عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در گفتوگوی اختصاصی با یورونیوز به جزئیات تازهای درباره پرونده زندانیان محیط زیستی اشاره کرد. آنها بیش از ۶۰۰ روز است که در بازداشت به سر میبرند. گفته شده که جرم آنها جاسوسی است اما آقای کلانتری تاکید دارد که وزارت اطلاعات چنین نظری ندارد.
بازداشت هشت فعال محیط زیستی در بهمن سال ۱۳۹۶ به اتهام جاسوسی به یکی از پروندههای جنجالی در ایران تبدیل شده است.
این افراد بیش از ۶۰۰ روز است که در بازداشت به سر میبرند. وزارت اطلاعات ایران از همان ابتدا تاکید کرد که اتهام جاسوسی علیه آنها را قبول ندارد.
عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز بارها این موضوع را در گفتوگوهایش اعلام کرد.
او در گفتوگو با یورونیوز داشته علاوه بر تاثیر تحریمها بر وضعیت محیط زیستی ایران از دیدار اخیرش با رییس قوه قضاییه سخن گفت. عیسی کلانتری و ابراهیم رئیسی به تازگی درباره زندانیان محیط زیستی دیدار کردهاند و به گفته آقای کلانتری، رییس قوه قضاییه وعده داده که به زودی به وضعیت آنها رسیدگی کند، آنچه به گفته او دست کم یکی دو ماهی طول میکشد.
تحریمها چه بر سر محیط زیست ایران آوردند
طی سالهای گذشته، محیط زیست و آیندهی آن به یکی از دغدغههای اصلی ایرانیان تبدیل شده است. بحران آب و مدیریت آن در کنار دیگر مسائلی چون ریزگردها، جنگلزدایی، انقراض گونههای جانوری، آلودگی هوا و فرسایش خاک از جمله مشکلات اصلی این حوزه به شمار میروند که برای مرتفع شدن، نیاز به تجهیزات پیشرفته و بودجهی کافی دارند.
این در حالی است که ایران از سال گذشته با تحریمهای حداکثری آمریکا دست و پنجه نرم میکند و از لحاظ واردات کالاهای تخصصی و کسب درآمد از محل فروش نفت و فرآوردههای آن با مشکلات اساسی روبهرو شده است.
عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در گفتوگو با خبرنگار یورونیوز در تهران دربارهی اثرات سوء تحریمها بر حوزهی محیط زیست گفت: «تاثیراتش، تاثیرات معنیداری بود در حوزهی محیط زیست، بالاخره تحریم های نفتی شامل نفت کوره و صادراتش می شود و چون نمی شود به صورت جدی صادر کرد، ناچار هستیم که در نیروگاه های خودمان این مازوت و به اصطلاح نفت کوره را مصرف کنیم. خود این سبب آلودگی هوا می شود و سبب شده که ازن سطح پایین در کلان شهرهایمان در تابستان بیشتر شود.»
آتشسوزیها در ایران و تاثیر تحریمها بر آن
ایران به علت دارا نبودن تجهیزات کافی اطفاء حریق، سالانه صدها هکتار از مراتع و اراضی جنگلی خود را در اثر آتشسوزی از دست میدهد.
در واپسین روزهای مرداد ماه گذشته، آتش در بخشی از جنگلهای ارسباران آذربایجان شرقی شعلهور شد و به علت وقوع در مناطق مرتفع و صعبالعبور، و نبود امکانات کافی در سه روز ابتدایی، دامنهی آتشسوزی با وزش باد گسترش یافت و طی چند روز نزدیک به ۳۰۰ هکتار را از بین برد.
بیشتر بخوانید:آخرین تصمیم برای خاموشی آتش هورالعظیم: ورود زمینی به خاک عراق
برای اطفاء حریق مشکلاتی داریم
آقای کلانتری با اشاره به سخت شدن خرید امکانات لازم محیط زیستی از دیگر کشورها گفت: «مشکلاتی را برای اطفاء حریق داریم؛ برای تامین تجهیزات از کشورهای اروپایی [خرید] داشتیم که عمدتا تحریم هستند. برخی مواد شیمیایی که نباید مصرف کنیم ولی چون مشابه ایمنش را نداریم مجبوریم مصرف کنیم. این ها سبب شده که آلودگی و آلایندگی هوا و آب ما تشدید شود و خسارتش هم به ما برسد و هم به جامعه ی جهانی.»
پس از خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی در مراحل مختلف اعلام کردند که اقداماتی عملی برای منتفع شدن ایران از برجام انجام خواهند داد که پس از گذشت پانزده ماه به سرانجامی نرسید.
«اروپا در عمل از استقلال کافی برخوردار نیست»
معاون رئیس جمهور در همین زمینه به یورونیوز گفت: در این مسائل تحریم های آمریکا مشخص شد که اروپا اسماً یک قارهی مستقل است و یک کشورهای مستقلی هستند، [ولی] در عمل از استقلال کافی برخوردار نیستند. یک تصمیم خیلی ساده را هم باید با اجازهی آمریکاییها بگیرند.
بنا بر اعلام وب سایت رسمی سازمان برنامه و بودجهی ایران، اعتبارات سازمان محیط زیست در لایحهی بودجهی سال ۹۸ از رشد ۴۷ درصدی برخوردار شد و به رقم ۳۷۳ میلیارد تومان رسید. اما با این حال، رئیس این سازمان از کاهش درجهی اهمیت محیط زیست نزد دولت خبر میدهد.
عیسی کلانتری در همین زمینه گفت: «دولت به محیط زیست داشت توجه بسیار بیشتری میکرد، [اما] بر اثر این تحریمها و با توجه به کاهش درآمدهای نفتی به ویژه در یک سال اخیر دیگر اولویت یک الان محیط زیست نیست.»
«گاهی نمیتوانیم به دلایلی کارخانجات آلاینده را تعطیل کنیم»
از دیگر مشکلات زیستمحیطی در ایران، بحث آلایندگی خودروها و کارخانجات صنعتی به ویژه در کلانشهرها است. تولید خودروهای کمکیفیت، عدم الزام نصب فیلتر دوده برای خودروهای سنگین و رعایت نکردن استانداردهای لازم زیست محیطی در واحدهای صنعتی از جمله مواردی است که به افزایش آلودگی هوا در شهرهای پرجمعیت میانجامد؛ به طوری که در سال ۱۳۹۷ خورشیدی شهر تهران تنها ۱۷ روز پاک را تجربه کرد.
بیشتر بخوانید:آلودگی هوا در ایران: تهران در وضعیت خط قرمز
آقای کلانتری با رد انفعال سازمان محیط زیست در برخورد با خاطیان گفت: «ما قانوناً اختیارات خوبی را داریم برای این که جلوی یک سری کارها را بگیریم، منتها در مواردی محدودیتهایی اعمال میشود که ما ناچاریم از این اختیارات قانونیمان استفاده نکنیم. مثلا برخی صنایع ما آلایندهاند و ما قانوناً میتوانیم اینها را تعطیل کنیم، ولی فرض کنیم کارخانهای میخواهد تعطیل شود؛ چند هزار نفر کارگرش بیکار می شوند و اینجا ما مسامحه می کنیم، یعنی بهشان فرصت میدهیم برای اصلاح ساختارشان. در شرایط تحریم میدانیم اینها امکان اصلاح ساختار ندارند بنابراین سعی میکنیم که در شرایط تحریم فشار نیاوریم.»
ماجرای حقابه هیرمند و روابط ایران و افغانستان
تالاب بینالمللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از خزر و ارومیه، هفتمین تالاب بینالمللی جهان و یکی از ذخیرهگاههای زیستکره از دیگر معضلات محیط زیستی ایران است که در اثر خشک شدن رود هیرمند در بخش ایران پدید آمده است.
علیرغم امضای قراردادی در سال ۱۳۵۱میان دو دولت ایران و افغانستان برای تقسیم حقابهی هیرمند، از سالهای پایانی دهه ۱۳۷۰ و همزمان با کاهش بارشها و خشکسالی، میزان ورودی آب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون مرتباً کاهش یافته است و حیات این تالاب بینالمللی را به مخاطره انداخته است.
رئیس سازمان محیط زیست دربارهی سرنوشت حقابهی ایران از هیرمند و آیندهی هامون گفت: ما تنها حوزهای که اختلاف داریم حوزهی شرق کشور، هیرمند، هامون و افغانستان است که امیدوارم با توجه به این که وزارت نیرو مسئول دیپلماسی آب شده، و هماهنگیها و همکاریهای [موجود]، به تفاهم بیشتری با افغانها برسیم.
بیشتر بخوانید:شادی ایرانیها از سرازیر شدن سیلاب افغانستان به زابل
بازداشت ۸ فعال محیط زیستی در ایران
بازداشت و محاکمهی هشت تن از فعالان محیط زیست به اتهام جاسوسی، افساد فی الارض و همکاری با دول متخاصم از دیگر مباحث مطرح در حوزهی محیط زیست است.
مراد طاهباز، سام رجبی، امیرحسین خالقی، هومن جوکار، سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، طاهر قدیریان و عبدالرضا کوهپایه بهمن ماه ۱۳۹۶ بازداشت شدند و هم اکنون در حال گذراندن مراحل قضایی پروندهی خود هستند.
بیشتر بخوانید:روحانی یک هیات ۴ نفره را مامور بررسی حوادث بازداشتگاهها کرد
«وزارت اطلاعات اعلام کرد آنها جاسوس نبودند»
عیسی کلانتری با اشاره به این پرونده گفت: «جاسوس بودن یا نبودن یک شخص در کشور ما با نظر کارشناسی وزارت اطلاعات است. وزارت اطلاعات هم همچنین نظری اعلام نکرده که آنهایی که بازداشت شده اند جاسوس بودند.»
در بهمن ۱۳۹۷ و پس از گذشت نزدیک به یک سال از تاریخ بازداشت، جلسههای محاکمهی فعالان محیط زیست آغاز شد و پس از وقفهای چند ماهه مجدداً از تیر ماه سال جاری ادامه پیدا کرد.
به گزارش ایرنا، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوهی قضائیه، در تاریخ ۲۱ خرداد ضمن تاکید بر باز بودن پروندهی مذکور، علت وقفه را انجام اظهارنظرهای کارشناسی تکمیلی خوانده بود و در تاریخ ۱۲ تیر از وصول تحقیقات تکمیلی در ارتباط با این پرونده خبر داد.
بیشتر بخوانید:دیکاپریو از کنشگران بازداشت شده محیط زیست در ایران حمایت کرد
دیدار کلانتری و رییس قوه قضاییه درباره زندانیان محیط زیستی
رئیس سازمان محیط زیست ایران با اشاره به روند قضایی پروندهی فعالان محیط زیستی گفت: «من دو هفته پیش با ریاست محترم قوهی قضائیه در همین زمینه ملاقاتی داشتم. و ایشان قول دادند که با توجه به مستندات قانونی و با توجه به قوانین جاری کشور و گزارشهایی که از دستگاههای اطلاعاتی رسیده با نهایت بی طرفی پروندهها رسیدگی و به زودی تعیین تکلیف شوند. البته ایشان نگفت به زودی کی هست، ولی معمولا به زودی میشود دو تا سه ماه آینده. آقای رئیسی، رئیس محترم قوه قضائیه این قول را به من دادند و من امیدوارم که ایشان اگر قولی بدهد، حتما عمل خواهند کرد.»
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه، در دیدار خود با ۲۲ فعال محیط زیست در تیر ماه سال جاری از تمام فعالان محیط زیستی خواست فارغ از شناختی که خودشان از متهمان محیط زیستی دارند، قضاوت در خصوص عملکرد آنها را به متخصصان امنیتی و قضات واگذارند.