نشریه بریتانیایی گاردین در تحلیلی می‌نویسد نگرانی‌های فزاینده‌ای در میان دیپلمات‌های اروپا و آمریکا وجود دارد که عدم نظارت کامل بر برنامه هسته‌ای ایران و همزمان بی‌ثباتی‌های ناشی از جنگ غزه، باعث شود موقعیت آن دسته از تندروهای ایرانی که طرفدار توسعه سلاح‌های هسته‌ای هستند، تقویت شود.
آگهیعلاوه بر این موارد، ابراهیم رئیسی نیز اخیرا تکرار کرد که کشورش برنامه‌های هسته‌ای غیرنظامی را همچنان دنبال می‌کند.
به همین دلیل، در نشست هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایالات متحده و شرکای اروپایی آن هشدارهای شدیدی درباره تهدیدات ناشی از عدم همکاری ایران در موضوعات هسته‌ای صادر کردند.
رافائل گروسی، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی نیز اعتراف کرد که این آژانس «تداوم اشراف خود در موضوعاتی همچون تولید و شمار سانتریفیوژها، روتورها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم را در ایران از دست داده است».
میخائیل اولیانوف، فرستاده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز هشدار داد که وضعیت «مملو از خطر است» ممکن است همه چیز از کنترل خارج شود. البته او خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را علت اصلی ایجاد چنین وضعیتی دانست.
این هشدارها پس از آن داده شد که تندروهای مخالف توافق ۲۰۱۵ ایران و قدرتهای بزرگ (که معتقد بودند این توافق برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کند) در انتخابات مجلس شورای اسلامی به پیروزی قابل توجهی دست یافتند.
اگرچه این انتخابات از سوی حکومت بسیار «مدیریت شده» برگزار شد و مشارکت در آن بویژه در تهران بسیار پایین بود، اما حضور این گروه تندرو در مجلس می‌تواند به شکل گیری بحث‌های سیاسی داخلی کمک کند.
افزایش نگرانی‌ها نه تنها به این دلیل است که ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم در سطح بالاست، بلکه به این دلیل که در ماههای اخیر شخصیت‌های ارشد ایرانی نیز بارها تعهد تهران حتی به برنامه هسته‌ای صرفا غیرنظامی را زیر سوال برده‌اند.
تحولات ژئوپلیتیک منطقه از جمله ترس از تبدیل شدن درگیری‌های غزه به یک جنگ گسترده میان ایران و اسرائیل نیز یک عامل نگران کننده دیگر است. بویژه آنکه اساسا توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ در اکتبر سال آینده یعنی در دوران ریاست جمهوری «احتمالی» دونالد ترامپ منقضی می‌شود.
تغییر خاورمیانه برای همیشه
کسری اعرابی، مدیر تحقیق درباره سپاه پاسداران در سازمان غیرانتفاعی «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» می‌گوید: «امتناع دولت بایدن از اینکه ایران را مستقیم پاسخگو کند (حتی با وجود تجاوزات مداوم این کشور از ۷ اکتبر از جمله حمله نیابتی سپاه پاسداران که منجر به کشته شدن سه آمریکایی در سوریه شد) رژیم ایران را جسورتر کرده و باعث شده آیت‌الله خامنه‌ای و سپاه پاسداران باور کنند که این رژیم می‌تواند بدون مواجهه با هیچ پیامدی، اقداماتش را تشدید کند.»
ژنرال مایکل کوریلا، فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا نیز روز پنج‌شنبه به کمیته نیروهای مسلح آمریکا هشدار داد که اگر ایران به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود «خاورمیانه را برای همیشه تغییر خواهد داد».
وی افزود: «کلید بازدارندگی این است که تهران بفهمد این رفتارها، عواقبی برایش خواهد داشت.»
لورا هولگیت، نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در نشست هفته گذشته شورای حکام گفت: «پس از پنج سال همکاری محدود و لحظه آخری ایران، پنج سال شکست ایران در اجرای تعهداتش و گذشت پنج سال از طرح سوالاتی درباره حضور مواد هسته‌ای در مکان‌های اعلام نشده ایران که همچنان بی‌جواب مانده، دیگر نمی‌توانیم اجازه دهیم الگوی رفتاری کنونی ایران ادامه یابد.»
او از رافائل گروسی خواست تا قبل از نشست بعدی شورای حکام در ماه ژوئن یعنی زمانی که قرار است گروه E3 متشکل از بریتانیا، فرانسه و آلمان وضع تحریم‌های بیشتر را از طریق سازمان ملل علیه ایران بررسی کنند، یک گزارش جامع و قطعی درباره پایبندی ایران ارائه کند.
اعضای گروه E3 نیز به همان اندازه صریح بودند و در بیانیه‌ای گفتند: «ایران به غنی‌سازی اورانیوم بسیار فراتر از آنچه در برجام متعهد شده بود، ادامه داده است. این کشور اکنون باید گام‌های جدی و معناداری بردارد که نشان دهنده تمایل واقعی تهران برای کاهش تنش است. اظهارات علنی اخیر در ایران در مورد توانایی‌های فنی این کشور برای تولید تسلیحات هسته‌ای، موضعی در تضاد با این توافق است.»
ایران اصرار دارد که مایل به مذاکره در مورد نسخه بعدی توافق هسته‌ای است و مذاکراتی نیز در پس‌زمینه با علی باقری معاون وزیر خارجه این کشور و همتایان اروپایی او ادامه دارد.
همزمان، تهران به طور فزاینده‌ای بر برنامه نیمه اعلام شده تسلیحات هسته‌ای اسرائیل اشاره می‌کند و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در کنفرانس خلع سلاح ژنو که در ماه فوریه برگزار شد، گفت رژیم اسرائیل «منبع واقعی تکثیر سلاح‌های کشتار جمعی» در منطقه است.
وی خواستار آن شد که کل زرادخانه هسته‌ای اسرائیل از بین برود و تمامی تاسیسات هسته‌ای آن تحت پادمان‌ها و مکانیسم‌های راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گیرد.
کسری اعرابی معتقد است: «ماههای باقی‌مانده از سال جاری میلادی به شدت بی‌ثبات خواهد بود؛ دست‌کم به این دلیل که در داخل این رژیم روحیه فزاینده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه ۱۰ ماه آینده احتمالا بهترین فرصت برای حرکت به سمت تسلیح خود است؛ یعنی قبل از اینکه دولت جدیدی وارد کاخ سفید شود.»