نبرد جهانی بر سر مالکیت داده‌ها در گفتگو با مارگارت وستاگر

مارگارت وستاگر، معاون اجرایی کمیسیون اروپا و مسئول بخش دیجیتال، که بعنوان قدرتمندترین تنظیم کننده فن‌اوری های بزرگ در جهان شناخته میشود، مهمان این برنامه گفتگوی جهانی یورونیوز است. گفتگوی ما بر نبرد جهانی برای داده‌ها یا اطلاعات متمرکز است، موضوعی که با مشارکت انستیتو دانشگاه اروپا در فلورانس بعنوان بخشی از کنفرانس سالانه درباره اتحادیه اروپا مطرح بود.

وستاگر: «به نظر من داده‌‌ها بهتر از نفت هستند زیرا یک منبع تجدید پذیرند. می توان آنها را مدام تولید کرد و مرتب قابل استفاده مجدد هستند. از این نظر آنها کاملا مطابق انتظارات کنونی است که هدفش گسترش انرژی های تجدید پذیر و اقتصاد چرخشی است.»

یورونیوز: تمرکز گفتگوی ما بر نبرد جهانی برای داده‌ها است. نخستین پرسش من این است که آیا اتحادیه اروپا درگیر یک نبرد است؟ چرا و امیداورید به کجا ختم شود؟

وستاگر: «می توانم بگویم بله ما در نبردیم زیرا همین لحظه که صحبت می کنیم، داده‌ها در همه جا در حال خلق شدن هستند و از آنجا که اروپا یک قاره صنعتی است، قاره ‌ای که اکنون دیجیتالی کردن در آن، همه چیز است. این تحرک داده ها به سیستم الکتریسته ما، کشاورزی و نظام سلامت ما مرتبط است. ما مدام از داده‌ها استفاده می کنیم و با داده‌ها می توانیم بهتر عمل کنیم. می توانیم نوآوری بیشتری داشته باشیم و مشاغل  و کسب و کارهای قدرتمندتری برپا کنیم. همچنین می توانیم از داده ها برای مبارزه با تغییرات اقلیمی استفاده کنیم. بنابراین موضوع واقعا مهمی است و همانطور که می گویید این یک مسئله جهانی است زیرا ما در شرایط ژئوپلیتیکی هستیم که هم رقابت سیستمی داریم و هم رقابت اقتصادی و البته نیاز به مشارکت در این کره خاکی. بنابراین چگونه با داده‌ها مواجه شویم، چگونه اجازه گردش داده‌ها را،همین که به آنها اعتماد کردیم، بدهیم. همینطور چطور آنها را ذخیره کنیم اگر مرتبط با اطلاعات شخصی مان می شود؟ اینها موضوعات پیش روی ما هستند هم برای بحث اجرایی و هم برای تصویب قوانین مرتبط.»

یورونیوز: راه طولانی در پیش است اما شما قبلا آنرا آغاز کرده‌اید. اگر به ایالات متحده و چین نگاه کنیم، آنها به سرعت در حال نوآوری هستند و چین به شکل بسیار تهاجمی. چه زمانی اتحادیه اروپا به آنها می رسد؟ چون بحث بازار واحد داده‌های اتحادیه اروپا، به نظر خوب میرسد و روی کاغذ بسیار زیباست اما به نظر کمی انتزاعی است.

وستاگر: «بله، واقعا مهم است که اروپای مان را دست کم نگیریم زیرا هنوز هم بالاترین تعداد حق ثبت اختراع، در اروپا ثبت می شود و ما همچنین یک جامعه بسیار پرجنب و جوش از شرکت‌های نوظهور داریم. به نظرم مهم نیست که اروپا عقب است، نکته مهم شروع این فصل جدید و بزرگ دیجیتالی کردن است که در آن داده‌ها واقعا نقش جدی دارند زیرا این داده‌ها بسیار بیشتر از اطلاعاتی است که از خرید با جستجوی اینترنتی حاصل می شود. اینها داده‌هایی است درباره اینکه جهان واقعی چگونه کار می کند. بنابراین چالش پیش روی ما این است که مطمئن شویم داده‌ها جمع می شوند، به اشتراک گذاشته می شوند و به بهترین شکل مورد استفاده قرار می گیرند. البته ما باید کار ویژه ای هم انجام دهیم زیرا بسیاری از مشاغل کوچک و متوسط باید بخشی از این پروسه باشند و این مشکل بزرگتری برای مشاغل کوچکتر است که هم از داده‌های خودشان و هم از داده‌های شرکت ‌های بزرگ استفاده کنند که تنظیمات متفاوتی از نظر داده ها دارند. البته ما باید اقداماتی به طور خاص انجام دهیم تا بستر اقتصادی اروپا برای این شرکت‌ها متناسب باشد و بتوانند بهترین بهره برداری را داشته باشند.»

یورونیوز: و برای جامعه تجاری چطور؟ آیا انگیزه‌هایی برای تشویق آنها برای به اشتراک گذاشتن داده‌ها در نظر گفته شده است، زیرا به نظر می رسد آنها خیلی علاقمند نیستند.

وستاگر: «بله آنها بی میل اند. فکر می کنم یکی از دلایل عدم تمایل آنها برای به اشتراک گذاشتن داده ها این است که مدام به آنها گفته می شود که روی طلا نشسته‌اند. شاید آنها واقعا از آنها استفاده نکنند اما اگر آنها روی طلا نشسته باشند، پس چرا باید آنها را به اشتراک بگذارند؟ به نظرم فقدان شفافیت قانونی و همچنین شفافیت قراردادی مطرح است. به همین خاطر ما در حال کار روی «فضا یا سپهر داده» هستیم. که استعاره‌ای است برای کسب حقوق مرتبط با تعهدات قراردادی. بنابراین من اگر صاحب کسب و کاری هستم که داده‌هایم را در این «فضای داده» قرار می دهم می خواهم بدانم که با امنیت کامل در خروجی، بتوانم داده‌های متفاوتی بگیرم. ما این کار را در تعداد زیادی از حوزه‌ها انجام می دهیم. در حال حاضر مهمترین حوزه کار ما فضای داده های مربوط به سلامت است. زیرا با شیوع کووید دیدیم چقدر تحلیل داده‌های سلامتی، تجزیه و تحلیل مولکول ها و ویروس اهمیت دارد. که البته شامل داده هایی است که به بررسی چگونگی عملکرد واکسن‌ها هم می پردازد. البته مقدار زیادی پردازش داده‌ها هم وجود دارد که در این مسیر کمک می کنند. بنابراین در اینجا این فضاهای داده می تواند اعتماد به نفس بیشتری در کسب‌ و کارها ایجاد کند که بتوانند با استفاده از داده‌ها تجارت خود را توسعه دهند و مدل‌های تجاری خود را بسازند تا به اقتصاد دیجیتال اعتماد و تکیه بیشتری کنند.»

یورونیوز: شما قانون حاکمیت داده را در نوامبر گذشته ارائه داده‌اید. این قانون قدم اول را شامل میشود و بعنوان جایگزینی برای اینکه چطور شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، داده‌ها را مدیریت و به اشتراک می گذارند، ارائه شده است. درباره نگرانی ها و تجربه‌تان با شرکت‌های بزرگ تکنولوژی به ما بگویید، چطور آنها واکنش نشان می دهند و چرا شما فکر می کنید انجام کاری در ارتباط با آنها اهمیت دارد؟

وستاگر: «نکته‌ای که شما گفتید به نظر من خیلی نکته مهمی است برای یافتن مدلی که در آن مردم مجبور نباشند داده‌هایشان را به اشتراک بگذارند، اما اگر آنها می خواهند این کار را بکنند، می توانند آن را به شیوه‌ای شفاف انجام دهند. یکی از مواردی که در قانون حاکمیت داده، وجود دارد الگویی برای تنظیم واسطه‌هاست تا شما یک شریک بی طرف برای دریافت داده‌ها داشته باشید و همچنین بر اساس آن دیگران بتوانند از داده‌ها استفاده کنند. این واسطه است که تضمین می کند همه چیز خوب پیش می رود زیرا بسیاری از مردم نگران قوانین حریم خصوصی و مالکیت و پردازش داده ها هستند. البته قانون حاکمیت داده، مدلی متفاوت و پویاتر است زیرا به افراد بیشتری امکان می دهد در اقتصاد داده‌ها مشارکت کنند، فضایی که تکنولوژی های بزرگ حضور دارند و با انباشت عظیم داده ها که برای دیگران دستیابی به مزیت رقابتی را خیلی خیلی دشوار می کند زیرا هر چه شما داده‌های بیشتری داشته باشید، بهتر می توانید مثلا پیش بینی کنید که الگوهای تقاضای مشتریان چگونه خواهد بود. متاسفانه، ما می بینیم که برخی شرکت‌های بزرگ فن‌آوری ، به شیوه‌ای از داده‌ها استفاده می کنند که واقعا مطابق با قواعد رقابتی نیست. ما نتایج اولیه پرونده آمازون را در اختیار داریم. آمازون به خرده فروشان اجازه می دهد به داده‌های تمامی فروشندگان بازار آمازون دسترسی داشته باشند در حالی که خود این فروشندگان بازار آمازون به همان سطح داده‌های با کیفیت بالا در مورد رفتار مصرف کنندگان حوزه خرده فروشی دسترسی ندارند و این موضوع باعث سود بی سابقه ای برای آنها می شود. البته این قانون، قانون حاکمیت داده، بعدا تصویب خواهد شد اما همچنین شامل شکنندگی رقابت، و اعمال قانون برای حصول اطمینان درباره اینکه منافع اقتصاد داده‌ها در سطحی گسترده توزیع شود، می باشد. »

یورونیوز: شما به قانون داده ها (قانون پاسخگویی و شفافیت دیجیتال) اشاره کردید که به آن برمیگردیم. اما پیش از آن، درباره شرکت‌های بزرگ فن آوری صحبت کنیم، منظورم شرکت‌هایی مانند فیسبوک و گوگل است که داده‌های ما را در سالهای گذشته جمع کرده‌اند و از مزایای اقتصادی آنها بهره مند شده‌اند. آیا این قانون حاکمیت داده و اطلاعات که انتظار می رود در سال جاری در کمیسیون تصویب شود، راهی است برای رسیدگی به وضعیت این شرکت هاست؟

وستاگر: «این قانون مدلی متفاوت و روشی متفاوت از حاکمیت داده را ایجاد می کند. به نظر من مدتی است که نوعی آگاهی درباره مراقبت از داده‌هایمان بوجود آمده هم برای داده‌های شخصی و هم داده‌های غیرشخصی تا زمانی که مورد استفاده نادرست قرار نگرفته باشند. به نظر من این ایده خوبی است مثلا که ارائه دهندگان خدمات دیجیتال از مرم می پرسند که آیا آنها قبول می کنند که این اپلیکیشن کارهای شما را روی تلفن تان ردیابی کند، حتی اگر این برنامه روی تلفن شما فعال نباشد. بنابراین مردم انتخاب‌هایی دارند که نشان می دهد مردم نه تنها حقوقی دارند بلکه حق شان را اعمال می کنند وقتی موضوع به مالکیت داده ها مربوط می شود. همچنین اینکه چطور اطمینان حاصل کنیم که از این امر آگاهی داریم وقتی داده های درباره آنچه آنلاین انجام می دهم یا نمی دهم، ساخته می شوند و همزمان تشخیص بین داده های شخصی که حق شخصی بر آنها داریم و داده های بیشتر صنعتی. زیرا وقتی صحبت از داده‌های صنعتی می شود، ما مجموعه ای کاملا متفاوت از امکانات را در اختیار داریم زیرا نیاز نیست که نگرانیی مشابه نگرانی برای داده‌های شخصی داشته باشیم. و البته در این زمینه تا جایی که بتوانیم بسرعت در حال پیشرفت هستیم.»

یورونیوز: آیا هیچ واکنشی از طرف شرکت‌های بزرگ فن‌آوری در مورد پیشنهاداتان داشته‌اید؟

وستاگر: «نه خیلی. فکر می کنم هنوز خیلی زود است. در ابتدای هر نوع جلسه مشاوره در پارلمان و شورای اروپا، معمولا ما یک رویکرد نسبتا مثبت اتخاذ می کنیم. سپس ما می بینیم که تلاش‌هایی وجود دارد تا پیشنهادات را به شکلی در آورد که کمتر مداخله گر و و از نظر من کمتر و کمتر موثر باشند برای اینکه بازار به بازاری باز و رقابتی بدل شود. اما باید منتظر شد و دید.»

یورونیوز: یک موضوع مهم البته ارزشها و حقوق ما اینجا در اروپاست، موضوعی جدی که خیلی حساس است. اعضای پارلمان اروپا در حال حاضر در حال بررسی دقیق قانون حاکمیت داده است. آنها می گویند که این قانون باید مبتنی بر رعایت حریم خصوصی، شفافیت و احترام به حقوق اساسی باشد. چگونه می خواهید تعادلی میان این موضوعات برقرار کنید؟‌

وستاگر: «هدف مدل اروپایی این است که ما ایده های اصلی سخنانی که درباره این موضوع می گوییم را وارد زندگی روزمره کنیم زیرا در غیر اینصورت این سخنان در واقع بی فایده اند. اگر ما می خواهیم به مردم اجازه دهیم تا حقوقشان را اعمال کنند و همزمان می خواهیم به اقتصادمان اجازه دهیم بهترین استفاده ها را از داده‌هایی که می توانند تولید شوند، ببرند، ما باید تعادلی پیدا کنیم و راهی برای جدا کردن انواع داده‌ها. و به نظرم این نکته خیلی مهمی است زیرا نه همه داده ها شخصی است و نه هر داده ناشناسی را می توان تا رسیدن به مالک اصلی آن داده دنبال کرد. به نظر من ما به این ظرافت در بحث ها نیاز داریم تا بتوانیم سیستمی بنا کنیم که باعث اعتماد شود، نه فقط برای کسانی از ما که داده تولید می کنند بلکه همچنین برای کسب و کارها که فعالانه از این داده ‌ها استفاده می کنند تا آنها بتوانند از داده ها به شیوه ای قانونی و امن برای نوآوری هایشان استفاده کنند.»

یورونیوز: گفتید که یک موضوع بیانیه کمیسیون است و موضوع دیگر آنچه در واقعیت رخ می دهد. سوال من این است که درباره اجرای قانون حفاظت از داده‌ها چه فکر می کنید؟ البته اجرای این موضوع به مقامات کشورها بستگی دارد اما ارزیابی ها نشان می دهد که کشورهای حوزه اتحادیه اروپا، نمی توانند قواعد مربوط به تولید ناخالص داخلی را به درستی به اجرا بگذارند. در این وضعیت پیش بینی شما درباره نظارت قوی تر از سوی آنان چیست؟

وستاگر: «در واقع ما می دانیم که اختلافاتی بین کشورهای عضو اتحادیه درباره اعمال حقوق حریم خصوصی مان وجود دارد. ما این موضوع را از نزدیک زیر نظر داریم و با هیات حفاظت داده‌های اروپایی و مقامات کشورها از نزدیک برای دستیابی به بهترین روش ها در سریعترین زمان ممکن کار می کنیم تا تاثیرات واقعی وجود این حقوق در زمینه احترام به حریم خصوصی در تمام اتحادیه اروپا به طور یکسان اعمال شود. این قانون جدید است و از حدود ۳ سال پیش به اجرا گذاشته شد، ما هنوز کارهای زیادی برای فاز اجرایی آن داریم. و برای کسانی که روی بخش قانونگذاری کار می کنند یعنی قانوگذاران ما در کمیسیون، این یک یادآوری واقعا مهم است که ما باید اطمیان حاصل کنیم که قانونی که ما پیشهاد کرده‌ایم نهایتا در پارلمان و شورا تصویب شود و به اجرا گذاشته شود چون می تواند در واقعیت زندگی مردم به کار گرفته شود و اینکه ما در این قانون از تمام مصالحه‌ها برخوردار نیستم که اگر بخواهیم این کار را بکنیم مواقعی کارها را آنقدر مشکل می کند که عملی کردن آنها درزندگی واقعی دشوار است.»

یورونیوز: داده ها برای توسعه هوش مصنوعی لازم است و همین چند هفته پیش ما در یورونیوز به آن پرداختیم ، پیشنهاد شما درباره مقررات مربوط به هوش مصنوعی در اروپا روی میز است. فکر کنم که ۳ سال هم وقت گرفته. اکنون این پیشنهادات مورد استقبال قرار گرفته اما انتقاد برخی این است که این پیشنهادات در برخی از حوزه‌ها مبهم اند و می تواند راههای برای فرار باقی مانده باشد، شما چه پاسخی دارید؟‌

وستاگر: «بحث خیلی مهمی است بویژه در خصوص تعاریف در لایحه پیشنهادی ما. این پیشنهادات می گوید کسانی که مالک داده‌ها هستند درک مشابهی درباره آنها دارند و کسانی که داده‌ها را استفاده می کنند می توانند ببینند که این پیشنهادات معنادارند و اگر این موارد از سوی دادگاهها مورد اعتراض قرار گیرند، یعنی دادگاه هم دلایل قابل توجه خودش را دارد و در پایان ما با نکته شگفت انگیزی مواجه نمی شویم. ما تلاش قابل توجهی کرده‌ایم که تعریفی از هوش مصنوعی بدهیم که در آینده منسوخ نشود زیرا هوش مصنوعی شامل گروهی از فن‌آوری هاست. وقتی ما اینجا روی «استفاده» متمرکز می شویم یعنی برای مثال تمرکز ما روی این موارد است: وقتی داده‌ها استفاده می شوند برای پیش بینی، کمک به تصمیم گیری، یافتن مدل ها به جای تمرکز روی تکنولوژی های خاص، و تمرکز روی آنچه می تواند واقعا به آن دست یابد.»

یورونیوز: می توانید به بینندگان ما بگویید که جوامع داده محور و توسعه هوش مصنوعی چه مزایایی برای زندگی روزمره آنها دارد؟‌

وستاگر: «من خیلی به این موضوع علاقمندم. مثلا من دیدم در هنگام انجام تشخیص سرطان، شما می توانید با استفاده از هوش مصنوعی به پزشکتان کمک کنید تا درک بهتری از تمامی آزمایشاتی که می توان روی خون شما انجام دهد، بدست آورد. بنابراین تشخیص به شکل بهتر و سریعتری انجام می شود. بنابراین پروسه درمان اگر نیاز باشد، می تواند بهتر شروع شود. هوش مصنوعی می توان نحوه جریان آب را پیش بینی کند بنابراین شما می توانید به راحتی در برابر اثرات تغییرات اقلیمی از خودتان محافظت کنید. همچنین می توان از آن در نحوه استفاده از کود یا سموم دفع آفات در کشاورزی استفاده کرد البته بسته به کیفیت خاک و شرایط آب و هوایی. هوش مصنوعی به کشاورز کمک میکند برای به حداقل رساندن استفاده از کود و سموم دفع افات. همچنین توصیه هایی که می توانیم برای فیلم بعدی که ممکن است دوست داشته باشیم ببینیم یا موسیقی بعدی که ممکن است دوست داشته باشیم بشنویم ارائه می کند. بنابراین از زندگی تا مرگ به ما کمک می کند تا تشخیصی سریع و خوب در زندگی روزمره داشته باشیم. اساسا همه چیزهای که هوش مصنوعی می تواند انجام دهد الان هم موجود است و فکر می کنم که این تکنولوژی میتواند به همه کارهایی که انجام می دهیم گسترش یابد.»

یورونیوز: شما ابتدای مصاحبه به سپهر داده های سلامت اروپایی اشاره کردید. زیرا در فضای شیوع کرونا، بحث سلامتی همواره در ذهن ماست. و سال گذشته همه ما فقط می خواستیم سالم باشیم. درباره برنامه سپهر داده های سلامت اروپایی بیشتر به ما بگویید؟ چه زمانی این برنامه به واقعیت تبدیل می شود؟

وستاگر: «کمی زمان بر است زیرا در سپهر داده های سلامت، ما باید خیلی دقت کنیم زیرا داده های سلامت شخصی ترین نوع داده هاست. بنابراین واقعا مهم است که ما بتوانیم این اعتماد را ایجاد کنیم که داده های سلامت افراد بتوانند در سپهر داده های سلامت قرار گیرند. بویژه اینکه ما می دانیم که اکثریت اروپایی ها در حال حاضر می گویند نه، ما علاقمند نیستیم که داده های سلامتی مان را بدون اطلاع از اینکه با چه هدفی بکار گرفته می شوند، به اشتراک بگذاریم. و البته این موضوعی است که باید روی آن کار کنیم تا راهی پیدا کنیم که مردم بتوانند به این فضا اعتماد کنند، که این فضا ایمن است تا بتوانیم از این داده ها برای یافتن درمان های بهتر استفاه کنیم و این راه بهتری است برای پیش بینی اثرات طولانی مدت بیماری ها مثلا اگر کووید از راهی بهتر از راه دیگر درمان می شود، بنابراین ما می توانیم در بهبود سیستم های بهداشتی مان مشارکت کنیم. بنابراین ما خیلی مراقبیم در مسیر کار بر روی این طرح و کسانی که می توانند به این داده ها دسترسی داشته باشند. هنوز چند ماهی وقت لازم است قبل این اینکه بتوانیم آنرا راه اندازی کنیم.»

یورونیوز: و اما سوال آخر. دوست دارید میراثی که از شما در این نبرد به جا می ماند، در ارتباط با داده های جهانی در حوزه قانونگذاری و سیاستگذاری چه باشد؟ دوست دارید واقعا چه از شما به جا بماند وقتی این پست را ترک می کنید؟

وستاگر: «اوه. من هنوز سه سال و نیم وقت دارم و فکر می کنم که باید روی کاری که در دست انجام دارم تمرکز کنم و نه اینکه چه میراثی بر جا می گذارم. اما وظیفه من این است که به شهروندان اطمینان دهم که بازارها واقعا به آنها خدمت می کنند، فن‌آوری در واقع در خدمت آنها بعنوان انسان است زیرا این هدف دموکراسی است که حافظ شان و منزلت هر یک از ما باشد. این نقطه شروع است و این همان چیزی است که من اساسا هر روز صبح که بیدار می شوم به آن فکر می کنم زیرا به نظر من این موضوع هسته اصلی جامعه ماست. و فن‌آوری و بازار باید این نکته را بداند که ما فقط ماده اولیه و یا محصولات نیستیم. این انسان است که باید درمرکز بازار و تکنولوژی باشد.»