بر اساس تحقیقات اخیر در مورد باروری مردان، تعداد اسپرم در سراسر جهان طی ۵۰ سال گذشته به نصف کاهش یافته و سرعت کاهش از سال ۲۰۰۰ بیش از دو برابر شده است. دلیل این اتفاق چیست و چطور می‌شود از سلامت اسپرم‌ها محافظت کرد؟
آگهیبه گفته دانشمندان ظرفیت باروری مردان در دهه‌های اخیر به شدت کاهش یافته است. تجزیه و تحلیل هزاران مطالعه از قبل انجام شده، عواملی که بیشترین ریسک را برای کیفیت اسپرم ایجاد می‌کنند نشان داده است.
بر اساس تحقیقات اخیر در مورد باروری مردان، تعداد اسپرم در سراسر جهان طی ۵۰ سال گذشته به نصف کاهش یافته و سرعت کاهش از سال ۲۰۰۰ بیش از دو برابر شده است.
محققان دانشگاه «سملویز» در مجارستان یافته‌های نزدیک به ۲۷ هزار مطالعه را برای تعیین بزرگترین علل تخریب سلول‌های اسپرم بررسی کرده و دریافته‌اند که آلودگی، سیگار، سن و برخی بیماری‌های زمینه‌ای بیشترین تاثیر را در این میان داشته است.
یافته‌های آنها در مجله «بیولوژی ریپروداکشن و اِندوکرینولوژی» منتشر شده است. دکتر زسولت کوپا، رئیس مرکز آندرولوژی در گروه اورولوژی دانشگاه سملویز توضیح داد که عملکرد سلول‌های اسپرم توسط «تجزیه و تحلیل خرد کردن دی‌ان‌ای» آزمایش شده است.
او گفت: «این روش محتوای دی‌ان‌ای اسپرم‌ها، یعنی نسبت مواد ژنتیکی دست نخورده یا خرد شده در اسپرم را بررسی می‌کند. هرچه دی‌ان‌ای خردتر باشد، توانایی اسپرم برای بارور شدن کمتر می‌شود. همچنین این شرایط می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.»
این تحقیق در بحبوحه نگرانی فزاینده در مورد کاهش چشمگیر ظرفیت تولید مثل مردان انجام شده است. تحقیقات منتشر شده در اواخر سال گذشته در مجله «هیومن ریپروداکشن» نشان داد که تعداد اسپرم‌ها در سراسر جهان طی پنج دهه گذشته به نصف کاهش یافته است.
پروفسور هاگای لوین، یکی از محققان این مطالعه گفت: «ما یک مشکل جدی داریم که اگر برطرف نشود، می‌تواند بقای بشر را تهدید کند.»
سن، آلودگی، سبک زندگی
دانشمندان سملویز سه پایگاه بین‌المللی داده و اطلاعات را در مطالعات منتشر شده قبلی بررسی کرده‌اند. آنها ۲۶ هزار و ۹۰۱ مقاله را یافتند و از ۱۹۰ مقاله در متاآنالیز خود استفاده کردند. همه این مقاله‌های بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۱ و بیشتر در اروپا، ایالات متحده و آسیا و برخی در آفریقا و استرالیا منتشر شده‌اند.
داده‌های هزاران مرد تحت درمان در کلینیک‌های ناباروری با هم مقایسه شد و برخی از نتایج حتی محققان را شگفت زده کرد. دکتر آنت سزابو، دانشجوی دکترا می‌گوید: «بر اساس تحقیقات قبلی، ما انتظار داشتیم که کیفیت سلول‌های اسپرم پس از ۴۰ سالگی به طور قابل توجهی بدتر شود، اما متاآنالیز ما نشان می‌دهد که این سن می‌تواند بسیار بالاتر از ۴۰ سال باشد.»
او ادامه داد: «اما این بدان معنا نیست که برای تشکیل خانواده می‌توان بیشتر صبر کرد، زیرا سایر پارامترهای مهم هم می‌توانند با افزایش سن بدتر شوند.»
این محققان دریافتند که سیگار کشیدن می‌تواند خرد شدن دی‌ان‌ای اسپرم را در مقایسه با افراد غیرسیگاری به طور متوسط ۹.۱۹ درصد افزایش دهد.
طبق این تحقیق، الکل و وزن بدن از نظر بالینی نقش مهمی در خرد شدن این ماده ژنتیکی نداشتند. اما اینکه الکل بیشتر و وزن بالاتر گرایش به خرد شدن اسپرم را افزایش می‌دهد قابل تشخیص بوده است.
علاوه بر این، آلودگی اثر مخرب آشکاری بر کیفیت اسپرم داشته است. یکی از مطالعه‌ها تاثیر آلودگی را روی کیفیت اسپرم در منطقه‌ای در ایتالیا با آلودگی محیطی بالا نشان داده است. مطالعه دوم اثرات مشابهی را روی افسران پلیسی که در ساعات شلوغ ترافیک مشغول به کارند را نشان می‌دهد.
این متاآنالیز نشان داد که عوامل مختلفی مانند آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض آفت‌کش‌ها یا حشره‌کش‌ها، خرد شدن دی‌ان‌ای اسپرم را به طور متوسط ۹.۶۸ درصد افزایش داده است.
مشکلات زمینه‌ای سلامتی
برخی از مشکلات زمینه‌ای سلامتی هم به عنوان یک عامل کاهش کیفیت نشان داده شده‌اند. واریکوسل که پهن‌ترین ورید طناب اسپرمی است به طور متوسط احتمال خرد شدن دی‌ان‌ای اسپرم را ۱۳.۶۲ درصد افزایش می‌دهد. همچنین کاهش «تحمل گلوکز خوراکی» هم به میزان مشابهی بر آن تاثیر می‌گذارد.
در همین حال، تومورها می‌توانند باعث افزایش ۱۱.۳ درصدی در خرد شدن اسپرم‌ها شوند.
عفونت‌هایی مانند کلامیدیا و اچ‌پی‌وی به نظر نمی‌رسد کیفیت اسپرم را مختل کند، اما باکتری‌ها یا سایر بیماری‌های مقاربتی افزایش جزیی در خرد شدن اسپرم را نشان می‌دهند.
کوپا گفت: «در سال‌های اخیر تقاضای فزاینده‌ای برای اندازه‌گیری باروری مردان با پارامترهای کاربردی و عینی وجود داشته است.»
آگهیبه توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
او اضافه کرد: «تجزیه دی‌ان‌ای می‌تواند از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار باشد و این آزمایش به طور رسمی در دستورالعمل‌های بین‌المللی سال ۲۰۲۱ گنجانده شد. با این حال، هنوز هیچ استاندارد رسمی در مورد مقادیر ناباروری و باروری وجود ندارد.»
متخصصان اضافه کردند که ترک سیگار، ورزش کافی یا تغذیه سالم‌تر می‌تواند شروع خوبی برای افرادی باشد که قصد دارند بچه‌دار شوند.