وزارت انرژی آمریکا اولین مجوز را ۱۸ اکتبر سال گذشته میلادی یعنی ۱۶ روز پس از کشته شدن جمال خاشقجی منتشر کرده و دومین مجوز نیز ۱۸ فوریه سال جاری میلادی صادر شده است؛ یعنی زمانی که حتی مقامات آمریکا به این نتیجه رسیده بودند که بالاترین سطوح دولت عربستان سعودی در مرگ جمال خاشقجی مسئول هستند.
دولت آمریکا زمان کوتاهی پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی دو مجوز برای شرکتهای آمریکایی صادر کرده تا اطلاعاتی حساس درباره فناوری هستهای را در اختیار عربستان سعودی قرار دهند. این خبر روز سهشنبه از سوی یکی از سناتورهای آمریکا اعلام شد.
تیم کین، سناتور دموکرات ایالت ویرجینیا زمان تایید این دو مجوز را شوکهکننده توصیف کرد و افزود که این اقدام دولت، نمونۀ دیگری از «الگوی رفتاری نگران کننده» آمریکا و سیاست این کشور در قبال عربستان سعودی است.
گفته می شود که وزارت انرژی آمریکا اولین مجوز را ۱۸ اکتبر سال گذشته میلادی یعنی ۱۶ روز پس از کشته شدن جمال خاشقجی منتشر کرده و دومین مجوز نیز ۱۸ فوریه سال جاری میلادی صادر شده است؛ یعنی زمانی که حتی مقامات آمریکا به این نتیجه رسیده بودند که بالاترین سطوح دولت عربستان سعودی در مرگ جمال خاشقجی مسئول هستند و ریاض اصرار داشت محمدبن سلمان در قتل روی داده دخالتی نداشته است.
خبر صدور این دو مجوز در زمانی اعلام میشود که فشار زیادی از سوی کنگره بر دونالد ترامپ وارد است. انتقاد نمایندگان از آقای ترامپ و حمایتهایش از عربستان سعودی، از اکتبر گذشته یعنی زمان قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در شهر استانبول بطور جدی افزایش یافته است.
ریاض و واشنگتن گفتگوها برای عقد توافقی گسترده در موضوع ایجاد و توسعۀ دو راکتور هستهای در عربستان را پیش از به قدرت رسیدن دولت ترامپ آغاز کرده بودند اما روند این مذاکرات کند بود؛ زیرا پادشاهی عربستان مخالف هر اقدام و تصمیمی بود که از غنی سازی اورانیوم و پردازش پلوتونیوم یعنی دو امکان بالقوه برای ساخت سلاح هستهای توسط این کشور جلوگیری میکرد. اما پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، گفتگوها حال و هوای دیگری یافت و به این ترتیب آمریکا از سال ۲۰۱۷ میلادی دستکم ۷ مجوز در این موضوع برای شرکتهای آمریکایی طرف قرارداد با عربستان سعودی صادر کرده است.
وزارت انرژی امریکا اطلاعات درباره صدور این مجوزها را محرمانه نگه داشته بود و علت چنین کاری را نیز حمایت از منافع تجاری آمریکا در معاملات با عربستان سعودی توصیف کرده بود.
اگرچه این وزارتخانه تایید کرده است که این دو مجوز پس از قتل خاشقجی صادر شده اما به این پرسش که چرا نام شرکتهای مربوطه منتشر نشدهاند پاسخی نداده است. پیش از این ۸۱۰ مجوز در موضوعات هستهای از سوی این وزارتخانه برای شرکتهای آمریکایی صادر شده بودند که اطلاعات همۀ آنها در اختیار عموم قرار دارد.
قانونگذاران آمریکا همچنین خواستار دریافت اطلاعات کامل از محتوای این مذاکرات هستند تا این اطمینان حاصل شود که توافقات میان ریاض و واشنگتن در موضوعات هستهای، از استانداردهای منع گسترش سلاحهای هستهای پیروی میکند.
سال گذشته ولیعهد عربستان سعودی اعلام کرده بود که ریاض به دنبال بمب هستهای نیست اما اگر رقیبش ایران چنین سلاحی داشته باشد، عربستان نیز «در اسرع وقت» در این زمینه اقدام خواهد کرد.
تیم کاین، سناتور دموکرات ایالت ویرجینیا از دولت آمریکا خواسته است تا اسناد مربوط به این مجوزها را منتشر کند. او گفت که صدور این مجوزها از سوی دولت، در تشدید تنشهای در منطقه خلیج فارس و رسیدن آن به مرحلهای خطرناک نقش داشته است.
بیشتر بخوانید: