بنیاد توسعه هنر و فرهنگ زیر نظر کابینه وزیران جمهوری ازبکستان با برگزاری دو نمایشگاه در پاریس موقعیتی منحصر به فرد برای نگاهی نزدیک‌تر به تاریخ و فرهنگ ازبکستان فراهم کرد.
آگهیموزه لوور پاریس با برگزاری نمایشگاه «شکوه واحه‌های ازبکستان؛ در تقاطع مسیر کاروان‌ها» بازدیدکنندگان را به تجربه سفری به دوران پرشکوه جاده ابریشم، آنگاه که کاروان‌ها مسیرهای آسیای میانه را می‌پیمودند، دعوت کرده است. سفری به تاریخی هزار و نهصد ساله.
اکثر گنجینه‌های موجود در این نمایشگاه نخستین بار است که از ازبکستان خارج شده‌اند. یکی از آن‌ها یکی از در گور امیر، مقبره تیمور گورکانی در سمرقند است.
گایانه اومروا، مدیر اجرایی بنیاد توسعه هنر و فرهنگ جمهوری ازبکستان گفت: «ما تلاش کردیم تا بهترین آثار را از مجموعه‌های سیزده موزه در سراسر کشور جمع‌آوری کنیم. مرمت برخی از آن‌ها مدت زیادی در ازبکستان توسط مرمت‌کاران فرانسوی به طول انجامیده است. آماده‌سازی این نمایشگاه چهار سال زمان برد و هفتاد اثر برای حضور در آن مرمت شد.»
مرواریدی بر تاج نمایشگاه
مونالیزای ازبکستان «نقاشی سفیران» است که روایتگر داستان مبادلات دیپلماتیک میان واحه‌های پادشاهی سمرقند، تقاطع مسیر کاروان‌ها در آسیای مرکزی است. در این نقاشی سفیران در حال رژه رفتن پیشاروی پادشاه سمرقند مشاهده می‌شوند.
فرانتس گرنه، رئیس دپارتمان تاریخ و فرهنگ پیش از اسلام آسیای مرکزی کالج فرانسه گفت: «در زمان نقاشی این اثر، احتمالا ۲۱ ژوئن سال ۶۶۰ میلادی، جشن سال نو زرتشتی، جشنواره بزرگ قایق‌های اژدها در چین و انقلاب تابستانی در یک روز اتفاق افتاده است. تقابل همه این جشن‌های سال نو درمیان مردمان گوناگون خدمتگزار پادشاه سمرقند نشان‌دهنده سلطه وی بر تمام مسیرهای آسیا بوده است.»
یکی دیگر از آثار بسیار گرانبهایی که از ازبکستان به لوور آورده شده، «قرآن کاتا لنگر» است. قدمت این قرآن به أواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم میلادی می‌رسد.
یانیک لینتز، سرپرست هنری نمایشگاه گفت: «این یکی از کهن‌ترین قرآن‌های جهان است که تنها حدود صذ سال پس از ظهور اسلام در ازبکستان خطاطی شده و اکنون بخشی از میراث جهانی است.»
آیین بودایی در ازبکستان
مجسمه‌های پادشاه سلسله کوشانی به قرن اول میلادی باز می‌گردند. این مجسمه‌های بودایی که در تپه‌های دلورزین ازبکستان کشف شدند و قدمتشان به قرن دوم و سوم میلادی باز می‌گردد، از خاک رس پخته نشده ساخته شده‌اند.تاریخ بودیسم در ازبکستان موضوع کنفرانس علمی این نمایشگاه در موزه لوور بود.
شوکیر پیدایف، مدیر موسسه مطالعات هنری آکادمی علوم ازبکستان گفت: «آیین بودایی پیش از ظهور اسلام در جنوب ازبکستان گسترش یافت. این آیین در ابتدا از تِرمِذ قدیم به عنوان مرکز آیین بودایی از شرق تا چین و از غرب به سرزمین پارت گسترش یافت.»
در نمایشگاه «شکوه واحه‌های ازبکستان؛ در تقاطع مسیر کاروان‌ها» حدود ۱۸۰ اثر از جمله مجموعه‌هایی از دنیای غرب همچون کتاب سفرهای مارکوپولو به قلم او نمایش داده شده که توجه عموم را به خود جلب کرده‌اند.
روکو رانته، سرپرست هنری و باستان‌شناس موزه لوور گفت: «این نمایشگاه برای موزه لوور و مخاطبان بسیار مهم و خاص است. زیرا مردم می‌توانند به کشف این تقاطع مشهور مسیر کاروان‌ها در جاده ابریشم بپردازند. این سفری است به نزدیک ۲۰۰۰ سال یعنی ۱۹ قرن.»
در جاده‌های سمرقند؛ شگفتی‌های ابریشم و طلا
سفر به گذشته ازبکستان را می‌توان در موسسه جهان عرب پاریس پی گرفت. نمایشگاه «در جاده‌های سمرقند؛ شگفتی‌های ابریشم و طلا» شگفتی هنر و صنایع دستی درباره امیران را در قرن نوزدهم به نمایش می‌گذارد.
یافا آسولین، سرپرست هنری این نمایشگاه گفت: «در اینجا یک گلدوزی بسیار خاص را مشاهده می‌کنیم که کل پارچه را پوشانده. فوق‌العاده است و برای همین هم هست که این پارچه به خوبی حفظ شده و مرمت نشده است. چون تمام سطح پارچه با طلا پوشیده شده و طلا هم خراب نمی‌شود. چیزی که اینجا می‌بینید نمودی از زالو است که مثل دارو قرار است بیماری را بمکد.»
گایانه اومروا، مدیر اجرایی بنیاد توسعه هنر و فرهنگ جمهوری ازبکستان گفت: «همه تکنیک‌هایی که در این نمایشگاه می‌بینید، هنوز هم در ازبکستان وجود دارند. برای ما واقعا مهم است که نشان دهیم سنت‌هایمان را از دست نداده‌ایم، نشان دهیم صنعت گرانمان هنوز با این تکنیک‌ها کار می‌کنند و سنت‌های هنری کاربردی ما هنوز زنده‌اند.»
ازبکستان با افتتاحیه بسیار باشکوه این دو نمایشگاه، راه را برای عصر نوین دیپلماسی فرهنگی باز می‌کند. بنیاد توسعه هنر و فرهنگ ازبکستان مشتاق است تاریخ فرهنگی این کشور را با جهان به اشتراک بگذارد.
هر دو نمایشگاه در پاریس موقعیتی منحصر به فرد برای نگاهی نزدیک‌تر به تاریخ ازبکستان، فصلی مهم از روایت تمدن ما فراهم می‌کنند.