ایریس فن هِرپِن، طراح برجستهٔ پوشاک، یکی از پیشروترین هنرمندان این عرصه و یکی از ۱۰ فردی است که میتوانند خود را صاحب «اُت کوتور» (دوخت برتر) بنامند.
ایریس اخیرا در هفتهٔ مُد دوبی جایزهٔ یک عمر فعالیت هنری را دریافت کرد و یورونیوز به این بهانه با او گفتگویی انجام داد که آن را در زیر میخوانید.
یورونیوز: «صنعت مُد پول زیادی را وارد اقتصاد این منطقه میکند، اما فکر میکنید چرا این صنعت در زندگی تا این حد مهم است؟»
ایریس: «فکر میکنم چون مُد هویت ما را میسازد. من واقعا مُد را به شکل کارگاه ساخت هویت میبینم و فکر میکنم مُد باید الهامبخش آفرینشِ خود باشد. مُد بخش بزرگی از فرهنگ ما هم هست. یعنی نمایانگر کیستی و ارزشهای هر کدام از ماست و ناگفتههای بسیاری را در مورد شخصیت ما بیان میکند. با لباس پوشیدن، آشکارا، ارزشها و نگاهتان را به زندگی، به دیگران نشان میدهید.»
یورونیوز: کارهای شما را با عبارت «فانتزی کوتور» یا «دوخت خیالانگیز» توصیف میکنند. در این باره چه میگویید؟
ایریس: «از نظر من این کار یک هنر است. کوتور، هنر مُد و فشن است. کاری نوگرایانه و همکارانه است. واقعا مایلم با متخصصان دیگر رشتهها همکاری کنم تا مُد، با افزایش دانش، به امری اندیشمندانهتر تبدیل شود. تا بتوان همهٔ رویههای مختلف جامعه را در این مدیوم، یعنی مُد، نشان داد.»
یورونیوز: از زمان ورود خودتان به صنعت مُد، رشد و توسعهٔ این صنعت چطور بوده؟
ایریس: «فکر میکنم در زمانهٔ بسیار هیجانانگیزی زندگی میکنیم. مُد هر روز به امری فراگیرتر، پذیراتر، دموکراتیکتر، متنوعتر و پایاتر از پیش تبدیل میشود. بخصوص وجه پایاییِ آن واقعا مهم است و هنوز کارهای زیادی در این زمینه مانده است.»
یورونیوز: شما در سبک و شیوهٔ کارِ خودتان چطور پایایی را رعایت میکنید؟
ایریس: «خب کار من بر اوت کوتور متمرکز است، که خودش اساس پایایی است، چون فقط طبق سفارش کار میکنید و بخشی از نظامِ دورریز لباس نیستید. دیگر اینکه من همزمان با دانشمند، زیستشناس، معمار و هنرمند کار میکنم تا کار مُد را بهتر کنم. ما فوتوفن کار را دائما تازه میکنیم. حتی مواد خام کارمان را غالبا خودمان تولید میکنیم. بنابراین تلاش داریم تا حد ممکن اضافات را کم کنیم.»
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
یورونیوز: شما بهعنوان یک زن، چقدر برای ایجاد و توسعهٔ برند شخصیتان چالش داشتید؟
ایریس: «خب، چالش داشتهام. فکر میکنم ایجاد یک برند هیچوقت کار آسانی نیست، اما اینکه زن هم باشید چالش کار را بیشتر هم میکند. واقعا مایلم با تیم زنانه کار کنم. شرکتم را عمدتا زنها میگردانند. پیام من به دنیا این است که زنان فوقالعادهٔ زیادی هستند که میشود با آنها همکاری کرد و من مایلم از این نکته در شرکتم استفاده کنم.»
یورونیوز: آیا فکر میکنید برابری جنسی در صنعت مد راه درازی در پیش دارد؟_ تجربهٔ خود شما در این زمینه چیست؟_
ایریس: «بله. قطعا. خب، این صنعت را هنوز مردها اداره میکنند بخصوص در سطوح بالا. و فکر میکنم این بخشِ کار باید واقعا دموکراتیکتر باشد. و البته کشورهای مختلف هم با هم فرق دارند. اما در کل هنوز فرقگذاری زیاد است. فکر میکنم همگیِ ما باید سعی کنیم تا این وضعیت را دور و برِ خودمان عوض کنیم. و اگر این کار را بکنیم قدم بزرگی برداشتهایم.»
یورونیوز: فکر میکنید مُد کِی سیاسی میشود؟ میدانم که در کشور خودتان یعنی هلند، استفاده از برقع یا هر نوع روبند زنانه بهتازگی و به تبعیت از فرانسه ممنوع شده است. شما در این باره چه فکر میکنید؟
ایریس: «خیلی دشوار و پیچیده است. کارهای خود من قرار است هیچگونه پیام سیاسی نداشته باشد، چون حرف برای گفتن خیلی زیاد است و در نهایت همه این حرفها بسیار موقتی است. من در برند خودم میخواهم طرحهایی را تولید کنم که بیزمان باشند و واقعا از آیندهٔ دورتر به کارهای خودم نگاه میکنم.»
یورونیوز: اما به عنوان یک انسان، آیا با اینکه دیگران بگویند چه بپوشید یا نپوشید موافقید؟
ایریس: «نه. نه! تمام حرفِ کارِ من آزادی است. فکر میکنم همهٔ ما باید بتوانیم احساسمان را هر طور مایلیم بیان کنیم، ما باید بتوانیم برای بیان هویتمان آزاد و خلاق باشیم. فکر میکنم هر کسی باید آزاد باشد تا هرچه میخواهد بپوشد.»
یورونیوز: نظرتان دربارهٔ وضعیت جنسیتیِ خنثی چیست؟
ایریس: «خوب است اما فکر میکنم که میخواهیم که جنسیت معمول را هم تحسین کنیم چون واقعا زیباست. زنانگی و مردانگی نکات زیبای بسیاری دارند. اینکه برای «خنثی بودن از نظر جنسی» گزینههایی هست مهم است. اما فکر میکنم که این امر دارد به یک گزینهٔ متفاوت تبدیل میشود.»
یورونیوز: اگر میتوانستید به عقب برگردید و نصیحتی به خودتان بکنید چه میگفتید؟
ایریس: « سوال خوبی است. چون در زندگی اشتباهات زیادی کردهام. نمیدانم از کجا شروع کنم. وقتی کارم را شروع کردم خیلی ساده بودم. فقط به خلاق بودن فکر میکردم که البته چیز خوبی است اما خب ایجاد یک برند، راهانداختن یک کسب و کار است و اگر در امر کسب و کار کمکم میکردند بهتر بود.»
یورونیوز: آیا شما جزو ده نفری هستید که میتوانند خود را بهحق صاحب «اوت کوتور» بدانند؟
ایریس: بله و فکر میکنم جوانترینشان من بودم. شاید هنوز هم باشم.
یورونیوز: برای طراحان جوانی که وارد این کار میشوند چه نصیحتی دارید؟
ایریس: «توصیهام این است که ابتکار و هنرِ دوختودوز را در این کار فراموش نکنید. چون ریشهٔ مُد اینهاست. مهارت کاری همیشه با ابتکار همراه بوده، اما فکر میکنم ما در دورانی زندگی میکنیم که تمرکزش بر فرهنگ است، اما دانش زیادی هم در مُد به کار میرود مثلا در طراحی الگوها. اما سنت این کار و هنرِ دوختودوز را دیگر در مدرسه درس نمیدهند و اگر فقط یک ابزار داشته باشید در حرفهٔ خودتان عقب میمانید.»