شماری از انجمنهای مدافع حفظ محیط زیست و میراث فرهنگی ایران با انتشار نامهای خطاب به حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، خواستار جلوگیری از ساخت سد «تنگ سرخ» در نزدیکی شیراز شدهاند.
در این نامه که به امضای ۹۳ نهاد فعال در سراسر کشور رسیده، به اصل پنجاهم قانون اساسی اشاره شده است.
بر اساس این اصل، حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی میشود و فعالیتهای اقتصادی و غیراقتصادی که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن همراه باشد، ممنوع است.
همچنین در پیوست این نامه آمده است: «با احداث این سد و مصرف آب آن برای ایجاد مراکز تفرجگاهی پیرامون، گلوی نیمه مرطوب دریاچه مهارلو فشردهتر میشود. به این ترتیب، نیمه جانی که برای این تالاب باقی مانده از آن ستانده میشود.»
نهادهای خواستار توقف ساخت سد «تنگ سرخ» از کاهش قابل توجه آب ورودی به تالاب مهارلو به عنوان یکی از پیامدهای اجرای طرح یاد کرده و افزودهاند: «این موضوع سبب خشکی مداوم دریاچه و تبدیل آن به یک منشا ریزگرد فعال شده و شهرهای شیراز، سروستان و روستاهای اطراف آن را تهدید میکند.»
معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست اردیبهشت امسال در سفر به استان فارس گفته بود که «این سازمان هیچ مجوزی برای احداث سد تنگ سرخ صادر نکرده و ما همه اقدامات قضایی و حقوقی را برای توقف عملیات ساخت این سد به کار گرفتهایم.»
اگرچه این مقام مسئول تاکید کرده بود که سد تنگ سرخ در شیراز ارزیابی محیط زیست ندارد و «تا قبل از تایید ارزیابی زیست محیطی، ساخت آن غیرقانونی است» و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که شکستن سد سبب فرو رفتن شهرکهای شمالی شیراز به زیر گل و لای میشود اما به گفته آرش فرجزاده، معاون فنی و عمرانی شهرداری شیراز، ساخت سد «تنگ سرخ» تاکنون بیوقفه ادامه داشته است.
طرح ساخت سد «تنگ سرخ» که مسئولیت ارزیابی و اجرای آن با وزارت نیرو است، از چهار سال پیش کلید خورد و شرکت پیماب، پیمانکاری آن را برعهده دارد. پیشرفت فیزیکی این طرح از سال ۱۳۹۰ تاکنون بین ۲ تا ۶ درصد برآورد میشود.
از سیروس زارع، فعال محیط زیست در استان فارس پرسیدیم که چرا این اعتراض پس از وقفهای چهارساله صورت گرفته است. وی به یورونیوز گفت: «به این دلیل که موافقان و مخالفان ساخت سد، جلساتی متعدد داشتهاند. دلایل هر دو طرف مطرح شد و خوشبین بودیم که این جلسات به نتیجه برسد و در نهایت به توقف ساخت سد منتهی شود.»
وی افزود: «ظاهرا وزارت نیرو هم روی ساخت این سد صحه نگذاشته است.»
از آقای زارع پرسیدیم در این صورت چطور ممکن است که نهاد زیر مجموعه این وزارت یعنی شرکت آب منطقهای فارس به اتفاق شهرداری به ساخت سد بپردازد. این فعال محیط زیست یادآور شد که: «البته فعالیت بسیار کند است و طرح سازه سد چندان وارد مرحله اجرایی نشده است. ابتدای اجرای طرح، ما خبر نداشتیم و حدود یکی دو سال است که در جریان قرار گرفتیم. شاید آنها امیدوار بودند که این مجوز را کسب کنند و برای همین کارگاه برپا کردند.»
به گفته وی نمایندگان آب منطقهای فارس و شورای شهر در جلسات دو سال گذشته با فعالان محیط زیست شرکت داشتهاند.
محل اجرای این طرح با طول تاج ۷۰۰ متر، ارتفاع ۸۵ متر، ۳۰ میلیون مترمکعب گنجایش مخزن و ظرفیت تنظیم ۱۷ میلیون متر مکعب آب، رودخانه بشار در شرق یاسوج و در ناحیه «تنگ سرخ»، از نواحی روستایی شهرستان بویراحمد است. هدف از اجرای آن انتقال آب به استان فارس عنوان میشود.