گزارش تحلیلی
با گذشت یکسال از آغاز اعتراضات در سوریه، خشونتهای نیروهای نظامی علیه معترضان رنگ خونین تری به خود گرفته است. کوفی عنان، فرستاده ویژه سازمان ملل متحده به این کشور در روز نهم اسفند با بشار اسد دیدار و گفتگو کرد.
بشار اسد، رییس جمهوری سوریه با تروریست خطاب کردن مخالفان، آن‌ها را مانعی بر سر یافتن راه حل سیاسی دانست. به این ترتیب دیدار کوفی عنان با رییس جمهوری سوریه دستاورد چندانی را به همراه نداشت. اما هفده روز بعد، آقای عنان از پذیرفتن طرح صلح او از طرف دمشق خبر داد.
نخستین بند این پیشنهاد توقف حملات و خشونتها است. بر این اساس، دمشق پذیرفت که در ساعت ۶ بامداد روز ۲۲ فروردین ماه به وقت محلی حملاتش را متوقف سازد. در مقابل مخالفان نیز متعهد شده‌اند که دقیقا دو روز بعد در همان ساعت به عملیات خود پایان دهند. این بند از پیشنهاد هر دو طرف درگیر را به آتش بس و پایان بخشیدن خونریزی‌های ملزم می‌سازد. بنابر گزارش سازمان ملل متحد، طی یکسال گذشته، تعداد کشتگان درگیری‌ها در سوریه به بیش از ۹۰۰۰ نفر رسیده است.
بند دوم پیشنهاد بر ضرورت باز بودن روند سیاسی برای آغاز صلح تاکید دارد. بر این اساس، مقامات سوریه باید پاسخگوی نگرانی های مشروع مردم این کشور باشد.
در طرح صلح کوفی عنان نشانی از کناره گیری بشار اسد از قدرت، خواسته‌ای که در طرح پیشین اتحادیه عرب گنجانده شده بود دیده نمی‌شود.
بند دیگری از طرح پیشنهاد کوفی عنان از همه طرفهای درگیر خواسته است تا روزی ۲ ساعت نبرد را کاملا متوقف کنند تا نیروهای امدادرسان برای ارائه کمک‌های انسان دوستانه به مناطق جنگ زده دسترسی پیدا کنند. خشونتها و درگیری‌ها در سوریه بنا به ارقام سازمان ملل متحد موجب پناهندگی ۳۹ هزار سوری و بنا به گزارش سازمان هلال احمر جهانی موجب جابجایی ۲۰۰ هزار سوری شده است.
افزون براین، در این پیشنهاد از مقامات سوریه خواسته شده است افرادی را که در جریان اعتراضات و شورش‌ها بازداشت شده‌اند، آزاد کنند. تضمین آزادی تردد خبرنگاران در تمام کشور و رفع تبعیض در مورد صدور روادید برای آن‌ها بخش دیگری از این طرح صلح است. و در آخر، مقامات سوریه باید آزادی فعالیت انجمن‌ها و حق برخورداری از اعتراضات مسالمت آمیز را تضمین کنند.
ارتش سوریه در چارچوب توافق شده در زمینه طرح صلح پیشنهادی کوفی عنان، فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب قرار بود امروز با هدف برقراری آتش بس، خروج نیروهای خود از شهر‌ها و خیابان‌ها را آغاز کند. در همین زمینه یورونیوز با آقای عبدالرئوف درویش، رییس انجمن دموکراسی برای سوریه در پاریس گفتگویی انجام داده که متن آن در ادامه می‌آید.
یورونیوز: آقای درویش، خشونتها در سوریه همچنان ادامه دارد و به نظر می‌رسد اجرای طرح صلح پیشنهادی کوفی عنان با تردید‌هایی از سوی هر دو طرف مناقشه روبروست. نظرتان در این باره چیست؟
عبدالرئوف درویش:
همانطور که می‌دانید ماهیت رژیم سوریه امکانی را برای اصلاحات و عمل به بندهای این پیشنهاد باقی نمی‌گذارد. همانطور که در مورد اتحادیه عرب روی داد، مقامات دمشق ابتدا قبول می‌کنند و بعد نظرشان عوض می‌شود و در نتیجه موانعی پیش می‌آورند و به پیشنهاد‌ها عمل نمی‌کنند تا زمانی که اوضاع بد‌تر شود. هم اکنون نیز در برابر طرح صلح کوفی عنان چنین موضعی را اتخاذ کرده‌اند.
یورونیوز: به نظر شما چرا دمشق پس از گذشت زمانی دراز خواستار تضمین کتبی مخالفان و کشورهای عرب در پایان دادن به خشونتها است؟
عبدالرئوف درویش:
در ارتباط با پیشنهادهای اتحادیه عرب هم چنین چیزی را دیدیم. آن‌ها نخست طرح را می‌پذیرند و سپس شرایطی را پیش می‌آورند تا طرح غیر قابل اجرا شود. عمل به پیشنهاد کوفی عنان به معنای پایان حیات نظامی سیاسی کنونی سوریه است و سوری‌ها به خوبی از آن آگاهند. مهم‌ترین دلیل آن‌ها این است که این طرح حاوی حق برگزرای اعتراضات و خروج نیروهای نظامی از شهرهای سوریه است.
یورونیوز: ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه در یک کنفرانس مطبوعاتی در مسکو گفت سوریه برخی از واحدهای ارتش خود را از شهر‌ها بیرون رانده و تایید کرد که حکومت سوریه مایل به پایان دادن به خشونتهاست. موضع شورای ملی در ارتباط با وضعیت جدید حکومت سوریه چیست؟
عبدالرئوف درویش:
آن‌ها چند واحد نظامی را از برخی شهرهای سوریه خارج کرده‌اند برای اینکه به شهرهای دیگر بفرستد تا به سرکوب و خشونت معترضان ادامه دهند. بعنوان مثال نیروهای نظامی را از برخی روستا‌ها بیرون کشیدند تا آن‌ها را برای کشتن شهروندان بیگناه و تخریب خانه و کاشانه آن‌ها به شهرهای دیگری روانه کنند. به باور من موضع شورای ملی در مورد این موضوع کاملا آشکار است. مسوولان شورای ملی اعلام کرده‌اند که حکومت سوریه پیشنهادهای کوفی عنان را رد خواهد کرد و در حد امکان در صدد وقت کشی است.
یورونیوز: آیا مهلت تعیین شده برای خروج نیروهای نظامی سوریه از شهر‌ها، زمان اجرای آتش بس پیشنهادی توسط سازمان ملل را کاهش خواهد داد؟
عبدالرئوف درویش:
اگر رژیم سوریه واقعا درصدد برقراری آتش بس بود، دست کم به درخواستهای جامعه جهانی پاسخ می‌داد.