مسیر بالکان غربی، دروازه جدید مرگ برای پناهجوها

مسیر بالکان غربی، دروازه جدید مرگ برای پناهجوها
نگارش از Hans von der Brelie
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

با رسیدن فصل سرما، وضعیت پناهجوهایی که از جنگ و فقر گریخته و می‌خواهند از طریق کشورهای بالکان خود را به اروپا برسانند، سخت‌تر می‌شود. یورونیوز به مرز بوسنی و هرزگوین و کرواسی رفته و با پناهجوهایی ملاقات کرده که علاوه بر تحمل سرما، با رفتارهای خشونت‌آمیز پلیس مرزی کرواسی نیز روبرو می‌شوند.

زندگی در اروپا رویای میلیون‌ها مهاجر در سراسر دنیاست. تخمین زده می‌شود در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی، یک میلیون مهاجر و پناهجو سعی کردند از طریق مسیر بالکان غربی، خودشان را به اروپا برسانند. اما کنترل مرزی در کرواسی تشدید شده است. در اکتبر گذشته، مهاجران در مناطق مرزی بین بوسنی و هرزگوین و کرواسی با نیروهای پلیس مرزی درگیر شدند. هانس ون دربرلی، خبرنگار یورونیوز گزارشی از حال و روز پناهجویان در مناطق مرزی تهیه کرده است.

مطالب یورونیوز را در واتس‌اپ دریافت کنید

خوابگاه ویران دانشجویی، تنها پناهگاه پناهجوها

اگر با دوچرخه با نیروهای امدادرسانی کوهستانی در منطقه کوهستانی شمال غرب بوسنی و هرزگوین همراه شوید شاهد مناظر عجیبی خواهید بود: دهها پناهجو هر روز سعی می‌کنند با پای بیاده از طریق این مسیر کوهستانی خود را به طور غیرقانونی به اتحادیه اروپا برسانند.

این مسیر جنگلی تن تنها چند کیلومتر با کرواسی فاصله دارد؛ کشوری که عضو اتحادیه اروپاست و قرار است به‌زودی به عضویت اتحادیه اروپا درآید.

خوابگاه دانشجویی متروک در شهر مرزی «بیهاچ» ‌Bihac بین بوسنی هرزگوین و کرواسی محل زندگی پناهجویانی است که نیروهای پلیس مرزی کرواسی، آنها را به بوسنی و هرزگوین بازگردانده‌اند. سازمان‌های غیر دولتی بین آنها غذا توزیع می‌کنند.

زمستان در راه است و هزاران پناهجو در چادرها و ساختمان‌های متروکه شب را صبح می‌کنند.

بخشی از ساختمان برق ندارد. پناهجویان اینجا چندین بار با هم درگیر شده‌اند. دولت بوسنی نیروهای ویژه را برای دستگیری کسانی که دردسر درست می کنند، به اینجا فرستاده است. از آن زمان رسانه‌ها اجازه ورود به اینجا را ندارند.

با پناهجوی افغانی صحبت می‌کنیم که دو سال پیش به خاطر تهدیدهای طالبان به اینجا آمده است. او می‌گوید سعی کرده است از طریق اسلواکی به اسلونی و از آنجا به یکی از کشورهای اتحادیه اروپا برود. اما پلیس او را دستگیر کرده، اول به کرواسی فرستاده و از آنجا هم تحویل پلیس بوسنی هرزگوین داده است.

او در ادامه می‌گوید: «در مرز اسلونی به حرفهای ما توجه نکردند. چند بار درخواستمان را به مقامات اسلونی و پلیس گفتیم. از آن‌ها خواهش کردیم از ما حمایت کنند. اما آنها به حرفهای ما گوش نکردند و حتی مدارکمان را تحویل نگرفتند. از آنها خواستیم به ما اجازه بدهند که به اداره رسیدگی به پناهنده‌ها برویم، گفتیم نیاز به وکیل نیاز داریم. اما حتی وکیل هم به ما ندادند.»

مهاجران می‌گویند بارها سعی کردند با عبور از مرز خود را به کرواسی برسانند.

در اکتبر گذشته، صدها مهاجر در روستای مرزی «مالجواچ» سعی کردند از صفوف نیروهای پلیس عبور کرده و خود را به کرواسی برسانند. آنها با پلیس درگیر شده و مرز را مسدود کردند تا روی دولت کرواسی فشار بیاورند که به آنها اجازه عبور بدهد. برخی از پناهجوها به سمت پلیس سنگ پرتاب کردند و پلیس هم با گاز اشک آور و باتوم به آنها جواب داد.

بیشتر بخوانید:

وضعیت پناهجوها در شهر «بیهاچ»‌ رسوایی بزرگی برای بوسنی و هرزگوین است

گفته می‌شود در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی یک میلیون پناهجو سعی کردند از مسیر بالکان غربی، وارد یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا شوند. برخی حتی تا مجارستان هم رفته‌اند اما آنجا مرزها بسته بوده است.

عده‌ای زیادی به شهر مرزی «بیهاچ» در بوسنی و هرزگوین برگردانده شدند. اما حداقل استانداردهای بهداشت در اینجا رعایت نمی‌شود. سرویس بهداشتی و دوش برای حمام به اندازه کافی وجود ندارد.

با این وجود، اکثر این پناهجویان حاضر نیستند با کمک سازمان بین المللی مهاجرت به کشورشان برگردند.

حدود ۱۰۰۰ نفر در ساختمان‌های متروک اینجا زندگی می‌کنند. این وضعیت رسوایی بزرگی برای بوسنی و هرزگوین است. اکثر این افراد از رفتار خشونت آمیز پلیس مرزی کرواسی شکایت می‌کنند

طبق گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد کرواسی از اوایل سال جاری میلادی حدود ۲۵۰۰ مهاجر را اخراج کرده است. از این میان ۱۵۰۰ حتی اجازه ارائه درخواست پناهندگی داده نشده و ۷۰۰ نفر هم با رفتار خشونت‌آمیز نیروهای مرزی روبرو شده اند.

محمد یکی از این افراد است و می‌گوید: «پلیس کرواسی ما را با باتوم زد. دستگیرمان کردند. اما چرا کتکمان زدند؟! پول، موبایل، کفش، بند کفش، هر چه را داشتیم در سطل زباله انداختند. ما انسانیم. حیوان نیستم.»

INSIDERS | The Western Balkans Route - Part 1

سازمان بین الملی مهاجرت در بالکان غربی: اغلب این پناهجوها مهاجر اقتصادی هستند

پادگان نظامی «هادزیچی» در نزدیکی سارایوو، پایتخت تبدیل به محل پذیرش پناهجویان شده است. کسانی که از سومالی و پاکستان آمده‌اند بیرون پادگان مانده‌اند: تنها چند روز پس از شروع به پذیرش پناهجویان، تعداد آنها از ۴۰۰ نفر گنجایش این پادگان خیلی بیشتر شده است.

پیتر ون در آئوورائت مسئول ارشد سازمان بین الملی مهاجرت در بالکان غربی می‌گوید:‌ «این افراد بیشتر از اینکه نیاز به حمایت بین المللی داشته باشند مهاجر اقتصادی هستند. ۸۰ الی ۸۵ درصد آنها را مهاجران اقتصادی تشکیل می‌دهند. تقریبا ۳۵ درصدشان اهل پاکستان هستند که بیشترین میزان است. ۲۰ درصدشان افغان هستند و ۲۰ درصد هم سوری. البته در مورد سوری‌ها مطمئن نیستم چون تعدادی از کسانی که از شمال آفریقا آمده اند خود را سوری معرفی می کنند. در مجموع از ابتدای امسال حدود ۲۰ هزار ، ۲۱ هزار نفر وارد بوسنی شده اند که ۴۰۰۰ هزار الی ۴۵۰۰ نفرشان هنوز اینجا هستند. یعنی از هر ۴ نفر، ۳ نفر موفق شده‌اند به طور غیرقانونی از مرز عبور کرده‌ به کراوسی بروند. شایعاتی بین مهاجران وجود داشت که کرواسی مرزهای رسمی خود را برای پناهجویان باز می‌کند. این شایعه را قاچاقچیانی به راه انداخته بودند که نمی‌خواستند کسب و کارشان لطمه بخورد.»

تشدید کنترل مرزی کرواسی و افزایش قیمت قاچاق انسان

از زمانی که کرواسی و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا کنترل مرزهای خود را تشدید کرده‌اند قاچاقچیان نیز قیمتها را افزایش داده‌اند.

با این وجود برخی از پناهجویان مثل عبدالله که از افغانستان خود را به اینجا رسانده‌است، حاضرند برای عبور از مرز هر کاری بکنند.

او می‌گوید: «هر کاری که لازم باشد انجام خواهم داد. به قاچاقچی‌ها پول می‌دهم یا اینکه منتظر می‌مانم. باید هر طور که شده از مرز رد شوم. از افغانستان تا اینجا ۶۵۰۰ یورو به قاچاقچی ها پول داده‌ام.»

پناهجوها عمدتا از مسیرهای کوهستانی عبور می‌کنند. با وجود پولی که به قاچاقچی‌ها می‌دهند تضمینی وجود ندارد که از مرز رد شوند.

این پناهجوها نمی‌دانند که دوربین‌های حرارتی و هواپیماهای بدون سرنشین آنها را زیر نظر دارند. کرواسی و بوسنی با آژانس کنترل مرزی اتحادیه اروپا موسوم به «فرونتکس» همکاری نزدیک دارند.

به بوسنی برمی‌گیریم. پارک شهر «بیهاچ» خانه موقت صدها مهاجری است که ماههاست منتظرند از مرز عبور کنند.

محمد جوان کُرد که از عراق می‌آید از خشونتهای پلیس مرزی در کرواسی می‌گوید: «پلیس کرواسی همه ما را داخل یک ون کرد و به آن طرف مرز برد. ما را نشاندند. موبایلهایمان را گرفتند و گفتند از جایمان تکان نخوریم. جلوی چشممان گوشی‌های موبایلمان را خرد کردند و شکستند. توسط پنج پلیس و دو فرمانده محاصره شده بودیم. به ما گفتند بایستیم. از آنها پرسیدیم: پولی که از ما گرفتید کجاست؟ به جای اینکه به ما جواب بدهند با باتوم به جانمان افتادند. من از ناحیه بازو و دست مصدوم شدم. یک گروه پنج نفره بودیم. از رودخانه رد شدیم. باران می‌آمد و هوا سرد بود. می‌خواستیم به بوسنی برگردیم. درحالیکه از مرز می‌شدیم شروع به پرتاب سنگ به طرف ما کردند.»

پاسخ پلیس کرواسی به این اتهامات چیست‌؟

پس از چند هفته مذاکره بالاخره مقامات وزارت کشور کرواسی به ما اجازه بازدید از واحد محلی محافظت از مرزها را در روستای مرزی «ستینگارد» دادند. این مرکز اینجا به تازگی با بودجه اروپا بازسازی شده است.

INSIDERS | The Western Balkans Route - Part 3

دامیر بوتنیا، سرپرست این مرکز چند ساعت پیش تجهیزات تجسسی جدیدی دریافت کرده است:‌ یک دوربین حرارتی که از راه دور کنترل می‌شود.

نیروهای پلیس در اینجا کتک زدن یا شکستن موبایل پناهجوها را انکار می‌کنند.

از سرپرستواحد محلی محافظت از مرزها می پرسیم برای جراحات وارده به پناهجویان چه توضیحی دارد؟‌ او می‌گوید:‌ «ما خبر داریم که در خود بوسنی و هرزگوین بین گروه‌های پناه‌جویان درگیری‌های خشونت‌آمیز هست. اگر کسی مجروح شده، حتماً کار خود پناهجوها و گروه‌های رقیب است که با هم جنگ دارند. احتمالا خودشان یکدیگر را زخمی می‌کنند و بعد ادعا می‌کنند کار پلیس کرواسی‌ است.»

بحث درباره خشونتهای پلیس کرواسی تبدیل به مسئله‌ای سیاسی تبدیل شده است. کرواسی قرار است به زودی عضو منطقه شنگن شود. به همین دلیل هم کنترلهای مرزی را افزایش داده است.

آيا ممکن است عضویت کرواسی در منطقه شنگن به این دلیل به تاخیر بیفتد؟ کمیسیون اروپا همچنان مشغول بررسی نحوه کنترل مرزی در کرواسی است.

از سوی دیگر، شورای اروپا که کارش نظارت بر حقوق بشر در اروپاست از دولت کرواسی توضیح خواسته است.

در مقابل، دولت کرواسی ارتکاب هرگونه تخلف را رد می‌کند و روی موفقیتهایش در مبارزه با قاچاقچیان انسان تاکید می گوید.

اتحادیه اروپا و دولت کرواسی برای کنترل مرزی علاوه بر فناوری‌های پیشرفته از منابع انسانی هم استفاده می‌کنند. در حال حاضر ۶۳۰۰ پلیس مرزی در کرواسی مشغول نظارت بر مرزهای اتحادیه اروپا هستند.

INSIDERS | The Western Balkans Route - Part 4

از کرواسی به بوسنی برمی گردیم. صدها مهاجر در پناهگاه‌های موقت می خوابند. از جولین کلابر یکی از مسئولان سازمان پزشکان بدون مرز می پرسیم آیا گزارش‌های اِعمالِ خشونت پلیس کرواسی نسبت به مهاجران را تایید می کند؟

او می‌‌گوید:‌ «ما در مواردی که به ما مراجعه می‌کنند فقط گفته‌های افراد و جراحت‌ها و کبودی‌ها و تطبیق این آسیب‌ها با گفته‌های فرد مجروح را بررسی می‌کنیم. این کبودی‌ها و جراحات با چیزهایی که به ما گفته‌اند مطابقت دارد. این کبودی‌ ناشی از لگد یا ضرب و شتم با باتوم است.»

پناهجوی ایرانی : می‌خواهم خانواده‌ام را متقاعد کنم که به کشورمان برگردیم

دمای هوا زیر صفر است و چادرها وسایل گرمایی ندارند. کسانی که اینجا هستند به‌زودی با وضعیتی اضطراری و فاجعه‌بار روبرو خواهند شد. محمد از ایران آمده است. او روزهای سختی که در اردوگاه‌ها از سر گذرانده است و جزء آن دسته از کسانی است می خواهد به کشورش برگردد.

او می‌گوید: «یکی از قاچاقچی‌ها سرم کلاه گذاشت. من شخصا می‌خواهم به ایران برگردم و درسم را ادامه بدهم. از دیدن تعداد کسانی که اینجا هستند تعجب کردم. این جا خیلی کثیف است. حتی یک ساعت هم نمی‌توانید اینجا دوام بیاورید. اما عده‌ای از این افراد از سه، چهار ماه پیش اینجا هستند. امکان ندارد بتوانم اینجا بمانم. حتی نمی‌توانم تصورش را بکنم. الان سعی می‌کنم خویشاوندم را متقاعد کنم که به کشورمان برگردیم.»

اوایل سال جاری میلادی اکثر بوسنیایی‌ها از مهاجران حمایت می‌کردند. اما در حال حاضر افزایش تعداد مهاجران در مرز باعث شده که مردم محلی دست به تظاهرات ضد مهاجرتی بزنند.

مرزهای اتحادیه اروپا چند کیلومتر با اینجا فاصله دارد. پناهجوها در نزدیک مرز کرواسی از جاده اصلی خارج می شوند. بقیه راه را از مسیرهای خطرناک می پیمایند. راه‌افتادن گل و لای تاکنون جان افراد زیادی را گرفته است.

این منطقه کوهستانی همچنین پر از مین است. گروه‌های محلی نجات در مناطق کوهستانی اخیراً برای عملیات اضطراری فراخوانده شده بودند.

INSIDERS | The Western Balkans Route - Part 2

ارمین لیپوویچ، یکی از افراد گروه‌ نجات می‌گوید: «پناهجوها برای رسیدن به کرواسی از مسیرهای خطرناک کوهستانی استفاده می‌کنند چون فکر می کنند اینجا پلیس جلویشان را نمی گیرد. اما واقعا نمی فهمم چرا اینگونه زندگی‌شان را به خطر می‌اندازند. سه ماه پیش عملیات پرخطری انجام دادیم چون یکی از پناهجوها از کوه پلیسویچا بالا رفته و ناگهان وسط شب متوجه شده بود که راهش را گم کرده و وسط میدان مین است. صبح دیده بود که تمام دوروبرش علامت مین است و با تلفن تقاضای کمک کرده بود. تیم امداد کوهستانی ما بالای کوه رفت تا نجاتش بدهد. همراه با ادارات دیگر مثل پلیس بیهاچ توانستیم بدون اینکه به او آسیبی برسد از میدان مین بیرونش بیاوریم و جانش را نجات دهیم.»

تعداد بسیار کمی از پناهجویان در فکر پر کردن مدارک رسمی سازمان بین‌المللی مهاجرت برای بازگشت به کشورشان هستند. در حالی که بسیاری دیگر دوباره تلاش خواهند کرد به شکل غیرقانونی وارد خاک اتحادیه اروپا بگذرند به این امید که زیر پوشش باران یا مه یا تاریکی موفق شوند از مرز عبور کنند.

PLEASE INSERT SLIDESHOW 5 HERE IN YOUR WEBSCRIPT INSIDERS | The Western Balkans Route - Part 5
هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

سارایوو، مقصد جدید گردشگران اروپایی

فرونتکس تکنولوژ‌ی «بیومتریک در سفر» را درفرودگاه لیسبون آزمایش می‌کند

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت