رهبران ۴۴ کشور اروپا در سایه تهدیدات روزافزون ناشی از حمله روسیه به اوکراین، بحران انرژی و افزایش تورم در قاره سبز، پنجشنبه ۶ اکتبر در قالب اجلاس افتتاحیه مجمع سیاسی اروپا در پراگ، پایتخت جمهوری چک گرد هم آمدند.
آگهیرهبران ۴۴ کشور اروپا در سایه تهدیدات روزافزون ناشی از حمله روسیه به اوکراین، بحران انرژی و افزایش تورم در قاره سبز، پنجشنبه ۶ اکتبر در قالب اجلاس افتتاحیه مجمع سیاسی اروپا در پراگ، پایتخت جمهوری چک گرد هم آمدند.
به گفته برخی منابع، دیدار آنها با هدف اتخاذ موضع واحد علیه جنگ روسیه و اوکراین صورت گرفت. مجمع سیاسی اروپا متشکل از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به همراه کشورهایی از حوزه بالکان و اروپای شرقی و نیز بریتانیا و ترکیه است. روسیه و متحد و همسایه‌اش بلاروس به این اجلاس دعوت نشده بودند.
کاترین یاکوبسدوتیر، نخست‌وزیر ایسلند در حاشیه این اجلاس گفت: «این‌جا می‌بینید که اروپا متحد در مقابل تهاجم نظامی روسیه ایستاده است.» الکساندر دو کرو، همتای بلژیکی او نیز گفت: «اگر به شرکت کنندگان در این اجلاس نگاه کنید، به اهمیت آن پی می‌برید. همه اروپا به غیر از دو کشور بلاروس و روسیه اینجاست. همین مساله نشان‌دهنده وسعت انزوای این دو کشور است.»
کریسجانی کارینز، نخست‌وزیر لتونی با ذکر این که پیامد‌های جنگ روسیه و اوکراین وجه مشترک همه شرکت‌کنندگان است گفت: «پیامد‌های این جنگ نه تنها امنیت ما را تهدید می‌کند بلکه با افزایش هزینه انرژی، اقتصاد ما را نیز به خطر می‌اندازد. پس تنها راه تاب‌آوری ما همکاری است. نه تنها کشورهای عضو اتحادیه اروپا بلکه همه کشورهای اروپایی باید برای گذر از این بحران باهم همکاری کند.»
دنیس شمیهال، نخست وزیر اوکراین برای شرکت در این اجلاس در پراگ حاضر شد و ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین از طریق ارتباط ویدیویی در این نشست شرکت کرد. آقای زلنسکی گفت: «هیچ نماینده‌ای از روسیه بین ما حاضر نیست. این کشور اگرچه از نظر جغرافیایی داخل اروپا به نظر می‌آید اما از نقطه نظر ارزش‌ها و رفتارش ضد اروپایی ترین دولت دنیاست. ما اکنون در موضع قدرت هستیم تا تمام قدرت‌های اروپایی را برای پایان دادن به این جنگ و تضمین صلح بلند مدت هدایت کنیم. برای اوکراین، برای اروپا، برای دنیا.»
مجمع سیاسی اروپا به ابتکار امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و با حمایت اولاف شولتس، صدر اعظم آلمان تشکیل شده است. آنها متذکر شدند که هدف این مجمع باید افزایش امنیت و رفاه در کل قاره اروپا باشد.
منتقدان مجمع سیاسی اروپا مدعی هستند که این مجمع جدید می‌تواند در راستای عدم گسترش اتحادیه اروپا به کشورهای اروپایی که هنوز از شرایط لازم برای عضویت در این اتحادیه برخوردار نیستند، تاثیرگذار باشد.
آنها همچنین نگران هستند که این مجمع به رغم تشکیل جلسه یک یا دوبار در سال فاقد هرگونه نفوذ یا محتوای واقعی باشد و تنها به محلی برای حرف‌های بی‌ثمر تبدیل شود.
شورای اروپا که ناظر اصلی حقوق بشر در اروپا است از تشکیل این مجمع سردرگم شده است. دنیل هولتگان، سخنگوی این شورای اروپا در توئیتی متذکر شد که مجمع سیاسی اروپا همچنان نیاز به تعریف داد. او گفت: «در زمینه حقوق بشر، دموکراسی و حاکمیت قانون، چنین مجمع حامی اروپایی در حال حاضر وجود دارد و آن شورای اروپاست.»
امانوئل ماکرون این گردهمایی را لحظه‌ای مهم ارزیابی کرد و هدف آن را ایجاد یک استراتژی مشترک برای رویارویی با چالش‌های پیش روی اروپا دانست و گفت: «تا کنون چنین شورایی به صورت واقعی وجود نداشته است. این مساله می‌توانست منجر به تفرقه شود.»
اولاف شولتس این مجمع جدید را ابتکاری درخشان نامید زیرا رهبران می‌توانند درباره نگرانی‌های مشترکشان خارج از برنامه‌های روزانه و بدون نیاز به تفاهم نامه باهم به تبادل نظر بپردازند. او این موضوع را باعث پیوند عمیق‌تر با همسایگان اروپایی خواند که مشتاق به عضویت در اتحادیه اروپا هستند.
وی همچنین افزود: «این گروه‌بندی جدید اروپایی نه تنها منجر به تولد نهاد اداری و بروکراتیک جدیدی نمی‌شود بلکه باعث دیدار منظم رهبران اروپایی خواهد شد.»
اجلاس روز پنجشنبه با مراسم افتتاحیه آغاز شد و پس از آن با مجموعه‌ای از دیدارهای رهبران اروپایی برای بحث درباره چالش‌های کلیدی پیش روی اروپا از منظر امنیت، انرژی، آب و هوا، وضعیت وخیم اقتصادی و مهاجرت ادامه یافت.
در پایان نشست ۴۴ رهبر اروپا قرار نیست هیچ بودجه مشترک اروپایی یا اعلامیه رسمی تصویب شود. اثبات موفقیت آن نیز برگزاری و یا عدم برگزاری مجدد این مجمع خواهد بود.