری بوکر، برایان شاتز، کریس کونز و کریس مورفی رسیده، آمده است: «این موضوع همچنین پرسش‌های جدی امنیت ملی را مطرح می‌کند، درهای نفوذ خارجی را می‌گشاید و اعتماد عمومی به دولت را تضعیف می‌کند.»
فسادی بی‌سابقه و تهدیدآمیز در سطح ملی
کریس مورفی، سناتور دموکرات در سنای ایالات متحده به‌طور جداگانه اعلام کرد که هرگونه فروش سلاح به «کشوری که با ترامپ وارد معاملات شخصی مستقیم می‌شود» را مسدود خواهد کرد و پیشنهاد قطر را «فسادی بی‌سابقه و تهدیدآمیز در سطح ملی توصیف کرد.»
در همین حال کارولین لویت، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید گفت که قطر «با لطف» پیشنهاد داده که هواپیمایی را به پنتاگون اهدا کند اما «جزئیات حقوقی آن هنوز در دست بررسی است.»
دیدار با امیر قطر و احتمال طرح جزئیات تازه درباره هدیه مجلل
او به فاکس نیوز گفت: «هرگونه اهدای کمک به این دولت همیشه طبق قانون انجام می‌شود و ما خود را متعهد به نهایت شفافیت می‌دانیم و به این روند ادامه خواهیم داد.»
ترامپ در سفر خاورمیانه‌ای اش به دنبال جذب سرمایه برای ایالات متحده آمریکاست. او به زودی با امیر قطر دیدار خواهد کرد. باید دید در این دیدار چه جزئیات بیشتری درباره این هدیه مجلل مطرح خواهد شد.