اختلافات در درون ائتلاف راستگرای بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بر سر نحوه پایان جنگ در غزه، به نقطهای حساس رسیده و تهدیدی جدی برای تلاشهای ایالات متحده جهت بازسازی معادلات سیاسی خاورمیانه محسوب میشود.
نتانیاهو که تحت فشار دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ دو ساله در غزه قرار دارد، با مخالفت شدید متحدان افراطی خود روبهرو شده است؛ مخالفتی که میتواند او را وادار به برگزاری انتخابات زودهنگام کند.
بر اساس طرح ۲۰ مادهای ترامپ برای پایان جنگ، نوار غزه باید خلع سلاح شود و جنبش حماس هیچ نقش حاکمیتی در آینده این منطقه نخواهد داشت، مگر آنکه اعضای آن خشونت را کنار گذاشته و سلاحهای خود را تحویل دهند.
نگرانی راست افراطی از «احیای دوباره حماس»
در مقابل، حماس با استقبال نسبی از طرح ترامپ، اعلام کرده آماده مذاکره برای آزادی گروگانهاست و خواهان مشارکت در «چارچوب ملی فلسطین» برای تعیین آینده غزه شده است. اما همین احتمالِ باقی ماندن حماس در صحنه سیاسی، خشم احزاب راست افراطی در دولت اسرائیل را برانگیخته است.
ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی و یکی از تندروترین چهرههای سیاسی در اسرائيل در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «ما تحت هیچ شرایطی نمیتوانیم با سناریویی موافقت کنیم که در آن سازمان تروریستی مسئول بزرگترین فاجعه در تاریخ اسرائیل دوباره احیا شود. هرگز در چنین طرحی شریک نخواهیم بود.» او همچنین تهدید کرد در صورت پیشبرد این طرح، از دولت خارج خواهد شد.
در صورت خروج بنگویر و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی، از دولت، ائتلاف نتانیاهو، که راستگراترین دولت تاریخ اسرائیل بهشمار میرود، ممکن است یک سال پیش از انتخابات بعدی که باید تا اکتبر ۲۰۲۶ برگزار شود، فرو بپاشد.
اما اصرار بر ادامه جنگ نیز میتواند خشم خانوادههای گروگانها و افکار عمومی خسته از جنگ را برانگیزد و روابط اسرائیل با متحدانش را تضعیف کند. ادامه جنگ همچنین میتواند امید اسرائیل به پیوستن کشورهای عرب و مسلمان بیشتری مانند عربستان سعودی یا اندونزی به توافقهای ابراهیم را از بین ببرد.
درخواست ترامپ برای توقف بمباران غزه
ترامپ، که گسترش توافقهای ابراهیم را یکی از اولویتهای سیاست خارجی خود میداند، از اسرائیل خواسته است تا برای پیشرفت طرح صلح، بمباران غزه را متوقف کند. قرار است مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و حماس از دوشنبه در قاهره آغاز شود تا درباره آزادی گروگانهای باقیمانده گفتوگو شود.
با این حال، بزالل اسموتریچ روز شنبه توقف حملات در غزه را «اشتباهی فاحش» خواند و گفت این کار در بلندمدت موضع اسرائیل را در تحقق اهدافش از جمله آزادی گروگانها، نابودی حماس و خلع سلاح کامل غزه تضعیف خواهد کرد.
بنگویر و اسموتریچ که احزابشان ۱۳ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی کنست را در اختیار دارند، همواره از نتانیاهو خواستهاند سیاستهای تهاجمیتری در غزه دنبال کند. خروج آنها از دولت تقریباً بهطور قطع به انتخابات منجر خواهد شد.
دولت: آتشبسی در کار نیست
شوش بدروسیان، سخنگوی دولت اسرائیل، روز یکشنبه گفت برخی حملات متوقف شده اما هیچ آتشبسی برقرار نیست و ارتش همچنان به «اقدامات دفاعی» ادامه خواهد داد. با وجود درخواست ترامپ برای توقف بمباران، حملات هوایی اسرائیل در آخر هفته دهها کشته در غزه برجای گذاشت.
نتانیاهو تلاش کرده است طرح ترامپ را در چارچوب اهداف کلی دولت خود معرفی کند — اهدافی که شامل تسلیم حماس و کنترل امنیتی اسرائیل بر غزه و مناطق اطراف آن است.
با این حال، طرح ترامپ فاقد جزئیات کلیدی است؛ از جمله جدول زمانی مشخص برای خلع سلاح حماس. همچنین اشاره مبهم به تشکیل دولت فلسطینی میتواند خشم راستگرایان تندرو در کابینه را برانگیزد.
میتچل باراک، تحلیلگر و نظرسنج اسرائیلی که در دهه ۱۹۹۰ با دفتر نتانیاهو همکاری داشته، گفت که دولت در حال نزدیک شدن به پایان خود است، هرچند فروپاشی فوری آن را محتمل نمیداند؛ زیرا اپوزیسیون از طرح ترامپ حمایت میکند و متحدان افراطی نتانیاهو نیز گزینههای محدودی برای جدایی دارند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، نیز پیشنهاد داده برای جلوگیری از فروپاشی دولت، از آن حمایت کند تا طرح ترامپ اجرا شود. او گفته است نتانیاهو میتواند با تعیین تاریخ انتخابات، «بیمهای در برابر شرکای افراطی و غیرمسئول خود» داشته باشد.