عملکرد طرح سرمایه گذاری اروپا در سال ٢٠١۵ و چشم انداز آن برای سال آینده

عملکرد طرح سرمایه گذاری اروپا در سال ٢٠١۵ و چشم انداز آن برای سال آینده
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

سال نوی میلادی فرا می رسد و زمان بازنگری است. در این برنامه اقتصاد واقعی همراه با یورکی کاتاینن، نائب رییس کمیسیون اروپا نگاهی می اندازیم به طرح سرمایه گذاری اروپا برای اشتغالزایی و رشد اقتصادی. عملکر

طرح سرمایه گذاری کمیسیون اروپا، با هدف جذب ۳۱۵ میلیارد یورو برای اشتغالزایی و رشد اقتصادی در منطقه پولی یورو، اوایل سال جاری میلادی اعلام شد. عملکرد این طرح سه ساله تا کنون چگونه بوده است؟

طرح سه ساله سرمایه گذاری اروپا

بسته سرمایه گذاری اتحادیه اروپا را یک صندوق خالی تصور کنید. اول در این صندوق ۱۶ میلیارد یورو «ضمانت» مالی اتحادیه اروپا قرار می گیرد. پشتوانه «ضمانت ۱۶ میلیارد یورویی»، هشت میلیارد یورو ذخایر پولی موجود است. پنج میلیارد یورو هم از بانک سرمایه گذاری اروپا (EIB) اروپا می آید. بنابراین در شروع کار بر اساس این طرح، ۲۱ میلیارد یورو در صندوق می گذاریم و امکان دارد بانکهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم وارد معرکه شوند.

بر اساس محاسباتی که قبلا انجام شده است کمیسیون اروپا برآورد می کند که این ۲۱ میلیارد یورو می تواند به ۳۱۵ میلیارد یورو تبدیل شود. به این ترتیب که هر ۱ یورو از منابع دولتی می تواند اهرمی باشد برای گرفتن ۳ یورو وام سرمایه گذاری که معنیش این است که اتحادیه اروپا آخرین وام دهنده ای است که پولش را پس خواهد گرفت. پس از این، سرمایه گذاران خصوصی انگیزه کافی خواهند داشت که وارد پروژه شوند و ۳ یورو را به ۱۵ یورو برسانند. این سرمایه گذاران اولین کسانی خواهند بود که پولشان را پس خواهند گرفت. اگر این طرح موفق عمل کند، ۲۴۰ میلیارد یورو صرف سرمایه گذاری های راهبردی خواهد شد و ۷۵ میلیارد یورو به شرکتهای تجاری کوچک و متوسط اختصاص خواهد یافت.

حالا مثلا اگر شما بخواهید در شهر خودتان خط تراموا راه بیاندازید، برای تأمین بودجه دستتان از منابع مالی تجاری کوتاه است، چون ریسک پروژه شما زیاد است. شما کلاه به دست سراغ اتحادیه اروپا می روید و آنها یک یورو در کلاه شما می اندازند. این یک یورو سرمایه گذارهای دیگر را جلب می کند و میزان سرمایه گذاری به ۱۵ یورو می رسد. آن یک یورو از همان صندوق ۲۱ میلیارد یورویی آمده است (۱۶ میلیارد یورو ضمانت سرمایه گذاری اتحادیه اروپا و ۵ میلیارد یوروی بانک سرمایه گذاری اروپا). همه اینها تحت چتر صندوق سرمایه گذاری های راهبردی اروپا قرار داده می شود.

نحوه کارکرد صندوق سرمایه گذاری راهبردی اروپا

مدیریت صندوق سرمایه گذاری های راهبردی اروپا برعهده بانک سرمایه گذاری اروپا (European Investment Bank) است که مسئول صندوق سرمایه گذاری اروپا (European Investment Fund) نیز هست. پروژه ها را هیئت هدایت کننده، کمیته سرمایه گذاری و مدیر مخصوص این کار از بانک سرمایه گذاری اروپا انتخاب می کنند. با توجه به اهداف اشتغالزایی و رشد اقتصادی، پروژه های برگزیده در زمینه های ساختارهای راهبردی، منابع تجدیدپذیر انرژی، آموزش، و پژوهش و بار آوردن محصولات جدید متمرکز خواهد بود.

دسترسی شرکت های خرد و متوسط اروپا به این صندوق از طریق صندوق سرمایه گذاری اروپا خواهد بود که در زمینه پروژه هایی که ریسک سرمایه گذاری در آنها بیشتر است به این شرکت ها کمک می کند.

اگر نیاز به تأمین اعتبار دارید باید درخواست خود را به مؤسساتی بفرستید که در کشورتان با بانک سرمایه گذاری اروپا و صندوق سرمایه گذاری اروپا همکاری می کنند. اگر شما خودتان مسئول پیشبرد پروژه هستید می توانید مستقیما با بانک سرمایه گذاری اروپا تماس بگیرید. صندوق سرمایه گذاری های راهبردی اروپا (European Fund for Strategic Investments) صندوق جدیدی نیست.

مدیریت بانک سرمایه گذاری اروپا ضمن این که دقت و پشتکار این بانک در بررسی پروژه های جدید را به همراه خواهد داشت، به این بانک امکان می دهد پروژه هایی را پشتیبانی کند که ریسک سرمایه گذاری در آنها بیشتر از حد ِ معمول است.

وضعیت صندوق سرمایه گذاری راهبردی اروپا در سال ۲۰۱۵

از ماه آوریل تا کنون بانک سرمایه گذاری اروپا ۳۴ پروژه را برای صندوق سرمایه گذاری های راهبردی اروپا تأیید کرده است و انتظار می رود که با ۵ میلیارد یورو تضمین سرمایه حدود ۲۳ میلیون یورو سرمایه از ۱۳ کشور از اتریش تا فنلاند و از اسلواکی تا ایرلند را جذب کند. تا کنون نه پروژه به تصویب نهایی رسیده اند و اکنون انتظار می رود سرمایه گذاری در سال ۲۰۱۶ تسریع شود.

افت شدید سرمایه گذاری طی بحران اقتصادی در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ باعث شد میزان سرمایه گذاری در این دوره ۱۷ درصد افت داشت و صندوق ساختارها و صندوق سرمایه گذاری اروپایی اینک عصای اصلی برای بازگرداندن اعتماد سرمایه گذاران و تشویق آنها به پذیرش ریسک ها ی سرمایه گذاری هستند.

صندوق سرمایه گذاری راهبردی اروپا (EFSI) ضمانت می کند که از طریق ، بانک سرمایه گذاری اروپا ۴۹ میلیارد یورو، و از طریق صندوق سرمایه گذاری اروپا ۱۲ میلیارد یورو برای ضمانت سرمایه گذاری فراهم می کند. هدف این است که بخش خصوصی تشویق شود در پروژه های اروپا سرمایه گذاری کند.

نیمی از ۳۴ پروژه ای که تا کنون برای این ضمانتها پذیرفته شده اند پروژه های انرژی سبز هستند. بقیه به زمینه های زیست فناوری و بهداشت و سلامت فردی به کمک زیست فناوری، زیرساخت های دیجیتال و اجتماعی، و حوزه حمل و نقل تعلق دارند و نکته مهمتر این است برای شرکتهای تجاری کوچک و متوسط منابع اعتباری فراهم می کند.

اما خیلی ها مانند گانترام وولف از اندیشکده “بروگل” می گویند که این طرح مایه و پشتوانه لازم برای رسیدن به هدف ۳۱۵ میلیارد یورویی خود را ندارد. وی می گوید: «چیزی که برای سرمایه گذار خصوصی مهم است بازدهی سرمایه است. واقعیت این است که دخالت دادن بخش عمومی تهدیدهای سرمایه گذاری را کاهش نمی دهد و عدم قطعیت بازدهی سرمایه بسیار زیاد است. پولی که از سوی بخش عمومی روی میز گذاشته شده خیلی کم است و اصلاحات ساختاری و اقدام در جهت رسیدن به بازار واحد که سرمایه گذاری را واقعا جذاب خواهد کرد به میزان کافی پیش نرفته است.»

این موضوع باعث شده است که اروپا دنبال منابع پولی دیگری در اتحادیه اروپا بگردد که مکمل هدف های پروژه صندوق سرمایه گذاری های راهبردی اروپا باشد. مثلا اخیرا صندوق ساختاری اروپا (European Structural Fund) و صندوق سرمایه گذاری اروپا علام کرده اند که ۴۵۰ میلیارد یورو بودجه آنها می تواند مکمل پروژه های صندوق سرمایه گذاری های راهبردی و پشتوانه ای برای اطمینان سرمایه گذاران باشد.

گانترام وولف می گوید: «متأسفانه فکر نمی کنم سرمایه گذاری بیشتری انجام شود. هدف این بود که سرمایه خیلی بیشتر از آنچه تا کنون سرمایه گذاری شده، جذب شود. فکر می کنم سرمایه گذاری هایی صورت بگیرد و بعد نحوه طبقه بندی آنها تغییر داده شود. اما سرمایه گذاری بیشتری به چشم نمی آید.»

نکته نوید دهنده این است که برغم شروع ِ کُند، صندوق سرمایه گذاری اروپا در سال ۲۰۱۵ یک میلیارد و پانصد میلیون یورو به ۶۲ پروژه عملیاتی که هدفشان رشد کسب و کارهای کوچک در اروپا بوده تزریق کرده است. انتظار می رود که این پول باعث شود ۱۹ میلیارد یورو سرمایه خصوصی هم جذب این پروژه ها شود.

آقای وولف می گوید: «بسیاری از سرمایه گذاران خصوصی پس از بررسی این پروژه ها گفته اند علاقه به سرمایه گذاری در آنها دارند. اما خیلی از آنها را باید هنوز در باره جذابیت بسته ای که پیشنهاد شده است متقاعد کرد. از یک سو نیاز به بیمه سرمایه ها در قبال خطرات بزرگتری است که آنها را تهدید می کند، و از سوی دیگر برنامه ریزی و بهبود آتی آن است.»

هدف برنامه سرمایه گذاری اروپا برای سال ۲۰۱۶جلب اعتماد برای به حرکت درآوردن چرخ سرمایه گذاری در اروپا و انجام این کار با سرعت است.

گفتگو با نایب رییس کمیسیون اروپا درباره طرح سه ساله سرمایه گذاری اروپا

در گزارشی در ماه فوریه با یورکی کاتاینن، نایب رییس کمیسیون اروپا درباره این طرح صحبت کردیم. نظر نایب رییس کمیسیون اروپا پس از این مدت درباره این طرح چیست؟ تاکنون چه پروژه هایی برای سرمایه گذاری انتخاب شده اند؟ اروپا با چه سرعتی در سال ۲۰۱۶ اروپا می تواند سرمایه جذب کند.

یورونیوز: یکی از پروژه های مورد علاقه شما که در توییتر اشاره کردید خانه های انرژی سبز در فرانسه است. به شکل ساده توضیح بدهید که سرمایه گذاری در چنین پروژه ای چه ساختاری خواهد داشت؟

یورکی کاتیانن: «در فرانسه سه ناحیه با مجموعاً چهل هزار ساختمان در نظر گرفته شده که باید برای بازسازی و نوسازی آنها منابع مالی پیدا کرد. صندوق سرمایه گذاری راهبردی اروپا بخشی از سرمایه سرمایه گذاران خصوصی در این پروژه را ضمانت خواهد کرد.»

یورونیوز: سرمایه گذار راهبردی در پروژه ای مثل این پروژه چه کسی است؟

یورکی کاتاینن: «صندوق های بازنشستگی، شرکتهای بیمه، یا بانکهای بیمه و شاید گاهی بانکهای ملی که زمینه خاصی را ترویج می کند. صاحبخانه هم در نهایت کسی است که باید هزینه ها و صورت حساب ها را بپردازد.»

یورونیوز: چطور این پروژه را گسترش می دهید؟ به نظرتان روش انتخاب پروژه ها شفاف است؟

یورکی کاتاینن: «هنوز با این مشکل روبرو هستیم که خیلی ها فکر می کنند کمیسیون، پروژه ها را انتخاب می کند و منابع مالی مثل پژوهانه یا تخصیص بودجه است. تمام پروژه ها را کمیته سرمایه گذاری مستقلی بر اساس مزایای هر پروژه بر می گزیند و چیزی که صندوق سرمایه گذاری های راهبردی (استراتژیک) اروپا می دهد، پژوهانه یا بودجه نیست بلکه وام یا ضمانت مالی یا حقوق صاحبان سهام یا چیزی شبیه آن است. معمولا برای پروژه هایی است که ریسکشان بالاتر از چیزی است که بانک سرمایه اروپا منابع مالی شان را تامین کند.»

یورونیوز: آیا فکر می کنید که این ساختار بیشتر به سرمایه گذاری خطرپذیر نزدیک است؟

یورکی کاتاینن: «اگر بازار سرمایه گذاری های خطرپذیر در اروپا را با بازار آمریکا مقایسه کنیم خواهیم دید که خیلی از آمریکا عقب هستیم. به همین دلیل است که صندوق سرمایه گذاری های استراتژیک اروپا ریسک بیشتری را پذیرفته است. این صندوق به ازای هر سرمایه گذاری خصوصی مقداری سرمایه خطر پذیر وارد کار می کند. اما به دنبال فرصت های مناسب برای سرمایه گذاری مستقیم در پروژه ها هم می رود.»

یورونیوز: آیا دلیل خاصی هست که تا کنون در زیرساختهای اصلی سرمایه گذاری نشده است؟

یورکی کاتاینن: «معمولا برای زیرساخت های اصلی نیاز به سرمایه گذاری عظیم است و همیشه روبراه کردن پروژه زمان می برد و احتمالا یکی از دلایل این است.»

یورونیوز: به نظر می رسد چین به این سرمایه گذاری ها علاقمند است. چه تفاوتی با آن چه چین می کند وجود خواهد داشت؟ سرمایه گذاران از دیگر نقاط جهان در کجای این تصویر قرار می گیرند، چون شما نیاز دارید سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ در دو سال آینده را به ۳۱۵ میلیارد یورو برسانید؟

یورکی کاتاینن: «اطمینان دارم که خواهیم توانست در دو سال و نیم یا چیزی در همین حدود ۳۱۵ میلیارد بودجه این پروژه ها را تأمین کنیم. در اینجا شراکت بین اتحادیه اروپا و بانک سرمایه گذاری اروپا و مقامات چینی است و تلاش این خواهد بود که بهترین مسیر برای سرمایه گذاری چینی ها در اروپا فراهم شود. ما می خواهیم از مسیرهای خاص و بهتر برای سرمایه گذاران چین فراهم کنیم. این کار از طریق چارچوب های نرم افزاری انجام می شود که در دسترس هر کشور دیگری هم خواهد بود. کشورهای زیادی در ناحیه خلیج فارس هستند و همین طور برخی شرکت های آمریکایی که به این سرمایه گذاری ها علاقه مندند. من به سنگاپور هم رفته ام و برخی مدیران صندوقهای پولی به من گفتند که می خواهند بیشتر در اروپا سرمایه گذاری کنند. نتیجه این است که امسال بیش از ۵۰ میلیارد یورو سرمایه گذاری اضافی در اقتصاد واقعی داشته ایم و این مقدار سال آینده دست کم دو برابر خواهد شد. اگر هدف ۳۱۵ میلیارد یورویی طی سه سال آینده را با میزان سرمایه گذاری درازمدت مقایسه کنیم که هر سال حدود ۳۰۰ میلیارد کمبود دارد، تأمین ۳۱۵ میلیارد یورو در سه سال به نظر عجیب نیست.»

یورونیوز: چه چیزی سرمایه گذاران را سر میز باز خواهد گرداند؟

یورکی کاتاینن: «اول اینکه بهار آینده با گشایش این پروژه روی اینترنت (بصورت آنلاین) باید نتایج مشخصی نمایان شود. در این صورت در سراسر اروپا حامیان پروژه های خصوصی، و عمومی این طرحها در معرض دید سرمایه گذاران بیشتری قرار می گیرند. دوم، پیشنهادهای مشخصی برای هماهنگ کردن بازار داخلی مطرح خواهیم کرد، مثلا بازار دیجیتال و اتحاد بازارهای سرمایه و از آغاز سال آینده قوانین مربوط به سرمایه لازم برای شرکتهای بیمه را انعطاف پذیر خواهیم کرد. این کار به شرکتهای بیمه امکان می دهد در اقتصاد واقعی سرمایه گذاری کنند. همین طور در بخش بازار انرژی و اقتصاد مدور مقررات را هم آهنگ خواهیم کرد. نکته اساسی این است که اتحادیه اروپا راه پیشرفت را برگزیده است و می خواهد به جای بازار فعلی بازار جدیدی خلق کند.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

بحران یونان؛ چالش ها و راه حل های دولت برای ثبات و رشد اقتصادی

بنگاه‌های تجاری، برندگان تقویت طرح صندوق سرمایه‌گذاری راهبردی اروپا؟

تحولات فناوری و اقتصاد دیجیتال؛ آیا ربات‌ها بهره‌وری را افزایش خواهند داد؟