«در قرون ۱۸ و ۱۹ بیش از ۲۰۰ نوع انگور در آذربایجان وجود داشت. اما در دوران شوروی سابق فرهنگ شرابسازی به بهانهٔ مبارزه با اعتیاد به الکل بهکلی از بین رفت.»
تولید شراب در آذربایجان پیشینهای ۴ هزار ساله دارد و شهر گویگل میزبان قدیمیترین شرابسازی فعال این کشور است.
تولید شراب در دوران معاصر را مهاجران آلمانی از سال ۱۸۶۰ در گویگل آغاز کردند. این شهر تاکستانهایی با وسعت پانصد هکتار دارد.
فائق حسیناف، کارشناس کشت انگور دربارهٔ تاریخچهٔ شراب در آذربایجان میگوید: «در قرون ۱۸ و ۱۹ بیش از ۲۰۰ نوع انگور در آذربایجان وجود داشت. اما در دوران شوروی سابق فرهنگ شرابسازی به بهانهٔ مبارزه با اعتیاد به الکل بهکلی از بین رفت و فقط ۳۸ نوع انگور باقی ماند.»
امروز ۱۵ نوع انگور که عمدتا از منطقهٔ قفقاز و اروپا میآیند اینجا کشت میشوند. اما در میان اینها دو گونهٔ باقیمانده از انگورهای محلی هم موجودند، یعنی انگورهای «مدرسه» و «بیان شیره» که شراب خیلی خوبی میدهند.
انگورهای چیدهشده روانهٔ کارخانه «خان» میشود که برادران فورر و هامل راهاندازی کردهاند، جایی که علاوه بر شراب سفید و قرمز و گازدار، ودکا و برندی هم تولید میکند.
مهاجران آلمانی نه تنها فرهنگ شرابسازی مدرن را در این منطقه به یادگار گذاشتند بلکه شهر گویگل هم ساختهٔ آنهاست، بهویژه معماری مرکز این شهر همچنان حالوهوای آن دوران را حفظ کرده است.
ریتا ابراهیموا، مدیر موزهٔ گویگل دراینباره میگوید: «آلمانیها سال ۱۸۱۷ از کلن به اینجا آمدند. ابتدا در پنج خیابان ساکن شدند، و یک سال بعد این شهر را ساختند و در آن زمان اسمش را هلِنِندورف گذاشتند.»
مهاجران آلمانیها تا ۱۹۴۱ در آذربایجان زندگی کردند، اما بعد از حملهٔ آلمان نازی به شوروی، مسکو آلمانیهای ساکن قفقاز را تبعید کرد.
ویکتور کلاین، آخرین آلمانی ساکن در این شهر بود. او که توانسته بود از تبعید سر باز بزند تمام عمر یعنی از سال ۱۹۳۵ تا سال ۲۰۰۸ در گویگل ماند، و خانهاش امروز به موزهای تماشایی تبدیل شده است.