گروه داعش از بسیاری جهات در حال تحول بوده و هست. رهبران این گروه با وجود پنج سال جنگ مداوم از خود سرسختی زیادی نشان دادند. این گروه تروریستی تاکنون به سرعت خود را با وضعیتهای جدید وفق داده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه خبر کشته شدن ابوبکر بغدادی، رهبر داعش را اعلام کرد. ابوبکر بغدادی پس از تضعیف القاعده موفق شده بود گروهی جدید تشکیل دهد که نه تنها در بیش از ۱۲ کشور عملیات تروریستی انجام داد بلکه نقشه جغرافیایی خاورمیانه را نیز برای مدتی تغییر داده بود.
اکنون پرسشی که به اذهان عمومی خطور میکند این است که سرنوشت داعش پس از مرگ رهبرش چه خواهد شد؟
گروه داعش از بسیاری جهات در حال تحول بوده و هست. رهبران این گروه با وجود پنج سال جنگ مداوم از خود سرسختی زیادی نشان دادند. این گروه تروریستی تاکنون به سرعت خود را با وضعیتهای جدید وفق داده است.
جنگجویان داعش پس از آنکه دریافتند سرزمینهایی را که زمانی در اختیار داشتند دیگر نمیتوانند باز پس بگیرند به جنگ چریکی با استفاده از بمبگذاری و حملات تروریستی روی آوردند. این گروه هر چند سرزمینهای تحت کنترل خود را از دست داد اما توانست زیرشاخههایی جداگانه در ۱۴ کشور آسیایی و آفریقایی داشته باشد.
اکثر صاحبنظران بر این باور هستند که اهمیت عملیات شنبه شب در استان ادلب سوریه را نه هویت فردی که کشته شده است بلکه سرعت عمل داعش در جایگزینی ابوبکر بغدادی در نقش رهبری این گروه تعیین خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
- ابوبکر البغدادی، رهبر داعش در سوریه کشته شد
- ابوبکر البغدادی رهبر داعش کشته شد؛ او که بود و چه بر سر میراثش میآید؟
- مرگ بغدادی؛ وزیر کشور فرانسه نسبت به اقدامات انتقامجویانه هشدار داد
چرا داعش هنوز خطرناک است؟
نیروهای ویژه آمریکا از روز اول نبرد این کشور با گروه داعش، بسیاری از رهبران این گروه را کشتند اما همه این رهبران به سرعت جایگزین شدند.
به گفته اغلب تحلیلگران آنچه که یک گروه تروریستی را میتواند نابود کند تضعیف ایدئولوژی آن است. حذف رهبری یک گروه تروریستی هرچند گام مهمی در مبارزه با آن محسوب میشود اما برای نابودی آن کافی نخواهد بود.
مثال بارز این این امر را میتوان مرگ ابومصعب زرقاوی، رهبر گروه القاعده در عراق دانست. هر چند آمریکاییها در سال ۲۰۰۶ موفق شدند تا ابومصعب زرقاوی را بکشند اما این امر مانع از ادامه حیات گروه القاعده در عراق و تبدیل آن به داعش نشد.
مقامات امنیتی آمریکایی بر این باور هستند که داعش طی روزها و یا نهایتا هفتههای آینده جانشین ابوبکر بغدادی را معرفی خواهد کرد. ایاد عبیدی، از رهبران کنونی داعش یکی از گزینههای احتمالی برای جانشینی ابوبکر بغدادی خواهد بود.
گزارشهای وزارت دفاع آمریکا نشان میدهد که بین ۱۴ تا ۱۸ هزار عضو داعش با ابوبکر بغدادی بیعت کرده بودند. از سوی دیگر حدود ۱۱ هزار جنگجو یا افراد وابسته به داعش در زندانهای شمال سوریه در حبس هستند.
با این حال بدون در نظر گرفتن آمار جنگجویان داعش و تنها با احتساب زیرشاخههای این گروه در کشورهای دیگر، میتوان نتیجه گرفت که داعش همچنان خطری جدی برای صلح و ثبات در بسیاری از مناطق جهان به ویژه در خاورمیانه به شمار میآید.
چالشهای پیش روی داعش چیست؟
ابوبکر بغدادی رهبر گروهی بود که سال گذشته در ۳۴ کشور جهان عملیات تروریستی انجام داده بود. به نظر نمیرسد که حذف فیزیکی یک نفر بتواند سازمانی مانند داعش را نابود یا تضعیف کند.
با این حال این گروه هم اکنون با دو چالش عمده روبرو است: از یک طرف اعضای داعش با او بیعت کرده بودند و هر کدام از اعضای این گروه که مترصد خروج باشند اکنون میتوانند با این بهانه که با مرگ ابوبکر بغدادی بیعت آنها نیز از بین رفته است از گروه داعش خارج شوند.
چالش جدیتر، جانشینی ابوبکر بغدادی با چهرهای جدید و مقبول مانند او برای اعضای گروه خواهد بود. این گروه یک سال پس از آنکه سرزمینهای تحت کنترل خود را از دست داد، باید رهبر جدید برای خود انتخاب کند. با این حال انتخاب رهبر جدید نیز میتواند به «نقطه عطفی» برای داعش تبدیل شود و به این گروه برای بازسازی خود پس از شکستهای اخیر کمک کند. امری که به معنای ادامه حملات تروریستی داعش در کشورهای مختلف خواهد بود.
منبع: برگرفته از مقاله مجله تایم
بیشتر بخوانید: