در برنامه جهان آموزش طرحهای الهام بخش زیادی را به شما نشان داده ایم. در گزارش به سراغ دو پروژه از میان این پروژه ها، یکی در هائیتی و دیگری در کامبوج
آگهیدر برنامه جهان آموزش طرحهای الهام بخش زیادی را به شما نشان داده ایم. در گزارش به سراغ دو پروژه از میان این پروژه ها، یکی در هائیتی و دیگری در کامبوج می رویم تا ببینیم در چه مرحله ای هستند و چه تغییری کرده اند.
هائیتی؛ زندگی دوباره پس از قطع عضو
رنان را به یاد می آورید؟ دختر جوان اهل هائیتی که در زلزله پای خود را از دست داده بود؟ وقتی او را ملاقات کردیم ۹ سال داشت و به خاطر آسیبهایی که دیده بود نمی خواست به مدرسه برود. پنج سال از آن موقع گذشته، امروز او چه می کند؟
رنان در زلزله ای که پنج سال پیش در هائیتی رخ داد، یک پایش را از دست داد و با پروتزی که به جای پایش گذاشته بودند می توانست مثل همسن و سالهایش به مدرسه برود و بازی کند. او امروز ۱۵ سال دارد و در همان محله در پورتوپرنس، پایتخت هائیتی زندگی می کند.
ژان رینولد، پدر رنان توانسته با وجود مشکلات مالی بخشی از خانه شان را بازسازی کند. رنان بزرگ می شود و باید بطور مرتب پروتزی را که در پایش هست، عوض کند. این کار هزینه زیادی دارد. در حالیکه بعد از زلزله ژان پدرش نتوانسته شغل ثابتی پیدا کند و مادرش هم کارگر خانگی است.
برای پدر رنان، مهمترین چیز این است که دخترش به مدرسه برود. اما در هائیتی مدرسه دولتی و رایگان در دسترس همه نیست و گاهی پدر ومادرها مجبورند فرزندانشان را به مدارس خصوصی بفرستند.
رنان در مدرسه اش خوب جا افتاده و با همکلاس هایش راحت است. پروتز از این نظر مؤثر بوده است. اما بسیاری از کسانی که دست یا پایشان قطع شده است مشکلی دیگر دارند: مشکل درد خیالی در عضوی که قطع شده است.
رنان به همین منظور به همراه پدرش به یک مرکز درمانی برای دردهای حاد و مزمن مفصلی و استخوانی می رود. این مرکز کلینیک «سرپا» نام دارد.
کنار آمدن با درد اندام خیالی کار ساده نیست. بخصوص که گاهی این درد بسیارشدید است. باید به مغز بیمار کمک کرد این تغییر در بدن را بفهمد و آن را بپذیرد.
یکی از مسئولان این مرکز می گوید: «برخی از کودکان درد شدیدی حس می کنند و نمی توانند با درد کنار بیایند. بعضی از آنها از نظر فیزیکی احساس بدی دارند و همه اینها فرایند یادگیری را در این کودکان مختل می کند.»
هدف این است که درد اندام خیالی که مانع از تمرکز این کودکان شده و در روند یادگیری شان اختلال ایجاد می کند کاملا از بین برود. دوره درمان ممکن است زمان زیادی طولانی بکشد و گاه لازم است که بیمار چندین جلسه به کلینیک برود.
مرکز «سرپا» در ماه مه سال ۲۰۱۴ با همکاری «مدرسه عالی مددکاری اجتماعی» برای کمک به کسانی که در اثر زلزله هائیتی دچار نقص عضو شدند، در پورتوپرنس به راه افتاد.
کامبوج؛ استفاده از هنر برای آموزش کودکان خیابانی
در سال ۲۰۱۱ میلادی مدرسه ای را در کامبوج دیدیم که از هنر، موسیقی و سیرک برای آموزش کودکان خیابانی استفاده می کند و به آنها کمک می کند شغل پیدا کنند و به این ترتیب دردها و رنجهایشان را تسکین ببخشند. این مدرسه «فار پونلو سلپاک» نام دارد که در زبان خِمِری، زبان بزرگترین قوم در کامبوج، به معنای «نور هنر» است.
هدف اصلی مدرسه فراهم کردن آموزشی رسمی برای کودکان خیابانی است تا خلاقیتشان را تحریک و اعتماد به نفسشان تقویت شود. امروز مدرسه «فار» امروز بیش از ۱۵۰۰ دانش آموز دارد. مدرسه همچنین امکان فعالیت در زمینه های گوناگون هنری مثل نقاشی، موسیقی، تئاتر، هنرهای ترسیمی (گرافیک)، و نمایش سیرک را برای دانش آموزانش فراهم می کند.
مدرسه «فار» خیلی بیشتر از ۵ سال عمر دارد: در سال ۱۹۸۶ استاد فرانسوی نقاشی در اردوگاه آوارگان معروف به «قرارگاه- ۲» در مرز تایلند کارگاه نقاشی به راه انداخت. این اردوگاه در آن زمان یکی از بزرگترین اردوگاههای پناهجویان در دنیا بود.
هدف این بود که کودکان بتوانند آسیبها و رنجهایی را که رژیم خِمِرهای سرخ از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ میلادی بر مردم تحمیل کرده بودند بیان کنند و به این ترتیب، زخمهای جسمی و روحی شان درمان شود.
۹ نفر از دانش اموزان این کارگاه ها، نه سال بعد مدرسه «فار» را تاسیس کردند. دت کوئون، مدیر هنری کنونی مدرسه، یکی از این نه نفر بود. وی می گوید: «این آموزش به جوانها امکان می دهد در زمینه های هنری پیشرفت کنند اما این امکان را نیز فراهم می کند که هویت ملی خود را بشناسند و هنر ملی را احیا کنند.»
آگهیمدرسه «فار» از سال ۲۰۱۱ تغییر زیادی کرده است. مثلا یک کودکستان برای ۱۸۰ کودک دو تا پنج ساله ساخته شده، و یک کتابخانه، کتابفروشی جدید و همچنین کارگاه هنرهای گرافیکی هم به راه افتاده است.
معاون این مدرسه می گوید: «تغییر اساسی تعیین اهداف جدید است: اینکه جوانان مهارتهای حرفه ای بیاموزند و بتوانند با استفاده از این مهارتها کار پیدا کنند. محتوای مطالب درسی از چند سال پیش بهتر شده است. اما در آن زمان به مرحله بعد از مدرسه که ورود به بازار کار است فکر نمی کردیم. برای اینکه جوانان از وضعیت فقر بیرون بیایند نیاز به کار دارند.»
برای کاریابی، دسترسی به منابع جدید و مهمتر از هر چیز شناساندن مدرسه و دانش آموزانش مجموعه جدیدی درشهر سیم ریپ در نزدیکی معابد آنگکور در شمال غرب کامبوج به وجود آمده است. سالانه نزدیک به سه میلیون نفر به دیدن این معابد می آیند هر شب هفته در سالنی با ۳۰۰ صندلی نمایشهایی که در شهر باتامبانگ طراحی و آماده شده است در برابر مخاطبان به روی صحنه می رود.
یکی دیگر از مسئولان مدرسه درباره نقش هنر در آموزش می گوید: «هنر به ما کمک می کند آن چه را در ذهن و دلمان می گذرد، بیان کنیم. هنر به جوان های کامبوج امکان می دهد با بیان داستان زندگی خود زخمهایشان را درمان کنند و بهبود یابند.»
فونام پین، هنرمند سیرک از دانش آموزان این مدرسه، از خانواده ای بسیار فقیر آمده است. وی در دوران کودکی برای پول در آوردن در خیابان قوطی حلبی جمع می کرد. او زندگی خانوادگی خیلی سختی داشته است. فونام در هفت سالگی به مدرسه «فار» آمد و در سیزده سالگی یادگیری هنرهای نمایشی سیرک را آغاز کرد و چند سال دیگر توانست ستاره نمایش سیرک شود. او می تواند با انعطاف خارق العاده بدنش را جمع کند و به شکلهای عجیب و فشرده در بیاورد.
آگهیفونام می گوید: «من هفت ساله بودم که به ا این مدرسه آمدم خیلی کوچک بودم، وقتی سیزده سالم شد شروع به یادگیری فنون نمایشی سیرک کردم و فکر می کنم در مدرسه «فار» خیلی چیزها یاد گرفتم. با فاره بود که ستاره شدم شاید خیلی معروف نباشم اما زندگیم تغییر کرده است.»
امروز نسل جوانتر اداره مدرسه را بر عهده گرفته است هنرمندان جوان می خواهند آینده ای روشن را برای کامبوج به تصویر در آورند.