سیاستهای جهان، مصرفگرایی جهانی، ظهور هوش مصنوعی، و نگاهی به وبلاگنویسی- اجلاس رسانهای اوراسیا ۲۰۱۹ قزاقستان از مطرح کردن سوالات چالشبرانگیز پرهیز نکرد. این اجلاس سه روزه که در ماه مه در آلماتی برگزار شد به دنبال این بود که با مطرح کردن سوال کلی «جهان امروز: تغییر واقعیّت؟» به طور جدی به مسائل کلیدی بپردازد که امروزه رسانهها با آنها مواجه هستند.
قزاقستان یک مکان ایدهآل برای مطرح کردن این سوال است. رئیسجمهور ارمنستان، آرمن سارکیسیان، در سخنرانی خود در اجلاس گفت: «این اتفاقی نیست که ایدههای همکاری اقتصادی در اینجا [در قزاقستان] شکل گرفته و در منطقه پسا-شوروی تبدیل به یک واقعیت شد. همکاری اقتصادی اوراسیا تبدیل به یک واقعیت شده است که ما امیدواریم تبدیل به پلی دیگر در جهت خدمت به ایده اصلی شود که ما آن را گرامی میداریم: دوستی میان مردم، فرهنگها، و تمدنها». با رویارویی متخصصان شرقی و غربی، هدف اجلاس در هم شکستن پیشفرضها و کلیشهها بود. این موضوع زمینه را برای کاوش در این مسئله که چگونه جهان با سرعتی بیش از همیشه در حال تغییر است، و اینکه معنای آن برای ما چیست، فراهم کرد.
بحران مصرفگرایی محدود به مرزهای یک کشور نیست. اجلاس با این واقعیت برگزار شد که رشد جمعیت جهان باعث افزایش شکاف مالی میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نیز میشود. در ادامه، بحران انرژی این مشکل را تشدید میکند، و در حالی که دولتها در مسیر درک اینکه انرژی پاک گزینه مناسبی است در حرکت هستند، تغییرات اقلیمی تهدیدی است که بسیاری هنوز آن را جدی نگرفتهاند. تداوم پذیری کلیدواژه تضمین امنیت غذایی است، اما این نیز تحت تاثیر گرمایش زمین قرار گرفته و نیازمند راه حلهایی است که تنها بهواسطه نوآوری و رهبری آگاهانه ممکن خواهد شد.
دارن آبایف، وزیر اطلاعات و توسعه اجتماعی قزاقستان، در بیانیهی افتتاحیه در آلماتی گفت: «یکی از موضوعات اصلی این اجلاس، واقعیت جدید دیجیتال است». وی همچنین افزود، «مسائل مربوط به دخالت در انتخابات و جریانهای سیاسی با استفاده از فناوریهای دیجیتال نیز با جدیت مورد بحث است. ... اینها و سایر مشکلات باید به طور جدی توسط انجمن رسانه مطالعه گردد تا به پاسخی جامع ختم شود.»
از آنجایی که رویداد قزاقستان یک اجلاس رسانهای بود، مباحث از زاویه دید مطبوعات بینالمللی به دقت رصد میشد. رسانه مسئولیت قابل توجهی در ارائه مسائل با دقت واقعی، و فضا دادن و ملاحظهی گزینههای متفاوت بر عهده دارد. تغییر به یک دنیای با اولویت دیجیتالی انقلابی در چگونگی استفاده مردم از رسانه ایجاد میکند، با ظهور خروجیهایی که نه متعادل هستند و نه از لحاظ واقعی بودن بررسی شدهاند. اجلاس با یک دیدگاه شروع به کار کرد که خروجیهای رسانه کیفی از این طوفان جان سالم به در خواهد برد، چرا که همیشه احساس نیاز به تحلیل کیفی از مطبوعات مستقل و قابل اعتماد وجود خواهد داشت.
در وبلاگنویسی، به هر حال، یک دنیای جدید است. فیسبوک، اسنپچت، پینترست، یوتیوب، اینستاگرام، لینکدین و توییتر بر چشم انداز رسانه اجتماعی مسلط هستند. بلاگرها و افراد تأثیرگذاری که تصاویر و فیلمهای زنده را در اینستاگرام و یوتیوب به اشتراک میگذارند، به سرعت به نیرویی جدید با قابلیت رویارویی تبدیل شدند، مانند کلیدی برای استراتژیهای تبلیغاتی دارای نشان تجاری. مباحث اجلاس انعکاسدهنده این بود که چگونه سازوکارهای پشت اقتصاد تاثیرگذار مبهم باقی میمانند، چنان که متصدیان امر به تازگی تشخیص میدهند که این صنعت در حال رشد نباید بدون بررسی از نظر تداوم رها شود. رسانهی سنتی همیشه سرمقاله مستقل را از تبلیغات جدا نگه داشته است، اما تنها سپتامبر گذشته دولت بریتانیا شروع به اجرای قوانینی کرد که طبق آن افراد تأثیرگذار و وبلاگنویسها باید اسپانسرهای خود را به بیننده معرفی نمایند و مشخص کنند چه چیزی را تبلیغ کرده و چه چیزی نظر مستقل آنها است.
این واقعیت که هوش مصنوعی تهدیدی برای جانشینی مشاغل در بخشهای مشخص (اتومبیلهای بدون راننده، مونتاژ کارخانهها، تولید غذا) به حساب میآید، نقطه آغازی برای مباحث اجلاس بود، اما بسیاری حوزههای دیگر نیز وجود دارد که در آن اتوماسیون میتواند منجر به بهتر شدن زندگی مردم شود (کشاورزی، تولید داروهای جدید، و شفافیت در فرآیندهای تجاری). چالشها همچنان باقی میماند - الگوریتمهایی که پیشرفت این فناوری جدید را قدرت میبخشند، هنوز ساخته دست انسان هستند و این بدان معناست که چنین خطری وجود دارد که تعصبات کهنه ما در برنامهریزی این ابزار جدید، و فرضاً بی طرف ورود پیدا کنند.
همچنان که ما به دنبال یافتن راهحلهایی برای این سوالها هستیم، تبادل نظر روشنفکرانه اهمیت ویژهای پیدا میکند- این چیزی است که اجلاس رسانهای اوراسیا امیدوار است آن را تسهیل کند. به ویژه با گرد هم آوردن متفکران و سیاستمدارانی که ممکن است در حالت عادی زیر یک سقف جمع نشوند، اجلاس قصد دارد بازدیدکنندگان و ناظران را با دیدگاههایی آشنا کند که پیشتر راجع به آن چیزی نشنیدهاند. با انجام چنین کاری، ممکن است مردم خود را از الگوهای فکری معمول خود رها کنند. با گرد هم آوردن شرق و غرب برای بحث بهدور از تعصب، ما میتوانیم تصویری کامل از چگونگی تغییر جهان داشته باشیم.